Việc điều hướng các mối quan hệ với những người ta biết rõ là không đáng tin cậy đòi hỏi sự khéo léo và chiến lược. 10 chiến lược hiệu quả dưới đây sẽ giúp bạn xử lý được tốt những mối quan hệ bất đắc dĩ này.
1. Giữ khoảng cách cảm xúc
Cách tiếp cận đầu tiên và quan trọng nhất khi đối phó với những người không đáng tin cậy là tạo ra khoảng cách cảm xúc để hành động của họ không thể làm tổn thương bạn quá sâu sắc. Điều này không có nghĩa là trở nên lạnh lùng hay vô cảm mà là duy trì một sự tách bạch lành mạnh trong các tương tác.
Khi bạn rút lui về mặt cảm xúc nhưng vẫn duy trì sự tương tác, bạn sẽ giảm bớt sự tổn thương của mình. Tâm trí minh mẫn và khách quan cho phép bạn nhận ra những lời nói hoặc hành động không đáng tin cậy mà lẽ ra có thể lọt qua hàng rào phòng thủ của bạn. Cách tiếp cận cân bằng này giúp bạn có thể tương tác khi cần thiết mà không bị căng thẳng, buồn bã hay tức giận quá mức.
Hãy xem những cuộc trò chuyện với những người này như những giao dịch hơn là những kết nối, bạn trao đổi thông tin cần thiết mà không chia sẻ năng lượng cảm xúc của mình. Bằng cách này, hành động của họ sẽ ít mang tính cá nhân hơn và dễ đoán hơn.
2. Tập trung vào sự thật, không phải ý định
Lời giải thích của những người không đáng tin cậy có thể nghe rất thuyết phục, những câu chuyện về lý do tại sao họ không thể thực hiện lời hứa có vẻ hợp lý nhưng những khuôn mẫu hành vi sẽ tiết lộ sự thật đáng tin cậy hơn bất kỳ lời hứa hay lời giải thích nào.
Việc theo dõi những gì thực sự xảy ra thay vì những gì đã được hứa hẹn sẽ cho bạn bức tranh thực tế rõ ràng hơn nhiều. Họ đã hoàn thành nhiệm vụ chưa? Thông tin họ chia sẻ có chính xác không? Họ có tôn trọng ranh giới bạn đã thiết lập không? Nhìn vào những sự thật không thể chối cãi sẽ giúp bạn ngăn chặn sự hỗn loạn cảm xúc khi liên tục tin vào những lời bào chữa không bao giờ dẫn đến hành vi thay đổi.
3. Hạn chế tiết lộ thông tin cá nhân
Thông tin cá nhân của bạn có thể trở thành "vũ khí" trong tay kẻ xấu. Những người không đáng tin cậy thường thu thập các chi tiết về cuộc sống, sở thích, nỗi sợ hãi và điểm yếu của bạn, không phải để kết nối một cách chân thành mà là để giành lợi thế. Đó là lý do bạn nên chia sẻ ít thông tin cá nhân.
Khi đối phương trở nên quá tọc mạch, việc có sẵn những câu trả lời lạc đề sẽ rất hữu ích. Bạn có thể chuyển hướng câu hỏi ngược lại cho người hỏi hoặc chuyển sang các chủ đề trung lập hơn. Các câu trả lời như "Không có gì thú vị để kể cả" hoặc "Vẫn như mọi khi" sẽ đáp ứng kỳ vọng xã hội mà không tiết lộ bất cứ điều gì có ý nghĩa.
4. Giao tiếp trực tiếp và rõ ràng
Bạn có biết, sự mơ hồ tạo ra mảnh đất màu mỡ cho sự thao túng. Khi đối phó với những người không đáng tin cậy, những yêu cầu mơ hồ hoặc ranh giới không rõ ràng sẽ tạo ra không gian nguy hiểm cho việc "diễn giải sáng tạo" lời nói của bạn.
Vì vậy, đối với những người bạn biết không đáng tin cậy, hãy sử dụng ngôn ngữ đơn giản, cụ thể và ít chỗ cho sự lấp liếm. Thay vì nói "Bạn có thể hoàn thành dự án sớm không?", hãy thử "Bạn có thể hoàn thành phân tích tài chính vào 5 giờ chiều thứ Sáu không?"
5. Phát triển tư duy "Kế hoạch B"
Việc chuẩn bị các lựa chọn dự phòng không phải bi quan mà là sự thận trọng và thực tế khi đối phó với những người thường xuyên không đáng tin cậy. Có sẵn kế hoạch dự phòng sẽ giúp bạn giảm căng thẳng và ngăn chặn sự không đáng tin cậy của ai kia làm hỏng trách nhiệm của bạn.
6. Có nhân chứng hiện diện
Sự hiện diện của người quan sát sẽ thay đổi cơ bản động lực tương tác với những người không đáng tin cậy. Các hành vi như thao túng, xuyên tạc và phá vỡ cam kết ít có khả năng xảy ra hơn khi có người khác theo dõi.
Nếu không thể có người khác hiện diện trực tiếp, bạn có thể trò chuyện qua email thay vì gọi điện thoại... Chỉ cần đề cập rằng người khác sẽ tham gia hoặc được thông báo thường sẽ cải thiện đáng kể hành vi của người không đáng tin cậy.
7. Áp dụng "ghi chép chiến lược"
Sau các cuộc trò chuyện, bạn có thể gửi các email "tóm tắt cuộc thảo luận của chúng ta" nhằm trang bị cho mình tài liệu trong khi không tỏ ra “hiếu chiến”. Mục tiêu không phải là tạo bằng chứng để đối đầu mà là ngăn chặn thao túng tâm lý và thiết lập sự rõ ràng.
8. Học cách chuyển hướng cuộc trò chuyện
Biết cách lái cuộc trò chuyện là một nghệ thuật giúp bạn đối phó hiệu quả với những người không đáng tin cậy. Khả năng chuyển chủ đề một cách khéo léo khỏi những lĩnh vực nhạy cảm sẽ ngăn chặn việc khai thác thông tin và thao túng.
Khi những câu hỏi khó chịu nảy sinh, bạn có thể thừa nhận câu hỏi của đối phương một cách ngắn gọn trước khi chuyển sang một chủ đề liên quan nhưng an toàn hơn. Bạn có thể nói: "Đó là một câu hỏi thú vị về tài chính của tôi. Nói về các vấn đề tiền bạc, bạn đã xem... chưa?"
Thời điểm của bạn rất quan trọng khi chuyển hướng. Chờ quá lâu sau một câu hỏi gây rắc rối có thể làm cho sự chuyển hướng của bạn trở nên rõ ràng và gượng gạo. Những đoạn chuyển tiếp nhanh chóng, nghe tự nhiên sẽ hiệu quả nhất trước khi cuộc trò chuyện đi sâu vào những hướng có vấn đề.
9. Gián tiếp xác minh lời nói của họ
Việc xác minh không đòi hỏi sự đối đầu mà việc kiểm tra thực tế một cách tinh tế sẽ bảo vệ bạn và không làm hỏng các mối quan hệ. Hãy tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn để tạo ra một bức tranh chính xác tốt hơn là chỉ dựa vào bất kỳ một lời kể nào.
10. Quản lý phản ứng của bạn đối với hành vi của họ
Khi bị lôi kéo vào các phản ứng cảm xúc, những câu trả lời bình tĩnh, ngắn gọn sẽ từ chối kịch tính mà người kia có thể tìm kiếm ở bạn. Thời điểm phản ứng của bạn cũng quan trọng. Những phản ứng tức thì thường chứa nhiều cảm xúc hơn là suy nghĩ. Việc tạo ra những khoảng dừng ngắn trước khi phản ứng sẽ cho phép bộ não lý trí của bạn tham gia để bộ não cảm xúc của bạn không thể hành động hấp tấp.
