Đây là loại cá xuất hiện nhiều ở các vùng biển Việt Nam, nhưng theo kinh nghiệm của ngư dân, cá nhồng đánh bắt quanh đảo Phú Quốc có chất lượng vượt trội nhờ môi trường biển ổn định, độ mặn phù hợp và nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào.
Đảo Phú Quốc không chỉ được biết đến với nước mắm, hồ tiêu hay ghẹ Hàm Ninh, mà còn sở hữu một loài cá biển được người dân địa phương và du khách đánh giá cao về độ tươi ngon: cá nhồng. Đây là loại cá xuất hiện nhiều ở các vùng biển Việt Nam, nhưng theo kinh nghiệm của ngư dân, cá nhồng đánh bắt quanh đảo Phú Quốc có chất lượng vượt trội nhờ môi trường biển ổn định, độ mặn phù hợp và nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào.
Cá nhồng là loài cá thân thon dài, hình trụ tròn, đầu và đuôi thuôn gọn, vảy nhỏ mịn tạo bề mặt sáng bóng khi bắt lên khỏi nước. Thân cá thường có màu xám ở phần lưng và ánh trắng bạc ở phần bụng. Dọc sống lưng xuất hiện những chấm đen nhỏ, giúp phân biệt với nhiều loài cá biển khác. Tùy mùa và vùng biển, cá nhồng có kích thước từ 700 – 800 g đến những con trưởng thành nặng khoảng 8 – 9 kg.
Loài cá này phân bố rộng khắp dải biển Việt Nam, nhưng chất lượng thịt không đồng đều. Nhờ điều kiện thủy văn đặc trưng của vùng biển Tây Nam, cá nhồng ở Phú Quốc lớn nhanh, thịt dày, tỷ lệ nạc cao và vị ngọt đậm tự nhiên. Đây cũng là lý do cá nhồng Phú Quốc nổi tiếng hơn ở các tỉnh thành khác dù cùng một giống cá.
Món ngon chế biến từ cá nhồng
Cá nhồng có thể sử dụng cho nhiều món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình như kho dưa cải, kho nghệ, chiên giòn, chiên mắm ớt hay nấu canh chua. Khi còn tươi, thịt cá săn chắc, ít xương dăm và không có mùi tanh mạnh, rất dễ chế biến. Đặc biệt, người Phú Quốc có kinh nghiệm chọn cá ngay khi vừa đưa lên từ biển để giữ nguyên độ dai và vị ngọt đặc trưng của thịt.
Chả cá nhồng
Chả cá nhồng Phú Quốc thường được làm từ những con cá nhồng nhỏ, thịt mềm, dễ xay nhuyễn. Cá được lọc sạch xương, xay mịn rồi trộn với tiêu sọ, hành băm nhuyễn và gia vị vừa đủ. Hỗn hợp này có thể đem hấp hoặc chiên tùy khẩu vị. Miếng chả thành phẩm có độ dai tự nhiên, vị béo nhẹ và mùi thơm cay đặc trưng từ tiêu sọ – loại gia vị gắn liền với thương hiệu tiêu Phú Quốc.
Chả cá nhồng được dùng theo nhiều cách: cuốn bánh tráng với rau sống, chấm nước mắm chua ngọt; dùng kèm bún tươi; hoặc nấu canh đều hợp khẩu vị. Nhờ độ dai và vị ngọt đậm, chả cá nhồng được người dân địa phương đánh giá là ngon hơn nhiều loại chả cá khác trong khu vực biển Nam Bộ.
Gỏi cá nhồng
Gỏi cá nhồng là món ăn đòi hỏi kỹ thuật cao từ khâu chọn cá đến chế biến. Cá dùng làm gỏi phải là cá vừa đánh bắt, thịt còn giữ độ đàn hồi. Sau khi lọc lấy phi lê, cá được thái lát mỏng và rải lên các lớp hành phi, hành tây cắt khoanh.
Điểm quan trọng của món gỏi nằm ở nước chấm. Người chế biến phải giã nhuyễn tỏi, ớt và đậu phộng rang, sau đó hòa với nước mắm nhĩ, chanh và một chút đường để tạo vị hài hòa. Nước chấm đạt chuẩn phải có màu vàng hổ phách và độ sánh nhẹ.
Trước khi ăn, người dùng vắt chanh lên thịt cá để làm tái. Cá được cuốn cùng bánh tráng, rau sống rồi chấm nước mắm đậu phộng. Vị ngọt của cá tươi hòa cùng vị béo của đậu phộng và hương thơm của rau gia vị tạo nên món gỏi hấp dẫn mà không hề tanh. Đây là món ăn được xem là “thử thách nhẹ” cho những ai muốn trải nghiệm ẩm thực biển Phú Quốc ở mức độ tươi nhất.
Cá nhồng kho nghệ
Ngoài các món tươi sống, cá nhồng kho nghệ là lựa chọn phổ biến trong bữa ăn thường ngày của cư dân đảo. Cá tươi nhỏ được làm sạch, cắt khúc, ướp với muối, đường, tiêu, hành giã nhỏ và nước mắm. Nghệ tươi được giã nhuyễn rồi trộn đều vào cá trước khi kho.
Khi kho, người nấu giữ lửa nhỏ để cá thấm đều gia vị và nước nghệ quyện lại tạo màu vàng sậm đẹp mắt. Món kho hoàn thiện cho miếng cá săn chắc, thơm nồng mùi nghệ và có vị béo nhẹ. Khi ăn với cơm nóng, món cá nhồng kho nghệ rất dễ đưa cơm. Nước kho cũng có thể dùng chung với bún tươi theo kiểu dân dã của người địa phương.
Khô cá nhồng
Bên cạnh cá tươi, khô cá nhồng cũng là sản phẩm được nhiều du khách chọn mua làm quà. Khô được làm từ cá nhồng tươi, sơ chế sạch, phơi hoặc sấy đến độ khô vừa phải nhưng vẫn giữ được độ dẻo của thịt. Khô cá nhồng có thể nướng hoặc chiên, sau đó xé nhỏ ăn kèm tương ớt hoặc mắm me đều rất hợp vị. Nhờ độ đậm đà và mùi thơm đặc trưng, món khô này được người dân địa phương sử dụng trong các bữa nhậu hoặc làm món ăn kèm trong gia đình.
Cá nhồng không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực vùng biển mà còn đóng vai trò quan trọng trong sinh kế của nhiều ngư dân Phú Quốc. Nhờ nguồn cá dồi dào quanh năm, người dân có thể phát triển đa dạng sản phẩm từ cá tươi đến cá khô và chả cá, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, đặc biệt là ngành du lịch ẩm thực.
Đối với du khách, thưởng thức các món ăn từ cá nhồng là một trong những trải nghiệm khó bỏ qua khi đến Phú Quốc. Nhiều nhà hàng hải sản tại thị trấn Dương Đông, Gành Dầu hay Hàm Ninh đều phục vụ thực đơn phong phú từ loại cá này, giúp du khách có cái nhìn toàn diện hơn về văn hóa ẩm thực địa phương.
Cá nhồng Phú Quốc là một trong những đặc sản có giá trị ẩm thực cao, mang lại hương vị hài hòa giữa độ ngọt của thịt cá biển và sự tinh tế trong cách chế biến của người dân đảo. Từ món chả, món gỏi đến các món kho hay cá khô, mỗi cách chế biến đều thể hiện sự khéo léo đặc trưng của ẩm thực vùng biển Tây Nam Bộ. Với những ai yêu thích khám phá đặc sản địa phương, cá nhồng chắc chắn là lựa chọn đáng thử khi đặt chân đến Phú Quốc.
