Không chỉ là món ăn vặt quen thuộc, bánh trôi tàu còn là ký ức, là hương vị gắn bó qua nhiều thế hệ. Giữa lòng Thủ đô, vẫn có những hàng bánh trôi tàu đã tồn tại hàng chục năm, âm thầm giữ lửa cho món ăn truyền thống này.
Khi những cơn gió mùa đầu tiên tràn về, người Hà Nội lại rủ nhau tìm đến một bát bánh trôi tàu nóng hổi, thứ quà dân dã mà nồng nàn hương gừng, dẻo thơm vị nếp. Không chỉ là món ăn vặt quen thuộc, bánh trôi tàu còn là ký ức, là hương vị gắn bó qua nhiều thế hệ. Giữa lòng Thủ đô, vẫn có những hàng bánh trôi tàu đã tồn tại hàng chục năm, âm thầm giữ lửa cho món ăn truyền thống này.
Bánh trôi tàu Phạm Bằng
Giữa phố Hàng Giầy sầm uất, có một quán nhỏ khiêm tốn, nơi cái tên “bánh trôi tàu Phạm Bằng” đã trở thành gợi nhớ của nhiều người Hà Nội. Dù nghệ sĩ Phạm Bằng đã qua đời nhiều năm, mỗi khi trời se lạnh, quán vẫn được gia đình ông mở cửa như một cách lưu giữ hương vị xưa và kỷ niệm của người nghệ sĩ nổi tiếng.
Không biển hiệu cầu kỳ, không địa chỉ rõ ràng, quán nằm lọt thỏm trong lối đi nhỏ của khu tập thể, chỉ có vài bộ bàn ghế nhựa giản dị. Thế nhưng, cứ đến cuối tháng 10, khi trời chuyển gió, người ta lại tìm đến đây. Suốt hơn 40 năm qua, quán chỉ bán ba món: bánh trôi tàu, lục tàu xá và chí mà phù – những món ngọt quen thuộc gắn liền với mùa đông Hà Nội.
Bánh trôi tàu ở đây không cầu kỳ, không thêm nước cốt dừa. Chỉ là vỏ bánh nếp dẻo mịn, nhân mè đen hoặc nhân dừa xào, ăn kèm nước đường gừng vàng óng, cay nhẹ và ngọt thanh. Hương gừng ấm hòa cùng vị bùi béo của nhân và độ dẻo mềm của bột nếp khiến món ăn trở nên hoàn hảo trong tiết trời lạnh.
Lục tàu xá – món chè đỗ xanh nấu cùng hạt sen, củ mã thầy, vỏ quýt – cũng được nhiều thực khách yêu thích vì vị bùi thơm, thanh nhẹ, tốt cho sức khỏe. Còn chí mà phù, món chè mè đen đặc sánh, lại là “món ăn dưỡng nhan” cho phái nữ, vừa thơm béo, vừa bổ dưỡng.
Vào mùa, quán luôn kín chỗ. Người đến ăn không chỉ để thưởng thức món ngon mà còn để tìm lại cảm giác thân quen của Hà Nội xưa: ngồi trong quán nhỏ, nghe tiếng gió ngoài phố và hít hà hương gừng nồng ấm lan tỏa khắp gian phòng.
Bánh trôi tàu cô Bích
Nếu đi qua góc phố Hàng Điếu – Thành, gần chợ Hàng Da, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp quán bánh trôi tàu vỉa hè của cô Bích. Cứ tầm chiều tối, quán lại tấp nập khách đến ăn, từ học sinh, sinh viên cho tới người lớn tuổi. Đây là một trong những địa chỉ quen thuộc của người Hà Nội khi muốn tìm món chè nóng vào mùa đông.
Quán của cô Bích đã có hơn 30 năm tuổi đời. Ban đầu, quán chỉ bán chè đỗ đen, đỗ xanh, chè bưởi… Sau này, khi thời tiết se lạnh, cô chuyển sang bán thêm bánh trôi tàu, chè sắn, chè bà cốt. Mỗi bát bánh trôi tàu có giá 20.000 đồng, gồm hai viên nhân đậu xanh và một viên nhân mè đen.
Bát bánh trôi tàu ở đây nổi tiếng bởi sự hài hòa trong hương vị. Vỏ bánh nếp mịn màng, dẻo vừa phải, nhân đậu xanh và mè đen thơm bùi, được nấu cùng nước đường gừng cay nhẹ, thêm chút cốt dừa, lạc rang và vừng tạo nên tổng thể béo ngậy mà không ngán. Đặc biệt, quán sử dụng đường thốt nốt để tạo màu vàng cánh gián bắt mắt và vị ngọt thanh đặc trưng.
Mỗi ngày, quán mở cửa từ 9 giờ sáng đến khoảng 10 giờ tối, nhưng đông nhất vẫn là buổi chiều khi trời bắt đầu lạnh. Ngoài bánh trôi tàu, các món chè sắn và chè bà cốt ở đây cũng được nhiều người yêu thích vì vị ngọt vừa, nguyên liệu nấu chín tới, ăn ấm bụng mà không ngấy.
Giờ đây, hai con gái của cô Bích cũng nối nghiệp mẹ, tiếp tục giữ gìn quán chè nhỏ gắn bó với người dân phố cổ suốt mấy chục năm qua. Đó không chỉ là nghề, mà còn là niềm tự hào của cả gia đình.
Bánh trôi tàu cô Vân
Khác với hai quán trên phố lớn, quán bánh trôi tàu cô Vân lại nằm khiêm tốn trong con ngõ Đê Tô Hoàng (quận Hai Bà Trưng). Mỗi khi Hà Nội trở gió, khoảng từ 3 giờ chiều, góc ngõ nhỏ này lại rộn ràng tiếng cười nói, khói bay nghi ngút từ những nồi chè nóng.
Gánh bánh trôi của cô Vân đã có tuổi đời hơn 20 năm. Cô học nghề từ gia đình chồng – một gia đình có truyền thống làm bánh trôi. Dù chỉ là gánh hàng rong với vài chiếc ghế nhựa, nhưng ngày nào cũng đông khách. Mỗi ngày, cô chuẩn bị sẵn 3-4 thùng bánh trôi tàu, cùng các món chè bà cốt, chè đậu đen, chè sắn, và hầu như bán hết sạch chỉ trong vài giờ.
Điều đặc biệt ở quán cô Vân là bánh trôi có tới ba loại nhân: vừng đen, đậu xanh và nhân thịt. Nghe có vẻ lạ, nhưng bánh trôi nhân thịt lại là món “độc quyền” khiến nhiều người tò mò tìm đến. Nhân bánh gồm thịt xay, nấm hương, mộc nhĩ, hạt tiêu, nêm nếm vừa miệng. Khi ăn cùng nước đường gừng ngọt ấm, vị mặn nhẹ của thịt hòa quyện cùng vị cay ngọt của nước đường tạo nên cảm giác lạ miệng nhưng vô cùng cuốn hút.
Bánh trôi ở đây được nặn tròn đều, vỏ bánh mỏng, dẻo mềm. Nhân vừng và đậu xanh được nghiền nhuyễn, mịn màng, tỏa mùi thơm dễ chịu. Thưởng thức bát bánh trôi nóng hổi giữa buổi chiều gió lạnh, ai nấy đều thấy lòng mình ấm lại.
Khách đến quán chủ yếu là người dân quanh khu vực và các tín đồ ăn vặt. Họ kiên nhẫn xếp hàng, vừa trò chuyện vừa chờ đến lượt. Ai ăn xong cũng nhanh chóng nhường chỗ cho người khác – một thói quen đẹp thường thấy ở những hàng quà nhỏ Hà Nội.
