Rồi cái ngày đó cũng đến. Trong bữa cơm đông đủ, khi tôi còn chưa kịp đặt bát xuống, mẹ chồng thẳng thừng: “Nếu đứa này vẫn là con gái, thì phải cố đẻ đứa thứ ba. Nhà này không thể tuyệt tự”.
Tôi đang mang thai lần thứ hai, bụng mới nhô lên một chút, nhưng cảm giác nặng nề thì đã đè lên ngực tôi từ rất lâu. Không phải vì nghén, cũng không hẳn vì mệt, mà vì nỗi sợ mơ hồ: sợ một ngày nào đó, câu nói quen thuộc ấy lại vang lên trong căn nhà này: “Phải đẻ thêm đứa nữa, nhà này cần con trai”.
Lần đầu sinh con, tôi đã nghe câu đó ngay khi còn nằm trên bàn đẻ. Bà nội bế cháu, cười gượng: “Gái cũng được, đẻ thêm đứa nữa cho đủ nếp đủ tẻ”. Tôi cười theo, lúc đó còn ngây thơ nghĩ rằng mọi thứ sẽ nhẹ nhàng. Nhưng rồi những bữa cơm bắt đầu nặng nề hơn, những câu hỏi vu vơ nhưng cứa vào lòng: “Bao giờ tính đẻ tiếp?”, “Không có con trai sau này ai lo hương khói?”, “Nhà người ta đẻ hai đứa đã có nếp có tẻ rồi…”.

Khi tôi mang bầu lần hai, không khí trong nhà không hề giống niềm vui. Mẹ chồng im lặng nhiều hơn, ánh mắt nhìn cái bụng tôi đầy dò xét. Bà không hỏi tôi có mệt không, chỉ hỏi đi hỏi lại một câu: “Đi siêu âm chưa? Biết trai hay gái chưa?”. Tôi né tránh, vì trong lòng luôn có cảm giác, nếu kết quả không như mong muốn, thì đứa con trong bụng tôi dường như đã mang sẵn một “lỗi”.
Rồi cái ngày đó cũng đến. Trong bữa cơm đông đủ, khi tôi còn chưa kịp đặt bát xuống, mẹ chồng thẳng thừng: “Nếu đứa này vẫn là con gái, thì phải cố đẻ đứa thứ ba. Nhà này không thể tuyệt tự”. Cả bàn ăn im phăng phắc. Chồng tôi cúi đầu, không nói gì. Tôi nhìn anh, chờ đợi một câu bênh vực, nhưng thứ tôi nhận lại chỉ là sự im lặng đến lạnh người.
Đêm đó, tôi nằm quay mặt vào tường, tay đặt lên bụng, nước mắt ướt đẫm gối. Tôi không khóc vì sợ đẻ, tôi khóc vì cảm giác mình không còn là một con người, mà giống như một cái máy sinh sản, bị định giá bằng giới tính của những đứa trẻ chưa kịp chào đời.
Sáng hôm sau, tôi quyết định làm một việc mà có lẽ trước đó tôi chưa từng dám nghĩ tới. Tôi hẹn cả nhà chồng ngồi lại, nói là có chuyện quan trọng. Mẹ chồng vẫn với giọng dứt khoát quen thuộc: “Nói đi, mẹ cũng nói thẳng, đứa này mà là gái nữa thì phải tính sớm”.
Tôi không cãi. Tôi chỉ lặng lẽ mở túi xách, lấy ra một tờ giấy. Là kết quả khám sức khỏe sinh sản của tôi sau lần sinh đầu, kèm theo chẩn đoán của bác sĩ: tử cung mỏng, nguy cơ băng huyết cao nếu mang thai nhiều lần liên tiếp; nếu cố sinh thêm, có thể phải đánh đổi bằng chính tính mạng.
Tôi đặt tờ giấy lên bàn, đẩy về phía mẹ chồng, giọng run nhưng rõ ràng: “Con có thể đẻ, nhưng có thể sẽ không còn sống để nuôi con”. Không ai nói gì. Mẹ chồng cầm tờ giấy, tay bà run lên, mắt đọc chậm từng dòng. Bố chồng thở dài, quay mặt đi. Chồng tôi lúc đó mới ngẩng lên, nhìn tôi như thể lần đầu tiên anh thực sự thấy nỗi sợ của vợ mình.

Tôi tiếp tục, lần này không còn nước mắt: “Con không từ chối sinh con trai cho nhà mình. Nhưng con xin được sống. Con xin cho các con con có mẹ. Và con xin cho đứa bé trong bụng con dù là trai hay gái được chào đời mà không phải mang theo cảm giác mình là một sự thất vọng”.
Không khí trong phòng nặng đến mức tôi nghe rõ tiếng tim mình đập. Mẹ chồng lặng lẽ gấp tờ giấy lại, rất lâu sau mới nói: “Mẹ… không biết con nguy hiểm vậy”.
Tôi không trách bà. Tôi chỉ thấy buồn. Buồn vì đến tận lúc này, mạng sống của một người phụ nữ vẫn phải được chứng minh bằng giấy tờ y tế, chứ không phải được tôn trọng một cách tự nhiên.
Từ hôm đó, không ai nhắc lại chuyện đẻ thêm. Mẹ chồng bắt đầu hỏi tôi ăn uống thế nào, có mệt không. Chồng tôi chủ động đưa tôi đi khám, nắm tay tôi chặt hơn mỗi lần bước ra khỏi bệnh viện.
Tôi biết, không phải câu chuyện nào cũng có kết thúc dịu dàng như vậy. Nhưng tôi học được một điều: làm mẹ không đồng nghĩa với việc hy sinh đến mức đánh mất chính mình. Và đôi khi, sự tỉnh thức không đến từ những lời cãi vã, mà đến từ một khoảnh khắc con người ta đối diện thẳng với sự thật, rằng sinh con là để tiếp nối sự sống, chứ không phải để đánh đổi mạng sống của một người phụ nữ.
* Bài viết được gửi từ độc giả Hương Giang - email huonggiang1989...@gmail.com. Nếu bạn có câu chuyện muốn chia sẻ, xin gửi về bandoc@eva.vn