Chàng trai trẻ không nhớ đã từng quan hệ tình dục không an toàn từ khi nào, đến khi thấy những bất thường trên da đi khám thì phát hiện nhiễm HIV. Đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho nhiều người trẻ về lối sống thoáng, nhất là trong việc quan hệ tình dục.
H.T (27 tuổi, ở Hà Nội) gần đây thấy xuất hiện những biểu hiện bất thường trên da, dù đã mua thuốc và kem bôi nhưng tình trạng viêm da không đỡ. Vì thế, T đã quyết định đến viện thăm khám để tìm nguyên nhân. Tại bệnh viện, qua khám lâm sàng, bác sĩ loại trừ khả năng viêm da tiết bã thông thường, do bệnh nhân có tình trạng suy giảm miễn dịch, kèm theo viêm da dầu nên nghĩ nhiều đến việc nhiễm HIV.
Để khẳng định chắc chắn, T được lấy mẫu xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ. Kết quả, chàng trai dương tính với HIV. Kết quả này khiến T choáng váng, vì bản thân không biết mình mắc bệnh từ khi nào và lây từ đâu. Sau khi ổn định tâm lý, T chia sẻ đã từng quan hệ tình dục không an toàn với một người lạ và có lẽ bị mắc bệnh từ thời điểm đó.
“Trước đây tôi từng quan hệ không an toàn, cũng lo mắc bệnh tình dục, nhưng theo dõi các biểu hiện không thấy bất thường, nhất là ở “cậu nhỏ” nên tạm yên tâm. Không ngờ, với biểu hiện viêm da tưởng chừng bình thường mà lại mắc “căn bệnh thế kỷ” này”, T chia sẻ.
Tưởng viêm da thông thường không ngờ chàng trai phát hiện nhiễm HIV sau khi đi khám. Ảnh minh họa.
TS.BS Trịnh Minh Trang, Trưởng phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế, Phòng khám chuyên đề các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (Bệnh viện Da liễu Trung ương) cho biết, việc phát hiện ca nhiễm HIV một cách tình cờ trong quá trình khám da liễu là điều không hiếm gặp. Hiện nay, xét nghiệm HIV nhanh rất và đơn giản, dễ tiếp cận, cho kết quả chỉ sau khoảng 30 phút. Nhờ được tập huấn chuyên môn, bác sĩ có thể chủ động đề nghị xét nghiệm khi có nghi ngờ lâm sàng và trường hợp trên là một ví dụ điển hình.
Theo bác sĩ Trang, với HIV thường không có các biểu hiện đặc hiệu trên da, mà chủ yếu tổn thương da xuất hiện khi có tình trạng suy giảm miễn dịch, cơ thể dễ mắc các nhiễm trùng cơ hội do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Vì thế, nhiều người nghĩ rằng đó là tổn thương thông thường, không nghĩ bản thân nhiễm HIV.
Trong thực hành da liễu, bác sĩ thường gặp những trường hợp viêm da tiết bã ở người nhiễm HIV trở nên kháng trị. Ngoài ra, nhiều biểu hiện khác cũng gợi ý mạnh đến tình trạng suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như: nấm Candida ở miệng xuất hiện tràn lan – điều hiếm gặp ở người có miễn dịch khỏe mạnh.
Ngoài tình trạng viêm da tiết bã, người nhiễm HIV còn có thể xuất hiện các tổn thương khác trên da, điển hình nhất là zona thần kinh lan tỏa. Với người bình thường, zona chỉ xuất hiện ở một vùng nhất định, hay gặp ở người cao tuổi. Còn với người trẻ, nếu có tình trạng tổn thương zona có thể lan tỏa, xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể, cho thấy hệ miễn dịch không đủ khả năng kiểm soát bệnh.
Quan hệ tình dục an toàn là một trong những cách để phòng bệnh HIV hiệu quả. Ảnh minh họa.
Ngoài ra, các tổn thương ở vùng sinh dục với nhiều vết loét, hình thái đa dạng, hoặc những bệnh da mạn tính kéo dài, điều trị dai dẳng nhưng không đáp ứng cũng là những dấu hiệu khiến bác sĩ da liễu phải đặt nghi vấn. Vì thế, khi có các yếu tố nguy cơ về HIV, nhất là quan hệ tình dục không an toàn, sau đó một thời gian xuất hiện các biểu hiện trên da như đã nói trên cần phải đi khám sớm.
“Thực tế, việc phát hiện HIV thông qua tổn thương da không phải lúc nào cũng là phát hiện sớm. Nhiều bệnh nhân chỉ xuất hiện các biểu hiện rõ rệt khi bệnh đã tiến triển, thậm chí ở giai đoạn AIDS. Bên cạnh tổn thương da, người bệnh còn có thể biểu hiện ở các cơ quan khác như hệ hô hấp, hệ tiêu hóa trước khi được chẩn đoán.
Do diễn biến bệnh ở mỗi người là khác nhau. Có trường hợp biểu hiện qua da, nhưng cũng có người chỉ bộc lộ triệu chứng khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Vì vậy, không thể nói phát hiện qua da lúc nào cũng là sớm, mà còn phụ thuộc vào quá trình tiến triển của bệnh”, bác sĩ Trang nhấn mạnh.
Bác sĩ Trang đặc biệt lưu ý, việc đi khám và phát hiện ở giai đoạn sớm để có hướng điều trị kịp thời là rất quan trọng với người nhiễm HIV. Ngoài việc ngăn chặn suy giảm miễn dịch qua điều trị, việc phát hiện sớm còn làm hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh ra cộng đồng, đây là điều rất quan trọng trong phòng tránh HIV.
