Bỏ bữa sáng, ăn tối muộn là thói quen ăn uống quen thuộc của nhiều người trong nhịp sống bận rộn hiện nay. Tuy nhiên, việc ăn uống thất thường, đảo lộn thời điểm các bữa trong ngày không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, kém tập trung mà còn âm thầm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể.
Bỏ bữa sáng
1. Gây giảm năng lượng, ảnh hưởng hiệu suất làm việc
Bữa sáng đóng vai trò cung cấp năng lượng đầu ngày. Khi bỏ bữa sáng, lượng đường trong máu giảm nhanh sau một đêm dài nhịn ăn, khiến cơ thể rơi vào trạng thái thiếu năng lượng. Người bỏ bữa sáng thường cảm thấy mệt mỏi, uể oải, khó tập trung, dễ buồn ngủ và phản xạ chậm hơn trong các hoạt động trí óc lẫn thể chất.
Tình trạng thiếu năng lượng vào buổi sáng nếu lặp lại thường xuyên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất học tập và làm việc. Não bộ không được cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết sẽ làm giảm khả năng ghi nhớ, tư duy và xử lý thông tin. Thói quen này có thể khiến cơ thể luôn ở trạng thái khởi động muộn, làm việc kém hiệu quả dù thời gian làm việc không hề giảm.
Bỏ bữa sáng khiến cơ thể thiếu năng lượng, dẫn đến làm việc kém hiệu quả, khó tập trung và mệt mỏi hơn. (Ảnh minh hoạ)
2. Tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa
Bỏ bữa sáng làm gián đoạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là các quá trình chuyển hóa năng lượng diễn ra mạnh mẽ vào buổi sáng. Khi không được nạp năng lượng đúng thời điểm, cơ thể buộc phải điều chỉnh bằng cách tăng tiết hormone căng thẳng như cortisol, gây xáo trộn quá trình kiểm soát đường huyết và mỡ máu.
Sự rối loạn này kéo dài sẽ làm giảm độ nhạy insulin, khiến cơ thể khó sử dụng glucose hiệu quả hơn. Đây là tiền đề của các bệnh rối loạn chuyển hóa, bao gồm rối loạn mỡ máu, kháng insulin và hội chứng chuyển hóa.
3. Béo phì, tiểu đường
Nhiều người cho rằng bỏ bữa sáng giúp giảm lượng calo nạp vào, từ đó hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thói quen này lại khiến cơ thể rơi vào trạng thái thiếu hụt năng lượng giả, kích hoạt cơ chế tích trữ khi được ăn bù vào các bữa sau.
Việc ăn nhiều hơn vào bữa trưa hoặc tối khiến đường huyết tăng nhanh và khó kiểm soát, làm tuyến tụy phải tiết nhiều insulin hơn. Lâu dần, cơ thể dễ tăng cân, tích mỡ nội tạng và tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2, đặc biệt ở người ít vận động hoặc có tiền sử rối loạn chuyển hóa.
4. Tác động xấu đến hệ tiêu hóa và tâm trạng
Khi bỏ bữa sáng, dạ dày vẫn tiết dịch vị để chuẩn bị cho quá trình tiêu hóa nhưng không có thức ăn để trung hòa axit. Điều này khiến niêm mạc dạ dày dễ bị kích thích, gây cảm giác cồn cào, đau âm ỉ vùng thượng vị, đầy bụng hoặc khó tiêu. Nếu kéo dài, nguy cơ viêm dạ dày và rối loạn tiêu hóa chức năng sẽ tăng lên rõ rệt.
Không chỉ ảnh hưởng đến tiêu hóa, việc thiếu năng lượng vào buổi sáng còn tác động tiêu cực đến tâm trạng. Não bộ không được cung cấp đủ glucose dễ dẫn đến cáu gắt, lo âu, thiếu kiên nhẫn hoặc giảm khả năng kiểm soát cảm xúc, làm chất lượng công việc và các mối quan hệ xung quanh bị ảnh hưởng.
Không ăn sáng thường gây cáu gắt vì đường huyết giảm, não bộ thiếu năng lượng, dẫn đến cảm giác bực bội, dễ nổi nóng và khó kiểm soát cảm xúc. (Ảnh minh hoạ)
5. Ăn vặt không lành mạnh
Bỏ bữa sáng khiến cảm giác đói xuất hiện sớm và dữ dội hơn vào giữa buổi sáng hoặc trước bữa trưa. Trong trạng thái đói kéo dài, cơ thể thường có xu hướng tìm đến các thực phẩm giàu đường, muối và chất béo để bù năng lượng nhanh chóng. Việc ăn vặt không lành mạnh không chỉ làm tăng tổng lượng calo nạp vào trong ngày mà còn gây áp lực cho hệ tiêu hóa. Lâu dần, thói quen này dễ hình thành vòng luẩn quẩn, làm rối loạn ăn uống và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe lâu dài.
Ăn tối muộn
1. Khó tiêu, ợ chua
Ăn tối muộn, đặc biệt là ăn sát giờ đi ngủ, khiến hệ tiêu hóa phải hoạt động vào thời điểm cơ thể đáng lẽ cần được nghỉ ngơi. Khi lượng thức ăn nạp vào chưa kịp tiêu hóa hết, dạ dày phải tăng tiết axit và co bóp liên tục, dễ gây cảm giác đầy bụng, nặng bụng và khó tiêu sau ăn.
Tình trạng này kéo dài làm tăng nguy cơ ợ chua, nóng rát vùng thượng vị hoặc cổ họng. Đặc biệt, các bữa tối nhiều dầu mỡ, chất béo và tinh bột tinh chế càng làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến dạ dày quá tải và dễ xuất hiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa rõ rệt.
2. Đầy hơi, chướng bụng
Ăn tối sớm giúp cơ thể có đủ thời gian ổn định đường huyết và hoàn tất quá trình tiêu hóa trước khi bước vào giấc ngủ. Ngược lại, ăn tối muộn khiến thức ăn lưu lại lâu hơn trong dạ dày và ruột, dễ sinh hơi và gây cảm giác chướng bụng, khó chịu. Việc nằm hoặc ngủ ngay sau khi ăn càng khiến tình trạng đầy hơi trở nên nghiêm trọng hơn. Tư thế nằm làm cản trở sự di chuyển tự nhiên của thức ăn trong đường tiêu hóa, khiến khí tích tụ nhiều hơn, dẫn đến đau bụng âm ỉ, khó ngủ và ngủ không sâu giấc.
Nằm ngay sau khi ăn làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và tăng nguy cơ trào ngược hoặc đầy hơi ở một số người. (Ảnh minh hoạ)
3. Trào ngược dạ dày - thực quản
Sau bữa ăn, cơ thể cần được giữ ở tư thế thẳng hoặc vận động nhẹ để thức ăn lưu lại trong dạ dày và tiêu hóa dần. Khi ăn tối muộn rồi đi ngủ ngay, axit dạ dày dễ trào ngược lên thực quản do tác động của tư thế nằm, gây cảm giác nóng rát, ợ chua và ho khan về đêm.
Ở người lớn tuổi hoặc người có bệnh lý tiêu hóa, quá trình làm rỗng dạ dày thường diễn ra chậm hơn. Nếu bữa tối nhiều chất béo và carbohydrate, nguy cơ trào ngược càng tăng cao, lâu dần có thể dẫn đến viêm thực quản và rối loạn tiêu hóa mãn tính.
4. Tăng cân
Khi ăn tối muộn, thức ăn được chuyển hóa thành năng lượng trong lúc cơ thể gần như không còn hoạt động thể lực. Phần năng lượng dư thừa này dễ bị tích trữ dưới dạng mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng, làm tăng nguy cơ tăng cân và béo phì.
Không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng, thừa cân còn kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe. Người tăng cân do ăn tối muộn dễ đối mặt với các bệnh lý tiêu hóa như gan nhiễm mỡ, viêm gan thoái hóa mỡ, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khác như đái tháo đường, tăng huyết áp và hội chứng chuyển hóa.
Những người ăn vào gần giờ đi ngủ thường có xu hướng ăn nhiều calo hơn so với những người ăn tối sớm hơn, nên dễ dẫn đến tình trạng tăng cân khó kiểm soát. (Ảnh minh hoạ)
