Xa quê hương nhiều năm, nhưng cứ mỗi độ xuân về, các gia đình người Việt ở nước ngoài vẫn luôn mang bên mình “văn hóa ăn Tết” truyền thống. Trong các mái nhà người Việt ở xứ người, không khí Tết Nguyên đán cũng vẫn náo nức, ngập tràn nỗi nhớ và hướng về quê hương.
Giữ Tết cho các con ở xứ người
Gia đình chị Đoàn Quỳnh Mai (một nhà sáng tạo nội dung về ẩm thực và du lịch trên mạng xã hội) hiện đang sống ở Thụy Sĩ . Vợ chồng chị có một bé trai 26 tháng tuổi. Đã 16 năm ăn Tết xa xứ, năm nay chị Mai quyết định sắm Tết, chơi Tết thật to. “Lí do là mình muốn giữ Tết cho con”, chị chia sẻ.
Sống xa quê, cảm thấy con bị thiệt thòi khi không được hưởng trọn vẹn không khí Tết cổ truyền quê hương, nên chị Mai muốn làm tất cả những gì có thể để cho con một cái Tết sum vầy tròn đầy nhất. Chị Mai lên kế hoạch sắm Tết từ sớm, mỗi ngày chị sắm sửa một chút. “Đồ trang trí thì là đồ handmade làm từng thứ một, con đứng bên cạnh xem cứ hỏi suốt, mẹ lại phải dừng lại trả lời và giải thích. Bánh chưng thì mình cùng con gói. Mấy chị em xa quê rủ nhau cùng gói bánh chưng, bánh tét. Cảm giác tự tay gói bánh rất khác, lâng lâng vui sướng và rất tự hào. Giò lụa và giò bò chúng mình cũng tự làm vì bên này mua đồ không hợp khẩu vị và giá cũng khá cao”, chị Mai cho hay.
Chồng chị Hà háo hức cùng vợ làm giò xào bán cho bà con người Việt tại Úc.
Mâm ngũ quả được chị Mai bày theo kiểu Bắc truyền thống có chuối xanh, bưởi, táo, quýt và ớt đỏ. “Ngày cuối cùng của năm cũ, mình sẽ nấu một nồi nước mùi già để cả nhà tắm rửa trước năm cũ và rửa mặt cho năm mới. Với mình Tết chỉ thật sự là Tết khi có mùi nước mùi già trong nhà”. Mong muốn một năm mới thật vui vẻ, bình an, vợ chồng chị Mai dự định rủ bạn bè cùng đón Giao thừa theo giờ Việt Nam, ăn uống các món Tết như: Bánh chưng, gà luộc, canh măng miến, xôi gấc, nem, giò lụa, giò bò, củ kiệu và chè sen Yến tráng miệng.
Còn với chị Phạm Thanh Hà, sinh năm 1990, sống tại Úc cùng chồng và 2 con, thì dù ở đâu và bất cứ nơi nào, hồn Việt và Tết Việt vẫn đậm nguyên trong chị. Chị nhớ, có những năm chiều 30 chị mới hoàn tất các công việc buôn bán của mình. Lúc này chị mới vội vàng đi chợ mua chút ít hoa quả, đồ lễ, rồi lại tất bật nấu thật nhanh 2 mâm cơm cúng Tất niên để báo cáo với tổ tiên, trời Phật về đoàn tụ với gia đình cuối năm. “Ấy thế mà cũng xong đâu vào đấy, mâm cơm cúng với đầy đủ các món ăn gọi là phải có trong ngày Tết, nào là bánh chưng, thịt gà, canh măng móng giò, xôi, nem rán, giò xào…, lâng lâng hạnh phúc lắm. Cảm thấy quê hương đang ngay thật gần”.
Con trai được chị Mai diện áo dài truyền thống đón Tết.
Năm nay, ngoài việc lo cỗ bàn, dọn dẹp và trang trí nhà cửa tươm tất, vợ chồng chị Hà còn làm thêm món giò xào để bán cho bà con Việt bên này, với mong muốn chia sẻ một phần hương vị Tết cho những ai xa quê hương như chị. “Thế là vợ chồng con cái cứ sau giờ học, giờ làm lại tíu tít quây quần thái thịt làm giò. Tuy có hơi vất vả, nhưng điều làm tôi thấy vui hơn cả chính là nhờ có sự tất bật ấy, mà các thành viên trong gia đình tôi ai ai cũng cảm thấy không khí Tết đã đến, thật sự rất gần gũi”.
Cả chị Mai và chị Hà đều quan niệm rằng, một gia đình có không khí Tết hay không, một cái Tết xa quê có thực sự ấm áp hay không, tất cả đều nhờ vào đôi bàn tay khéo léo sắp xếp và bày biện chỉn chu của người vợ, người mẹ, người phụ nữ trong nhà. “Vì thế nên tôi luôn cố gắng hết sức có thể. Chỉ là một góc nhà nhỏ bên cạnh ban thờ ở phòng khách được nhấn nhá thêm chút đồ trang trí đã mua từ trước đó thôi mà 2 đứa con tôi lúc chiều đi học về thấy nhà cửa rực rỡ quá thì đua nhau vỗ tay, thích thú và phấn khởi lắm”, chị Mai trải lòng.
Còn với chị Hà, khi tự mình làm hết mọi điều, lo toan tất bật chuẩn bị cho gia đình nhỏ một cái Tết truyền thống, chị mong các con hiểu thế nào là Tết Việt Nam. “Tôi dạy con biết cách cám ơn khi nhận lì xì từ người lớn, dạy con các câu chúc Tết và chào hỏi ra sao mỗi khi gặp khách nhân dịp đầu năm… Những nét văn hóa ấy khiến tất cả những ai xa quê đều nhận ra nét Việt Nam luôn đậm trong trái tim mình”.
Trân trọng hương vị Tết quê nhà
Bắt đầu cuộc sống xa quê hương từ năm 22 tuổi, nhưng cứ mỗi dịp xuân về là Bích Ngọc (hiện sống tại Nhật Bản) lại gói ghém hành lý vượt hơn chục nghìn cây số về nhà, để được sà vào lòng bố mẹ như một đứa trẻ, để tận hưởng cái không khí ngày Tết đầm ấm bên gia đình lớn. “Ông chồng người Mỹ từ khi quen mình đến nay cũng đều đặn 8 lần đón Tết cùng nhà vợ ở Việt Nam, không bỏ sót một dịp nào. Thế nhưng năm nay 30 tuổi sẽ là cái Tết xa nhà đầu tiên trong đời. Năm nay gia đình nhỏ của mình - chồng Mỹ, vợ Việt và hai em bé sẽ cùng nhau ăn Tết Nguyên đán tại Nhật Bản”, Ngọc cho biết.
Các con chị Hà được phát lì xì và dạy nhiều điều hay của Tết Việt.
Cô kể, lần đầu tiên đón Tết nơi xứ người cảm giác thật lạ lẫm. “Người Nhật không mừng Tết âm lịch. Ngoài kia dòng người vẫn lặng lẽ trong công việc sớm đi tối về. Phố phường không có cái không khí tấp nập, rộn ràng người đi mua sắm năm mới như ở quê nhà. Ngoài trời lạnh cóng, cây cối cũng héo khô. Những ngày này chắc hẳn ai cũng như mình, nóng lòng được về nhà cùng bố dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, cùng mẹ gói bánh chưng, làm dưa hành, thèm được về quê thăm hỏi, chúc Tết họ hàng, sum vầy bên bếp lửa liu riu và bữa cơm chiều cuối năm đầy ắp những món ngon”.
Hiểu được nỗi lòng của vợ, chồng Ngọc đã động viên vợ nhân dịp này cùng giới thiệu phong vị Tết Việt đến với bạn bè quốc tế. Họ có rất nhiều bạn bè đa quốc gia, nên đã mời gia đình các bạn đến nhà thưởng thức món ăn và phong tục đón Tết của người Việt. “Ai cũng háo hức vì đây là lần đầu được nghe nói về Tết. Đây cũng là cơ hội để cả nhà tham gia sự kiện đón Tết cùng với cộng đồng người Việt sống trong khu vực. Cả hai vợ chồng đều vui mừng khi có các anh chị người Việt thân quen đến nhà dùng bữa cơm thân mật chào năm mới. Và quan trọng hơn hết là việc cùng con gìn giữ, tiếp nối truyền thống quê hương”, Ngọc chia sẻ.
Dù bận rộn với công việc, con nhỏ và lịch học dày đặc nhưng hai vợ chồng vẫn cố gắng sắp xếp thời gian để cả nhà cùng nhau chuẩn bị một cái Tết thật đúng nghĩa. Sống ở xứ người việc sắm Tết cũng không sẵn có, dễ dàng như ở nhà.
“Không có kì nghỉ dài nên tranh thủ vào ngày cuối tuần 23 tháng Chạp, chúng mình cùng con trên chiếc xe đạp trong cái lạnh âm độ, rong ruổi đến các cửa hàng để tìm mua nguyên vật liệu chuẩn bị cho Tết. Tất bật thế mà cả nhà chẳng biết mệt hay áp lực gì, bù lại rất vui vì được quây quần bên nhau làm những việc ưa thích. Chồng giúp mình dọn nhà thật tinh tươm, mang không khí Tết vào nhà bằng những món đồ trang trí do tự tay anh chuẩn bị. Mình cũng lần đầu tiên thử sức với những món ăn thân thuộc mà Tết năm nào cũng háo hức được mẹ làm cho: Thịt ngâm mắm, giò thủ. Tối đến hai vợ chồng cặm cụi ngồi tô vẽ phong bì lì xì, làm bánh, hàn huyên tâm sự. Hai bạn nhỏ lăng xăng phụ giúp bố mẹ, tò mò hỏi han, say sưa nghe mẹ kể về thời thơ ấu thiếu thốn về vật chất nhưng đong đầy tình thương yêu, về những kỷ niệm đẹp của tình làng nghĩa xóm những ngày Tết đến xuân về. Ngày nào mình cũng nhắn tin, cùng con gọi video về cho ông bà, tíu tít khoe những thành phẩm ngày Tết mà bọn mình tự làm ra.
Lần đầu tiên đón Tết nơi đất khách còn vụng về, lóng ngóng, nhà cửa chưa được lộng lẫy, đồ ăn chưa được tươm tất. Nhưng hai vợ chồng mình dù khác biệt về văn hóa vẫn tự tạo cho gia đình nhỏ một cái Tết trọn vẹn, đầy ắp tình thân!”, bà mẹ trẻ tâm sự.
