Nhờ sản lượng dồi dào, dứa trở thành đặc sản quen thuộc với mức giá bình dân, chỉ từ 11.000 đồng/kg, nhưng mang lại giá trị dinh dưỡng vượt trội, được các chuyên gia dinh dưỡng và chuyên gia sức khỏe hàng đầu thế giới khuyên bạn nên ăn thường xuyên.
Dứa nằm trong danh sách 21 loại trái cây "tốt nhất thế giới" được chuyên gia dinh dưỡng và chuyên gia sức khỏe hàng đầu thế giới khuyên bạn nên ăn thường xuyên. Đây là loại quả vô cùng quen thuộc ở Việt Nam, được bán với giá giá rẻ nhưng có nhiều lợi ích với sức khoẻ.
Dứa (còn gọi là thơm hoặc khóm) là loại cây ăn quả nhiệt đới, thuộc họ Bromeliaceae. Cây có thân ngắn, lá dài, cứng, mép có gai nhỏ. Quả dứa có hình trụ hoặc bầu dục, vỏ có nhiều mắt xếp xoắn ốc, khi chín chuyển từ xanh sang vàng. Phần thịt bên trong màu vàng tươi, nhiều nước, có lõi cứng ở giữa.
Dứa có vị chua ngọt hài hòa, hương thơm mạnh và rất dễ nhận biết. Khi chín tới, dứa ngọt đậm, ít chua; dứa xanh có vị chua rõ, thường dùng chế biến món ăn. Chính hương vị thanh mát, thơm nồng đã khiến dứa trở thành nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực và đồ uống.
Theo tìm hiểu, sứa có nguồn gốc từ khu vực Nam Mỹ, sau đó được người châu Âu mang đi khắp các vùng nhiệt đới. Nhờ khả năng thích nghi tốt với khí hậu nóng ẩm, dứa được trồng rộng rãi tại nhiều quốc gia châu Á, châu Phi và đặc biệt phổ biến ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Ở Việt Nam, dứa được trồng rộng rãi từ Bắc vào Nam. Các vùng trồng dứa tập trung nhiều nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long như An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, nơi có đất phù sa và nguồn nước dồi dào. Ngoài ra, dứa còn được trồng nhiều tại Thanh Hóa, Nghệ An, Ninh Bình, một số tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Những khu vực này hình thành các vùng chuyên canh dứa lớn, cung cấp sản lượng ổn định cho thị trường trong nước và xuất khẩu.
Từ khi trồng đến lúc thu hoạch, cây dứa mất khoảng 12-18 tháng, tùy giống và điều kiện chăm sóc. Dứa có thể cho thu hoạch quanh năm, nhưng rộ nhất thường vào mùa nắng. Sau khi thu quả, cây mẹ tiếp tục đẻ chồi, có thể tận dụng để trồng vụ tiếp theo.
Giá dứa trên thị trường khá đa dạng và phụ thuộc vào giống, chất lượng và mùa vụ. Dứa thường có giá mềm, dao động khoảng từ 7.000 đến 15.000 đồng/kg, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng hằng ngày. Những loại dứa chất lượng hơn như dứa mật hay dứa tuyển chọn thường có giá cao hơn, khoảng 20.000-35.000 đồng/kg.
Trong ẩm thực mặn, dứa thường góp mặt trong các món quen thuộc như cá kho dứa, canh chua, sườn xào chua ngọt, gà nấu dứa, lẩu hải sản..., giúp món ăn dậy mùi và bớt ngấy. Với các món tráng miệng và ăn vặt, dứa có thể ăn tươi, dầm muối ớt, nấu chè hoặc làm bánh. Ngoài ra, dứa còn được chế biến thành nước ép, sinh tố, trà dứa, mứt dứa, dứa sấy, dứa đóng hộp, vừa tiện lợi vừa giữ được hương vị thơm ngon, thanh mát.
165g dứa chứa các chất dinh dưỡng sau: Canxi: 21 mg hoặc 2% giá trị hàng ngày, DV cho phụ nữ, Sắt: 0,478 mg, 3% DV, Vitamin A: 96 IU, 4% DV, Magie: 19,8 mg, 5% DV, Kali: 180 mg, 4% DV, Phốt pho: 13 mg, 2% DV, Đồng: 0,181 mg, 20% DV, Vitamin B6: 0,185 mg, 11% DV, Vitamin C: 78,9mg, 88% DV, Mangan: 1,5 mg, 83% DV. Dứa cũng là thực phẩm bổ sung nước cho cơ thể vì nó chứa 80% - 89% là nước.
Những tác dụng của quả dứa với sức khoẻ
Nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào
Dứa cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể như vitamin C, vitamin B6 và mangan. Vitamin C giúp tăng sức đề kháng, bảo vệ làn da và hạn chế tác động của quá trình oxy hóa. Vitamin B6 hỗ trợ hoạt động của não bộ, tham gia vào quá trình tạo năng lượng và điều hòa hormone. Trong khi đó, mangan có vai trò quan trọng trong trao đổi chất, phát triển cơ thể và chống oxy hóa.
Tác dụng kháng viêm tự nhiên
Dứa chứa bromelain – một loại enzyme nổi tiếng với khả năng chống viêm. Bromelain giúp giảm sưng viêm, hỗ trợ cải thiện các vấn đề như viêm khớp, dị ứng hay rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, hoạt chất này còn góp phần giảm đau cơ, rút ngắn thời gian phục hồi sau vận động hoặc chấn thương.
Hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Với hàm lượng chất xơ đáng kể, dứa giúp duy trì hoạt động ổn định của hệ tiêu hóa, kích thích nhu động ruột và nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột. Nhờ đó, nguy cơ táo bón hay tiêu chảy được giảm thiểu. Các enzyme tự nhiên trong dứa còn hỗ trợ phân giải thức ăn, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra hiệu quả hơn.
Bảo vệ và tăng cường thị lực
Dứa giàu vitamin A và beta-carotene – những dưỡng chất cần thiết cho đôi mắt. Vitamin A giúp hạn chế nguy cơ thoái hóa điểm vàng, còn beta-carotene khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A, góp phần bảo vệ mắt trước các bệnh lý liên quan đến tuổi tác như đục thủy tinh thể.
Tốt cho tim mạch
Nhờ chứa kali và chất xơ, dứa có lợi cho sức khỏe tim mạch. Kali giúp ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ, trong khi chất xơ hỗ trợ hạ cholesterol xấu, từ đó góp phần phòng ngừa các bệnh tim mạch.
Nuôi dưỡng làn da khỏe đẹp
Vitamin C trong dứa thúc đẩy quá trình sản sinh collagen, giúp da săn chắc và đàn hồi. Các chất chống oxy hóa giúp làm chậm quá trình lão hóa, hạn chế nếp nhăn và xỉn màu. Bên cạnh đó, lượng nước dồi dào trong dứa giúp duy trì độ ẩm, mang lại làn da tươi tắn và mịn màng.
Hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Dứa có lượng calo thấp nhưng giàu chất xơ và nước, giúp tạo cảm giác no lâu. Việc bổ sung dứa vào khẩu phần ăn hằng ngày có thể giảm cảm giác thèm đồ ngọt, hạn chế ăn vặt và kiểm soát lượng calo nạp vào, từ đó hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý.
Tăng cường sức đề kháng
Hàm lượng vitamin C cao giúp dứa góp phần củng cố hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. Bromelain còn giúp giảm viêm, làm loãng chất nhầy, đặc biệt hữu ích trong thời điểm giao mùa hoặc khi cơ thể dễ bị dị ứng. Ăn dứa đều đặn mỗi ngày là cách đơn giản để nâng cao sức khỏe miễn dịch một cách tự nhiên.
