Nằm ở xã Dào San, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, chợ phiên Dào San họp đều đặn vào thứ Bảy hằng tuần, hoặc theo lịch âm vào các ngày Sửu, Mùi.
Chợ phiên Dào San, một di sản văn hóa độc đáo giữa lòng vùng biên viễn Lai Châu, không chỉ là trung tâm giao thương mà còn là không gian hội tụ văn hóa, gắn kết cộng đồng các dân tộc thiểu số. Mỗi phiên họp, chợ Dào San lại vẽ nên bức tranh sống động về bản sắc và nhịp sống của đồng bào vùng cao.
Dào San – Phiên chợ giữa lòng rừng núi
Nằm ở xã Dào San, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, chợ phiên Dào San họp đều đặn vào thứ Bảy hằng tuần, hoặc theo lịch âm vào các ngày Sửu, Mùi – những ngày được quan niệm mang lại sự ấm no, sung túc. Tên gọi "chợ sừng" cũng bắt nguồn từ niềm tin sâu sắc này, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa đời sống tâm linh và hoạt động kinh tế của người dân địa phương. Từ sáng sớm tinh mơ, khi màn sương núi còn bảng lảng, từng dòng người từ 8 xã vùng biên giới Phong Thổ đã hối hả đổ về trung tâm xã, mang theo tiếng nói, tiếng cười rộn ràng, làm thức tỉnh cả vùng núi yên bình.
Chợ Dào San không chỉ đơn thuần là nơi trao đổi hàng hóa. Hơn thế, đây là điểm hẹn văn hóa, nơi kết nối các dân tộc Thái, Mông, Dao, Hà Nhì… Họ đến đây không chỉ để mua bán mà còn để gặp gỡ, trò chuyện, sẻ chia và gìn giữ những nét văn hóa truyền thống đã được lưu truyền qua bao thế hệ. Với độ cao hơn 1.500 mét so với mực nước biển, chợ Dào San mang đến một không gian trong lành, mát mẻ quanh năm. Đặc biệt, vào mùa nước đổ hay mùa lúa chín, con đường đến chợ trở thành một bức tranh tuyệt mỹ với những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, kỳ vĩ.
Kiến trúc và quy mô của chợ phiên đặc biệt
Chợ phiên Dào San có tổng diện tích trên 1.300m2. Sau đợt trùng tu và xây dựng lại vào năm 2010, chợ trở nên khang trang hơn, được trang bị thêm bãi đỗ xe và cột buộc ngựa, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con di chuyển bằng các phương tiện truyền thống. Dù không quá rộng lớn, chợ luôn tấp nập và tràn đầy sức sống. Các gian hàng không chỉ gói gọn trong khu chợ mà còn tràn ra hai bên lề đường, tạo nên một không gian mua bán sầm uất và đầy màu sắc.
Mỗi phiên chợ, hàng ngàn người từ khắp các bản làng đổ về, từ những nam thanh nữ tú trong trang phục rực rỡ đến các cặp vợ chồng dắt tay nhau đi sắm sửa. Không khí nơi đây luôn rộn ràng như một ngày hội, với những nụ cười tươi tắn và ánh mắt thân thiện. Điều đặc biệt là nhiều người đến chợ không hẳn để mua sắm mà để được gặp gỡ bạn bè, giao lưu và lưu giữ những kỷ niệm quý báu. Điều này khẳng định giá trị văn hóa và xã hội mà chợ phiên Dào San mang lại, vượt xa ý nghĩa kinh tế thông thường.
Sản vật và đặc sản núi rừng tại chợ Dào San
Chợ phiên Dào San là một kho tàng của những sản vật đặc trưng vùng cao. Du khách có thể dễ dàng tìm thấy những gùi măng nứa đã luộc sẵn, thơm nức, hay những gùi xôi ngũ sắc rực rỡ, tỏa khói ngào ngạt. Bánh rán giòn tan, mật ong rừng vàng óng, những sọt hoa quả tươi vừa hái từ vườn, gạo nếp hương mới gặt, mắc khén, thảo quả… tất cả đều mang đậm hương vị của núi rừng.
Bên cạnh các loại thực phẩm, chợ còn bày bán đa dạng các sản phẩm nông nghiệp, gia súc như trâu, bò, gà, chó, cùng các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, quần áo truyền thống và thậm chí cả đồ điện tử, điện lạnh. Sự đa dạng về hàng hóa phản ánh nhu cầu và đời sống phong phú của bà con các dân tộc thiểu số nơi đây. Những cuộc trao đổi hàng hóa thường đi kèm với những lời hỏi thăm thân tình về gia đình, về chuyện làm ăn, tạo nên một không gian chợ phiên không chỉ là mua bán mà còn là sự sẻ chia, gắn kết cộng đồng.
Đến chợ Dào San, du khách không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản của đồng bào vùng cao. Xôi ngũ sắc, lợn cắp nách, bánh rán mặn, ngọt… đều là những món ăn tuyệt vời, mang hương vị đặc trưng, khó quên. Mỗi món ăn không chỉ là ẩm thực mà còn là câu chuyện về văn hóa, về sự khéo léo và tấm lòng của người dân bản địa.
Chợ phiên Dào San không ồn ào hay rộng lớn như những khu chợ hiện đại, nhưng lại mang trong mình nét văn hóa đặc sắc, đọng lại trong lòng mỗi du khách những cảm xúc khó tả. Đó là sự đôn hậu, nồng nhiệt và chân chất của những con người vùng cao. Một lần ghé thăm Dào San, du khách sẽ cảm nhận được sự quyến luyến, muốn trở lại để tiếp tục đắm mình trong không gian rực rỡ, rộn rã tiếng cười của phiên chợ giữa núi đá. Chợ phiên Dào San thực sự là một điểm đến không thể bỏ lỡ, nơi du khách có thể chạm vào và cảm nhận sâu sắc bản sắc văn hóa độc đáo của vùng biên viễn Lai Châu.
