Với bề dày lịch sử gần 200 năm, từ một bến trung chuyển hàng hóa ven dòng La Tinh xưa, chợ Phù Cát ngày nay vươn mình trở thành một điểm đến không thể bỏ lỡ, hấp dẫn du khách.
Tọa lạc tại thị trấn Ngô Mây, huyện Phù Cát, chợ Phù Cát từ lâu đã là một khu chợ đặc sắc được nhiều người biết đến ở Bình Định. Với bề dày lịch sử gần 200 năm, từ một bến trung chuyển hàng hóa ven dòng La Tinh xưa, chợ Phù Cát ngày nay vươn mình trở thành một điểm đến không thể bỏ lỡ, hấp dẫn du khách bởi sự pha trộn hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, mang đến những trải nghiệm độc đáo về văn hóa, ẩm thực và con người Bình Định.
Nằm ngay sát Quốc lộ 1A, trên trục đường 3/2 huyết mạch, chợ Phù Cát sở hữu một vị trí vô cùng thuận lợi, dễ dàng kết nối với các điểm trọng yếu khác của Bình Định. Từ chợ, du khách chỉ mất khoảng 17 km để di chuyển đến Sân bay Phù Cát, cũng như thuận tiện đi về trung tâm thành phố Quy Nhơn hay khám phá vẻ đẹp hoang sơ của biển Đề Gi.
Với tổng diện tích ước tính khoảng 6.900 mét vuông, chợ được phân chia thành khu ki-ốt mới hiện đại và khu chợ cũ mang đậm dấu ấn thời gian, tạo nên một không gian mua sắm rộng lớn. Gần 600 sạp kinh doanh tại đây cung cấp đa dạng các mặt hàng, từ những sản vật tươi ngon từ biển và đồng bằng như hải sản, nông sản, đến các đặc sản trứ danh, đồ may mặc, và khu ẩm thực phong phú, đáp ứng mọi nhu cầu của người dân địa phương và du khách.
Chợ Phù Cát hoạt động liên tục từ 4 giờ sáng đến 18 giờ chiều, với khung giờ cao điểm tập trung từ 5 giờ đến 9 giờ sáng, khi không khí mua bán trở nên tấp nập và sôi động nhất. Sự nhộn nhịp này tạo nên một bức tranh sống động, phản ánh rõ nét nhịp sống lao động của người dân Phù Cát.
Sự ra đời của chợ Phù Cát gắn liền với lịch sử hình thành huyện Phù Cát từ đầu thế kỷ 19, khi vua Minh Mạng tiến hành chia tách vùng Phù Ly. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, chợ luôn giữ vai trò là một bến trung chuyển quan trọng, là cầu nối giao thương nông sản và hải sản tươi ngon từ các vùng ven biển Bình Định đến khắp nơi. Tên gọi “Cát” trong Phù Cát còn mang ý nghĩa tốt lành, biểu tượng cho sự thịnh vượng và gắn bó mật thiết với đời sống tâm linh, văn hóa của cư dân bản địa. Chợ không chỉ là nơi mua bán mà còn là không gian giao lưu cộng đồng, nơi những câu chuyện đời thường được sẻ chia, những nét đẹp văn hóa truyền thống được lưu giữ qua nhiều thế hệ.
Không gian chợ Phù Cát
Kiến trúc của chợ Phù Cát là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố địa phương và nét hiện đại, tạo nên một không gian vừa thoáng đãng, vừa mang đậm bản sắc. Chợ được quy hoạch thành nhiều khu chức năng rõ ràng, giúp du khách dễ dàng tìm kiếm và trải nghiệm:
Khu A: Chuyên cung cấp các loại hải sản tươi sống vừa được đánh bắt từ đầm Đề Gi và cảng Dốc Tranh, đảm bảo độ tươi ngon nhất.
Khu B: Nơi bày bán thịt gia súc, rau củ quả tươi ngon từ các vùng đồng bằng lân cận.
Khu C: Khu vực dành cho các sản phẩm từ làng nghề truyền thống như nón, thúng, và các đồ dùng mây tre đan, phản ánh sự khéo léo của người dân địa phương.
Khu D: Thiên đường của những món đặc sản Bình Định nổi tiếng như bánh ít lá gai, tré, chả ram.
Khu E: Nơi du khách có thể tìm thấy các loại quần áo và giày dép với mức giá bình dân, đa dạng về mẫu mã.
Khu F: Khu ẩm thực sáng với hơn 30 quầy hàng phục vụ bún, bánh, cháo giò cùng nhiều món ăn sáng hấp dẫn khác, thu hút thực khách từ sáng sớm.
Nhịp sống tại chợ Phù Cát bắt đầu từ rất sớm, khi những mẻ cá, tôm tươi rói vừa cập bến, tiếng rao hàng vang vọng khắp nơi, tạo nên một không khí huyên náo và đầy sức sống.
Ăn gì ở chợ Phù Cát?
Đến chợ Phù Cát, du khách sẽ lạc vào một thiên đường ẩm thực với vô vàn món ngon mang đậm hương vị đặc trưng của Bình Định. Không thể không nhắc đến:
- Bún chả cá: Món ăn trứ danh với những miếng chả cá thu vàng giòn, nước dùng thanh ngọt, đậm đà, mang đến hương vị khó quên.
- Bánh ít lá gai: Một món quà truyền thống, hấp dẫn bởi mùi thơm đặc trưng của lá gai hòa quyện cùng nhân đậu xanh và dừa ngọt bùi.
- Tré Bình Định: Món thịt heo lên men đặc biệt, có vị chua cay nồng, là thức nhắm lý tưởng hoặc món khai vị hấp dẫn.
- Chả ram tôm đất: Những cuốn chả ram giòn rụm, thơm lừng vị tôm đất tươi, là món ăn vặt được nhiều người yêu thích.
Ngoài ra, du khách cũng có thể mua bánh hồng Tam Quan, rượu Bàu Đá trứ danh hay chả cá thu hút chân làm quà lưu niệm, mang về hương vị xứ Nẫu để chia sẻ cùng bạn bè và người thân.
Kinh nghiệm cho du khách
Để có một chuyến đi trọn vẹn tại chợ Phù Cát, du khách nên lưu ý một số kinh nghiệm sau:
- Thời điểm thích hợp: Nên đến chợ vào sáng sớm (khoảng 5 giờ đến 7 giờ) để cảm nhận không khí nhộn nhịp nhất, thưởng thức hải sản tươi ngon và các món ăn sáng đặc trưng. Các dịp lễ Tết và những phiên chợ truyền thống đặc biệt cũng là thời điểm lý tưởng để khám phá văn hóa địa phương.
- Trang phục: Nên mang giày đế bằng, chống trơn trượt để thuận tiện di chuyển trong khu vực chợ, đặc biệt là các quầy hàng hải sản ẩm ướt.
- Ứng xử: Tôn trọng văn hóa địa phương, có thể trả giá nhẹ nhàng nhưng lịch sự và luôn giữ vệ sinh chung để góp phần bảo vệ môi trường chợ.
Chợ Phù Cát không chỉ đơn thuần là một trung tâm thương mại mà còn là nơi lưu giữ hồn quê, là bức tranh thu nhỏ phản chiếu nét đặc trưng văn hóa “xứ Nẫu”. Nếu có dịp du lịch Bình Định, hãy dành thời gian để thăm thú, mua sắm tại khu chợ này nhé!
