Nhận ra khoảng cách giữa lời nói và hành động giúp chúng ta có nhận thức tạo ra cơ hội để thay đổi. Khi bạn bắt đầu chú ý đến những thông điệp mà hành động của mình gửi đi, bạn có thể bắt đầu thu hẹp những khoảng cách đó. Những thay đổi nhỏ trong hành vi thường có tác động lớn hơn những bài diễn thuyết lớn về giá trị hoặc ý định của bạn.
1. Khi ai đó đang trải qua giai đoạn khó khăn
Một người bạn bị ốm, mất việc, hay vừa chia tay, chúng ta dễ dàng lập tức phản ứng: “Cần gì cứ báo mình nhé!” Tại thời điểm đó, câu nói mang lại cảm giác động viên, quan tâm và hữu ích. Nhưng rồi nhiều tuần trôi qua, bạn không liên lạc lại, không đưa ra sự giúp đỡ cụ thể nào, chờ họ chủ động tìm đến mình.
Trong khi đó, người bạn của bạn lại chật vật không dám cầu xin sự giúp đỡ vì không muốn trở thành gánh nặng. Họ hy vọng ai đó sẽ tự động xuất hiện với túi đồ tạp hóa, đề nghị dắt chó đi dạo, hoặc gửi một tin nhắn hỏi thăm đơn giản. Khi bạn nói quan tâm nhưng hành động không đi kèm, thông điệp trở nên rõ ràng rằng bạn quan tâm về lý thuyết, nhưng chưa đủ để khiến bản thân phải bận tâm.
2. Trong những cuộc tranh cãi với người thân yêu
Khi ai đó quan sát cách bạn xử lý xung đột, họ sẽ biết tất cả những gì cần biết về tính cách của bạn. Bạn có thể nói “Tôi xin lỗi” nhưng nếu bạn vừa nói vừa đảo mắt, lời xin lỗi đó trở nên vô nghĩa.
Khi bạn trở nên phòng thủ, liên tục ngắt lời, hoặc ngay lập tức biện minh cho hành vi của mình sau khi xin lỗi, hành động của bạn đang hét lên to hơn bất kỳ lời hối lỗi nào. Mọi người không chỉ nghe lời xin lỗi của bạn, họ còn thấy liệu bạn có thực sự nghiêm túc hay không qua những gì bạn làm tiếp theo.
3. Khi bạn tuyên bố coi trọng thời gian của người khác
“Thời gian của bạn rất quan trọng với tôi”, bạn có thể nói trong khi lại đến trễ 15 phút và tiếp tục lặp lại chuyện đó. Khi ai đó liên tục trễ hẹn, hủy vào phút chót, hoặc làm nhiều việc cùng lúc trong khi trò chuyện, họ đang gửi một thông điệp rõ ràng về sự ưu tiên. Không quan trọng bạn xin lỗi vì đến muộn bao nhiêu lần hay giải thích chân thành rằng bạn “quá bận rộn”.
Ai cũng bận rộn. Sự khác biệt là một số người sắp xếp cuộc sống của mình xoay quanh việc tôn trọng người khác, trong khi số khác lại mong người khác phải chấp nhận sự thiếu kế hoạch của họ. Dĩ nhiên, việc quản lý thời gian thực sự khó khăn hơn với một số người nhưng trong thời đại công nghệ hiện đại này, luôn có các chiến lược hỗ trợ.
Nếu bạn luôn là người bạn phải sắp xếp lại lịch hẹn, đồng nghiệp trễ deadline, hoặc thành viên gia đình vừa nghe vừa lướt điện thoại, hành động của bạn đang cho mọi người biết chính xác vị trí của họ trong cuộc đời bạn.
4. Trong những khoảnh khắc nuôi dạy con cái, dù lớn hay nhỏ
Trẻ em là những nhà quan sát tuyệt vời. Chúng để ý mọi thứ. Cách bạn đối xử với người phục vụ khi món ăn bị sai, điều bạn làm khi nghĩ không ai nhìn thấy, cách bạn phản ứng khi căng thẳng hoặc thất vọng.
Bạn có thể nói với con bạn phải trung thực trong khi yêu cầu chúng nói dối về sự có mặt của bạn khi có ai đó gọi đến. Bạn có thể rao giảng về lòng tốt trong khi thô lỗ với nhân viên dịch vụ khách hàng. Bạn có thể dạy sự tôn trọng trong khi la hét khi không đạt được điều mình muốn.
Nhưng đây là điều sẽ xảy ra: con bạn học được rằng giá trị của bạn chỉ mang tính tình huống. Chúng phát hiện ra rằng những quy tắc bạn đặt ra cho chúng không áp dụng cho chính bạn. Quan trọng nhất, chúng nội hóa rằng nói một đằng làm một nẻo là điều chấp nhận được.
5. Khi bạn nói bạn “ổn” (nhưng rõ ràng là không)
Ai trong chúng ta cũng đã từng trải qua tình huống này. Có điều gì đó đang làm phiền bạn nhưng khi có người hỏi bạn có sao không, bạn tự động trả lời: “Tôi ổn”. Trong khi đó, bạn lại thu mình khỏi các cuộc trò chuyện, cáu kỉnh vì những điều nhỏ nhặt, trả lời cộc lốc, hoặc dùng một tông giọng đặc biệt báo hiệu rằng bạn hoàn toàn không ổn. Hành động của bạn đang phát sóng trạng thái cảm xúc của bạn trong khi lời nói lại khăng khăng mọi thứ đều ổn.
Điều này tạo ra sự bối rối và khoảng cách trong các mối quan hệ. Mọi người có thể cảm nhận có điều gì đó không ổn, nhưng lời nói của bạn lại bảo họ đừng đào sâu hơn. Họ phải cố gắng giải mã các tín hiệu lẫn lộn, phải đi đứng nhẹ nhàng, hoặc cảm thấy thất vọng vì bạn không chịu thành thật.
Đôi khi bạn làm vậy để bảo vệ người khác khỏi vấn đề của mình. Đôi khi bạn thực sự không muốn nói về nó. Cả hai điều đó đều hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng khi hành vi của bạn rõ ràng mâu thuẫn với lời nói, bạn đang yêu cầu mọi người giả vờ cùng bạn. Điều này gây mệt mỏi cho tất cả những người liên quan và thường ngăn cản chính sự hỗ trợ và kết nối có thể thực sự giúp ích cho bạn.
6. Khi bạn tuyên bố ủng hộ mục tiêu hoặc ước mơ của ai đó
Bạn có thể nói với người bạn đang khởi nghiệp rằng “Tôi tin vào bạn”, khuyến khích đối tác đang cân nhắc thay đổi nghề nghiệp rằng “Cứ theo đuổi ước mơ đi” … nhưng rồi bạn không bao giờ hỏi về tiến trình của họ. Khi họ muốn thảo luận về mục tiêu của mình, bạn hoặc là không thực sự quan tâm hoặc bạn chỉ ra tất cả các vấn đề tiềm ẩn thay vì giúp họ giải quyết. Bạn không có mặt khi họ cần động viên trong những lúc khó khăn.
Sự hỗ trợ thực sự là sự quan tâm bền vững, không chỉ là sự nhiệt tình ban đầu. Nó có nghĩa là ăn mừng những thành công nhỏ, đề nghị giúp đỡ thiết thực, và xuất hiện trong những thử thách và thất bại không thể tránh khỏi. Những người thực sự tin vào ước mơ của bạn sẽ tạo không gian cho chúng trong các cuộc trò chuyện và tìm cách tích cực khuyến khích tiến trình của bạn.
7. Trong các buổi ăn mừng và cột mốc quan trọng
Các buổi ăn mừng rất quan trọng vì chúng đánh dấu những khoảnh khắc có ý nghĩa đối với những người chúng ta quan tâm. Khi ai đó tốt nghiệp, được thăng chức, kết hôn, hoặc đạt được một cột mốc lớn, họ muốn chia sẻ niềm vui đó với những người quan trọng với họ.
Sự hiện diện của bạn cả về thể chất và cảm xúc trong những khoảnh khắc này truyền đạt mức độ bạn coi trọng mối quan hệ và thành tựu của họ. Khi bạn liên tục ưu tiên các cam kết khác, có vẻ mất tập trung trong những khoảnh khắc đặc biệt của họ, hoặc coi việc tham gia lễ kỷ niệm của họ như một nghĩa vụ hơn là cơ hội kết nối, bạn đang gửi một thông điệp về mức độ quan trọng của họ trong cuộc đời bạn.
8. Khi bạn tuyên bố quan tâm đến các giá trị hoặc vấn đề xã hội
Sự ra đời của mạng xã hội đã giúp việc có vẻ có ý thức xã hội trở nên dễ dàng. Bạn có thể chia sẻ các bài đăng về bảo vệ môi trường trong khi không thay đổi thói quen tiêu dùng của mình. Bạn có thể ủng hộ công bằng xã hội trong khi né tránh các cuộc trò chuyện khó khăn với các thành viên gia đình có quan điểm khác.
Một thực tế đáng buồn là mọi người thường đăng bài về những vấn đề họ quan tâm, sau đó không làm gì khác để ủng hộ những vấn đề đó. Họ tuyên bố coi trọng sự đa dạng trong khi duy trì các vòng tròn xã hội hoàn toàn đồng nhất. Họ bày tỏ quan tâm đến các vấn đề địa phương nhưng không bao giờ bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử thành phố hoặc tham dự các cuộc họp cộng đồng.
Không ai mong đợi sự hoàn hảo hay việc chúng ta phải tự mình giải quyết các vấn đề của thế giới. Chúng ta chỉ là con người. Nhưng nếu chúng ta muốn lời nói của mình có trọng lượng và tính cách của chúng ta có sự chính trực, chúng ta nên làm hết sức mình để đảm bảo lối sống của mình phản ánh các giá trị mà chúng ta công khai tán thành.
