Phiên chợ Tả Phời – Hợp Thành bắt đầu từ 6 giờ sáng Chủ nhật hàng tuần, khi những tia nắng đầu tiên xuyên qua kẽ lá, đánh thức không gian vùng cao. Dòng người đổ về chợ ngày một đông, hòa mình vào không khí náo nhiệt như một ngày hội lớn.
Tả Phời, một xã vùng cao cách trung tâm thành phố Lào Cai khoảng hơn 20km, sở hữu địa hình đặc trưng với những đồi núi trập trùng, chia thành hai vùng rõ rệt: vùng thấp và vùng cao. Trong số 18 thôn của xã, có đến 7 thôn nằm ở vùng cao, trong đó nổi bật là Ú Sì Sung, Can Thàng và Phìn Hồ Thầu. Các thôn này tọa lạc ở độ cao trung bình 1.713 mét so với mực nước biển, tạo nên một tiểu vùng khí hậu ôn đới mát mẻ vào mùa hè và se lạnh vào mùa đông. Chính nhờ đặc điểm khí hậu ưu việt này, Tả Phời thường được ví von như một “Sa Pa thu nhỏ” của thành phố Lào Cai, tiềm ẩn nhiều giá trị về cảnh quan và tiềm năng phát triển du lịch.
Việc xây dựng và phát triển các chợ nông thôn là một trong những tiêu chí quan trọng trong công cuộc xây dựng Nông thôn mới, hướng tới mục tiêu thúc đẩy kinh tế địa phương. Nhận thấy tiềm năng to lớn của Tả Phời, thành phố Lào Cai đã ban hành Nghị quyết tái khởi động chợ văn hóa vùng cao Tả Phời – Hợp Thành. Đầu năm 2012, chính quyền thành phố đã chỉ đạo hai xã Tả Phời và Hợp Thành tiến hành khảo sát, quy hoạch và cấp đất trong khu vực chợ cho bà con nhân dân cùng các tiểu thương có nhu cầu xây dựng nhà ở, mở cửa hàng dịch vụ, kinh doanh buôn bán.
Chính quyền địa phương đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để người dân có thể giao lưu, trao đổi hàng hóa, đặc biệt khuyến khích bà con nông dân mang nông sản tự làm ra đến chợ để tiêu thụ. Chủ trương đúng đắn cùng các biện pháp triển khai đồng bộ, hợp lòng dân đã giúp chợ phiên nhanh chóng được phục hồi, phát triển và ngày càng trở nên sầm uất, nhộn nhịp hơn.
Phiên chợ Tả Phời – Hợp Thành bắt đầu từ 6 giờ sáng Chủ nhật hàng tuần, khi những tia nắng đầu tiên xuyên qua kẽ lá, đánh thức không gian vùng cao. Dòng người đổ về chợ ngày một đông, hòa mình vào không khí náo nhiệt như một ngày hội lớn. Đó là bà con người Mông, người Dao từ các thôn vùng cao Phìn Hồ, Ú Sì Sung của xã Tả Phời; là người Xa Phó, người Giáy, người Tày từ xã Hợp Thành; cùng với người dân từ các phường phía Nam thành phố và đông đảo du khách thập phương. Tất cả tạo nên một bức tranh đa sắc màu về văn hóa và con người Lào Cai.
Điểm đặc trưng làm nên sức hút của chợ phiên Tả Phời – Hợp Thành chính là sự đa dạng và độc đáo của các sản vật địa phương. Hầu hết các mặt hàng được bày bán đều là những sản phẩm nông sản tươi ngon, được bà con tự tay trồng trọt và chăn nuôi. Du khách có thể tìm thấy ở đây những thức quà đặc trưng của núi rừng như cốm mới thơm dẻo, mật ong rừng nguyên chất, chè làng Pèng với hương vị đặc trưng, hay các loại rau xanh bản địa tươi rói.
Đặc biệt, chợ còn là nơi hội tụ của nhiều cây thuốc quý và các loại quả rừng, hạt rừng được chế biến thành gia vị độc đáo, không thể thiếu trong ẩm thực địa phương như hạt dổi thơm lừng, thảo quả đậm đà – những "linh hồn" tạo nên hương vị đặc trưng của các món ăn vùng cao. Bên cạnh đó, các sản phẩm nông sản quen thuộc khác như ngô, khoai, sắn, gà, vịt, ngan được chăn thả tự nhiên, đảm bảo độ tươi ngon và chất lượng.
Tất cả những yếu tố này, kết hợp với khí hậu trong lành, phong cảnh yên bình và sự mến khách, nhiệt tình của người dân địa phương, đã tạo nên một sức hút khó cưỡng cho Tả Phời – Hợp Thành đối với du khách gần xa.
Với diện tích quy hoạch trên 4.000m², khu chợ Tả Phời – Hợp Thành không chỉ đơn thuần là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa. Khu chợ chính, được thiết kế có mái che, còn đóng vai trò là không gian đa năng, nơi diễn ra các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, và là địa điểm tuyên truyền các chính sách của Đảng, Pháp luật của Nhà nước đến với bà con.
Thông qua việc lồng ghép các hoạt động tuyên truyền trong các phiên chợ, nhận thức của người dân về việc xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc đã được nâng cao đáng kể. Đây cũng là một phần quan trọng trong nỗ lực chung sức xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
Chợ văn hóa vùng cao Tả Phời – Hợp Thành đang dần đi vào nền nếp, với số lượng người dân và du khách đến họp chợ ngày càng đông, tạo nên một không khí tấp nập, sôi động. Sự phát triển của chợ phiên đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực: người dân không còn phải đi xa để mua bán hàng hóa, tiết kiệm thời gian và chi phí. Quan trọng hơn, chợ phiên đã tạo thêm nhiều việc làm, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho đông đảo lao động địa phương, góp phần cải thiện đáng kể đời sống của người dân vùng cao Tả Phời – Hợp Thành.
Việc duy trì, quản lý và phát huy hiệu quả Chợ phiên Tả Phời – Hợp Thành không chỉ là bước đi quan trọng trong phát triển kinh tế mà còn là một điểm đến hấp dẫn mới, một điểm nhấn đầy tiềm năng cho mô hình du lịch cộng đồng vùng ven đô của thành phố Lào Cai. Nơi đây hứa hẹn sẽ tiếp tục là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa bản địa và sự phát triển, góp phần làm phong phú thêm bản đồ du lịch Việt Nam.
