Dù có kích thước bé và rẻ tiền nhưng cá trích được cho là loài cá giàu omega-3, DHA, là thực phẩm vàng cho mẹ bầu.
Cá trích là loài cá biển, có kích thước khá nhỏ và tên tiếng Anh là Sardinella. Một con cá trưởng thành chỉ nặng khoảng 100gr và dài tầm 15cm. Cá có phần vảy và da hơi xanh, thân hình thuôn dài. Đặc biệt dưới phần bụng có răng cưa cực kỳ sắc nhọn.
Trên thế giới có khoảng 20 loại cá trích. Trong đó, có 2 loại phổ biến nhất và thường được khai thác nhiều là cá trích tròn và cá trích xương.
Cá trích tròn còn được gọi với tên khác là cá trích lầm, nổi bật với đặc điểm nhiều thịt, ít xương, thân có hình tròn. Phần thịt của cá có màu đỏ, khác hẳn với thịt màu trắng của cá trích xương. Bên cạnh đó, vì có giá trị dinh dưỡng thấp hơn nên loài cá này không được ưa chuộng.
Cá trích xương là loài cá quen thuộc ở Việt Nam, còn có tên gọi khác là cá trích ve. Đặc điểm dễ nhận biết nhất là thịt cá chắc, có màu trắng, thơm và béo ngậy. Phần thân có màu bạc, cực kỳ đẹp mắt.
Mỗi khi đến mùa, cá trích về đầy ắp, những sọt cá trích lớn nhỏ đủ loại, vảy lấp lánh ngập tràn chợ. Hồi đó, loại cá này giá rẻ hều, bán ế xin người ta còn cho, vì thế người dân ở quê thường gọi cá trích là "cá nhà nghèo".
Dù chỉ cỡ ngón tay trỏ, mình lép, nhiều xương, nhiều vảy nhưng thịt cá trích lại trắng, rất thơm và béo, ăn không tanh, vì thế từ xưa nó là loại cá được nhiều người ưa chuộng để chế biến thành các món ăn ngon trong mâm cơm "nhà nghèo".
Những năm gần đây, cá trích thành món đặc sản được nhiều người dân ở thành phố tìm mua, có những người tìm mua vì nhớ món cá nhà nghèo ngày xưa, có người tìm mua vì mê mẩn hương vị thơm ngon của loại cá này.
Theo khảo sát, trên chợ mạng và các cửa hàng thực phẩm, cá trích tươi được làm sạch, đóng túi zíp, bảo quản đông lạnh được bán với giá từ 90.000-120.000 đồng/kg, mỗi kg có khoảng 10-12 con. Hoặc cá trích nướng được bán tới 150.000 đồng/kg.
Để chọn cá trích tươi ngon ở chợ hoặc siêu thị, bạn nên lưu ý những điểm sau:
- Mắt cá sáng, trong, không bị đục và không bị lõm.
- Mang cá hồng tươi, không thâm.
- Thân cá săn chắc, không bị mềm nhũn, ấn vào có độ đàn hồi.
- Da bóng, vảy bám chặt.
- Cá tươi có mùi biển nhẹ, không khai hay tanh nồng.
Hàm lượng omega-3 ở cá trích cao vượt trội. Theo dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong 100g cá trích chứa đến 1.729mg omega-3, trong khi 100g cá hồi chỉ chứa khoảng 1.2 - 1.5mg omega-3 tùy loại. Có nghĩa là cá trích giàu dinh dưỡng không hề kém cạnh cá hồi, thậm chí còn dẫn trước về lượng omega-3 - thành phần làm tăng giá trị ở cá hồi, trong khi giá cá trích lại rẻ hơn nhiều lần.
Những lợi ích của cá trích với mẹ bầu
Hỗ trợ sự phát triển trí não và hệ thần kinh của thai nhi
Cá trích là nguồn cung cấp dồi dào omega-3 và DHA, hai dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của thai nhi. Khi mẹ bổ sung đầy đủ DHA qua thực phẩm như cá trích, thai nhi sẽ có điều kiện phát triển tư duy, trí tuệ và các chức năng nhận thức tốt hơn ngay từ trong bụng mẹ.
Tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ bầu
Cá trích giàu omega-3, một chất kháng viêm tự nhiên, giúp nâng cao hệ miễn dịch cho mẹ, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm, viêm nhiễm trong suốt thai kỳ. Khi hệ miễn dịch của mẹ khỏe mạnh, thai nhi cũng sẽ được bảo vệ tốt hơn khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
Ngăn ngừa suy nhược và mệt mỏi
Trong suốt thời gian mang thai, cơ thể mẹ phải hoạt động nhiều hơn để nuôi dưỡng thai nhi, vì thế dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thiếu năng lượng. Cá trích giàu protein, sắt, magie, photpho cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu, giúp mẹ duy trì thể trạng ổn định, tránh suy nhược và giảm cảm giác mệt mỏi trong thai kỳ.
Giúp xương mẹ và bé chắc khỏe
Cá trích chứa nhiều canxi, vitamin D và magie, những chất thiết yếu cho việc hình thành và phát triển hệ xương. Việc ăn cá trích đều đặn không chỉ giúp xương mẹ chắc khỏe, phòng tránh loãng xương, mà còn hỗ trợ phát triển hệ xương vững chắc cho thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.
Tốt cho tim mạch và tuần hoàn máu
So với các loại thịt đỏ, cá trích chứa chất béo tốt, ít cholesterol xấu và dễ hấp thu. Điều này giúp bảo vệ hệ tim mạch cho mẹ bầu, ngăn ngừa huyết áp cao, xơ vữa động mạch hay nguy cơ đột quỵ trong thai kỳ, những biến chứng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cả mẹ và bé.
Cải thiện làn da và mái tóc trong thai kỳ
Cá trích có chứa collagen tự nhiên và các axit béo không bão hòa, hỗ trợ làm mịn da, giữ độ đàn hồi và ngăn ngừa rạn da khi thai nhi lớn dần. Ngoài ra, những dưỡng chất này còn giúp mái tóc mẹ khỏe mạnh, giảm gãy rụng, một tình trạng thường gặp trong giai đoạn mang thai.
Lưu ý khi mẹ bầu ăn cá trích
- Nên chọn cá trích tươi hoặc đã qua kiểm định vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Không nên ăn cá trích sống, chưa chín kỹ (như cá trích muối hay gỏi cá trích) để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn, ký sinh trùng.
- Nên ăn điều độ, từ 1–2 lần/tuần để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng và tránh dư thừa thủy ngân (dù cá trích thuộc nhóm cá có hàm lượng thủy ngân thấp).
