Từ các làng chài miền Trung như Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên đến vùng biển Ninh Thuận, Khánh Hòa, loài cá này được phơi khô và đóng gói vận chuyển ra các tỉnh, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM.
Từng là món ăn quen thuộc trong những bữa cơm đạm bạc của người dân miền biển, cá bò khô nay đã trở thành đặc sản được nhiều người săn đón. Với hương vị thơm ngọt tự nhiên, thớ thịt dai chắc đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao, món ăn này đang dần khẳng định vị thế trên bản đồ ẩm thực Việt, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, nơi giá bán có thể lên tới 250.000 đồng/kg.
Cá bò – loài cá có cái tên khá lạ với nhiều người – vốn là sản vật quen thuộc ở vùng biển miền Trung và miền Nam. Ngư dân thường đánh bắt chúng ở độ sâu từ 0–50 m, nơi có nhiều rạn san hô hoặc bãi đá ngầm. Loài cá này có hình dáng dài, thân dẹt, miệng nhọn, mang mở một khe nhỏ bên hông, và da có màu xám nhạt đến nâu xám với các đốm nâu đậm ở phía trên.
Thịt cá bò nổi tiếng bởi độ dai, vị ngọt và mùi thơm tự nhiên, khiến nhiều người ví von đây là “gà biển”. Thịt săn chắc, xương sụn mềm, dễ ăn và giàu canxi, phù hợp với cả người già, trẻ nhỏ hay người thiếu vi chất. Chính vì thế, dù từng bị xem là món ăn “nhà nghèo”, cá bò vẫn là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều bữa cơm của ngư dân – từ món hấp, nướng muối ớt, kho tiêu, đến các món lẩu, canh chua hay gỏi.
Khoảng vài năm trở lại đây, cá bò được người dân ven biển chế biến theo cách mới: làm khô. Cá được làm sạch, tẩm nhẹ muối rồi đem phơi dưới nắng gắt nhiều giờ để giữ lại vị ngọt đậm đà và hương thơm đặc trưng. Thành phẩm là những miếng cá khô màu vàng nâu, dai mềm, khi nướng lên tỏa mùi thơm hấp dẫn, ăn kèm tương ớt cay nhẹ là đủ khiến nhiều người “nghiện”.
Từ các làng chài miền Trung như Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên đến vùng biển Ninh Thuận, Khánh Hòa, khô cá bò được phơi khô và đóng gói vận chuyển ra các tỉnh, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM. Ở các thành phố này, cá bò khô không chỉ xuất hiện trong các siêu thị hay cửa hàng đặc sản, mà còn trở thành món ăn vặt “quốc dân” tại các quán vỉa hè, quán nhậu bình dân hay thậm chí cả quán cà phê.
Tại Hà Nội, chỉ cần dạo quanh các khu phố như Tạ Hiện, Hồ Tây hay phố cổ, người ta dễ bắt gặp mùi thơm phảng phất của cá bò nướng trên than hồng. Ở TP.HCM, món ăn này cũng được nhiều bạn trẻ yêu thích, đặc biệt là trong các buổi tụ tập hoặc picnic, bởi cá bò khô vừa dễ chế biến, vừa tiện mang theo.
Bí quyết chọn cá bò khô ngon
Trên thị trường hiện nay, khô cá bò được bán với nhiều mức giá khác nhau, dao động từ 200.000 – 250.000 đồng/kg tùy loại và xuất xứ. Để chọn được cá bò khô ngon, người tiêu dùng cần tinh ý quan sát một vài đặc điểm:
Màu sắc: Cá bò khô chất lượng có màu vàng sáng hoặc nâu nhạt tự nhiên, không bị sậm hoặc có dấu hiệu mốc.
Mùi hương: Mùi đặc trưng của khô cá phải thơm nhẹ, hơi tanh tự nhiên chứ không gắt mùi hóa chất.
Kết cấu: Miếng cá ngon có thân dày, da bám chặt vào thịt, khi đưa lên ánh sáng có thể thấy màu vàng trong, phản chiếu nhẹ. Nếu thịt cá đục, không trong, nhiều khả năng là khô cũ hoặc đã tẩm ướp lâu ngày.
Vị: Khi nướng lên, cá bò khô ngon cho vị ngọt thanh, không quá mặn, không chát, và vẫn giữ được độ dai mềm đặc trưng.
Cá bò khô có thể chế biến theo nhiều cách: nướng, chiên giòn, xé trộn gỏi xoài, rim sa tế hay rim me cay. Với những người sành ăn, cá bò khô nướng than hoa là cách thưởng thức trọn vẹn nhất, bởi hơi nóng tự nhiên giúp khơi dậy mùi thơm đậm đà và vị ngọt nguyên bản của thịt cá.
Cá bò khô không chỉ là món ăn ngon mà còn là câu chuyện về sự sáng tạo của người dân miền biển. Từ nguyên liệu bình dị từng gắn với bữa cơm nghèo, qua bàn tay khéo léo và kinh nghiệm lâu năm, họ đã tạo nên một đặc sản mang hương vị biển cả đặc trưng.
Ngày nay, giữa nhịp sống hối hả của đô thị, những gói cá bò khô mang theo hương vị mặn mòi của biển đã trở thành món quà quê giản dị mà ý nghĩa. Dù được thưởng thức trong quán nhậu, trong bữa tiệc nhỏ hay giữa phố phường tấp nập, vị ngọt dai và mùi thơm nồng nàn của cá bò khô vẫn khiến nhiều người gợi nhớ về miền biển nắng gió – nơi bắt đầu hành trình của món ăn từng “nhà nghèo” nhưng nay đã vươn mình thành đặc sản được ưa chuộng khắp ba miền.
