Người sành ăn nhất có khi cũng chưa từng nghe tới tên của món ăn này!
Bình Dương từ lâu nổi tiếng trên bản đồ ẩm thực Nam Bộ với nhiều món đặc sản gắn liền tên tuổi như gỏi gà măng cụt, gà nướng sầu riêng hay bánh khọt. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở những món ăn quen thuộc ấy, du khách sẽ bỏ lỡ cơ hội khám phá một phần ẩm thực dân gian độc đáo của vùng đất này. Trong kho tàng ẩm thực địa phương, bánh chị là cái tên khá lạ tai, ít phổ biến nhưng lại gói ghém nhiều giá trị văn hóa và ký ức tuổi thơ của người dân Bình Dương.
Điều gây ấn tượng đầu tiên chính là tên gọi. “Bánh chị” không phải cái tên nhiều người từng nghe qua, nhưng với cư dân Bình Dương, đó là món ăn gắn bó từ lâu đời. Một số ý kiến cho rằng món bánh này bắt nguồn từ cộng đồng người Hoa, rồi theo dòng chảy thời gian trở thành món ăn quen thuộc trong đời sống người Việt tại địa phương. Tên gọi mộc mạc, giản dị, song lại dễ khơi gợi sự tò mò cho những ai lần đầu bắt gặp.
Nguyên liệu làm bánh chị hết sức đơn giản, chỉ gồm bột năng, hành lá và tôm khô. Người thợ dùng nước sôi để trộn bột, sau đó nhồi cho dẻo rồi vo thành từng miếng tròn, mỏng. Công đoạn tiếp theo chỉ cần cho bánh vào chảo dầu nóng, chiên đến khi chín vàng. Sự kết hợp giữa lớp vỏ giòn rụm và phần bột bên trong dẻo dai, quyện với vị mặn vừa phải của tôm khô đã tạo nên hương vị đặc trưng không dễ nhầm lẫn. Bánh nhỏ nhắn, màu trắng ngà điểm xuyết chút xanh của hành, thêm sắc cam của tôm khô, trông dân dã nhưng lại cuốn hút bất ngờ.
Yếu tố khiến bánh chị khác biệt so với nhiều loại bánh chiên khác nằm ở phần nước chấm. Nếu như trước đây, người dân thường ăn khô do bột đã được nêm sẵn, thì hiện nay món bánh thường ăn kèm nước mắm chua ngọt. Nước chấm được pha vừa miệng, thêm đu đủ bào sợi và rắc đậu phộng rang, tạo nên sự cân bằng giữa vị ngọt, mặn, chua và béo. Sự hòa quyện ấy giúp món bánh vốn mộc mạc trở nên hấp dẫn hơn, khiến nhiều thực khách lần đầu thưởng thức phải ấn tượng ngay.
Một chiếc bánh có giá chỉ vài nghìn đồng, thường được bán vào buổi chiều tại các quầy hàng nhỏ. Với người dân địa phương, đây từng là món ăn vặt quen thuộc, gắn liền với tuổi thơ. Thế nhưng, theo thời gian, số quán bán bánh chị ngày càng ít, khiến việc tìm lại hương vị này không còn dễ dàng. Đối với những người con Bình Dương xa quê, ký ức về chiếc bánh nhỏ bé ấy lại càng trở nên quý giá.
Thực tế, nguyên liệu làm bánh không hề khó kiếm, nhưng chính sự cầu kỳ trong cách nhồi bột, nặn bánh và giữ lửa chiên mới tạo nên được chất lượng đúng chuẩn. Không phải nơi nào cũng duy trì công thức truyền thống, bởi vậy hương vị bánh chị gắn liền với một vài hàng lâu năm, trong đó có gánh hàng của bà Năm – người đã bán bánh suốt hơn ba thập kỷ. Bà cho biết, ngày xưa trẻ con thường tụ tập quanh chảo bánh nóng, chờ từng mẻ bánh được vớt ra, niềm vui giản dị ấy đã trở thành kỷ niệm khó quên của nhiều thế hệ.
Điều đáng chú ý là trong khi nhiều đặc sản địa phương được thương mại hóa mạnh mẽ, bánh chị lại không theo con đường đó. Món ăn vẫn giữ nguyên sự mộc mạc, không xuất hiện nhiều trong thực đơn nhà hàng hay các hội chợ lớn. Chính sự hiếm hoi này lại tạo nên sức hút. Gần đây, hình ảnh bánh chị xuất hiện trên các nền tảng mạng xã hội đã bất ngờ thu hút sự quan tâm, tạo thành một “làn sóng nhỏ” khiến nhiều người tìm về Bình Dương để thưởng thức trực tiếp.
Giới chuyên gia ẩm thực nhận định, sự trở lại của những món ăn dân dã như bánh chị cho thấy nhu cầu tìm về hương vị truyền thống đang ngày càng được quan tâm. Du khách không chỉ muốn trải nghiệm những món đặc sản nổi tiếng mà còn mong được khám phá những món ăn ít người biết, mang đậm bản sắc địa phương. Đây là cơ hội để Bình Dương không chỉ quảng bá ẩm thực phong phú mà còn khẳng định bản sắc văn hóa đặc trưng.
Có thể nói, bánh chị là đại diện tiêu biểu cho sự giản dị nhưng bền bỉ của ẩm thực dân gian. Chỉ từ vài nguyên liệu rẻ tiền, qua bàn tay khéo léo của người thợ, món bánh ấy đã tạo nên giá trị tinh thần lớn lao. Nó gắn kết con người với tuổi thơ, là ký ức của nhiều thế hệ, đồng thời mở ra hướng đi mới cho du lịch ẩm thực Bình Dương nếu được đầu tư quảng bá đúng cách.
Trong hành trình khám phá văn hóa – ẩm thực Việt Nam, những món ăn tưởng chừng nhỏ bé như bánh chị lại có sức mạnh níu chân du khách. Không chỉ đơn thuần là món ăn vặt, bánh chị còn là câu chuyện về sự giao thoa văn hóa Hoa – Việt, về những ngày tuổi thơ gắn bó với bếp lửa, và hơn hết, là minh chứng cho giá trị trường tồn của những hương vị mộc mạc. Đó chính là điều khiến món bánh nhỏ bé này trở thành đặc sản độc lạ, gây thương nhớ trong lòng biết bao người con Bình Dương cũng như du khách gần xa.
