Giữa vô vàn trái ngon mùa thu, thứ quả là đặc sản chỉ có một mùa ngắn ngủi này luôn khiến giới sành ăn khấp khởi chờ mong, sẵn sàng chi tiền trăm nghìn để thưởng thức.
Việt Nam được thiên nhiên ưu đãi cho nguồn sản vật phong phú, từ núi rừng tới đồng bằng, từ biển cả đến cao nguyên. Mỗi vùng đất đều có một loại quả đặc trưng, trở thành ký ức ngọt ngào với người bản địa và món quà quý cho du khách.
Giữa những cái tên quen thuộc như hồng giòn Đà Lạt, hồng Mộc Châu, vẫn còn một giống hồng hiếm, độc đáo và đầy bí ẩn. Đó chính là hồng da tre Thái Nguyên.
Khác với các giống hồng khác, hồng da tre chỉ có mặt trên thị trường đúng một tháng, từ cuối tháng 8 đến hết tháng 9. Vụ mùa ngắn ngủi, cộng thêm diện tích trồng không nhiều, hiện chỉ còn lác đác ở một số xã miền núi, khiến loại quả này được coi như "của hiếm". Không phải ai cũng may mắn có cơ hội thưởng thức hồng da tre chính gốc, nhiều thực khách còn phải đặt trước cả tháng mới mua được.
Hồng da tre là đặc sản nổi tiếng của Thái Nguyên, có vỏ mỏng, da căng bóng, màu vàng cam đẹp mắt. Khi chín, hồng mềm, ngọt thanh, thơm dịu, không chát.
Cách thưởng thức hồng da tre cũng vô cùng đặc biệt. Không giống hồng ngâm có thể ăn khi vỏ còn xanh, hồng da tre phải đợi đến khi chín mềm, lớp vỏ chuyển trong veo mới đạt độ ngon ngọt.
Khi ăn, thực khách cần dùng thìa xúc phần thịt quả. Màu ruột trong veo như lòng đỏ trứng gà, vị dẻo ngọt xen chút giòn thanh, mang lại cảm giác sảng khoái chẳng khác nào đang thưởng thức một loại thạch tự nhiên. Cũng nhờ đặc điểm ấy mà nhiều người gọi hồng da tre bằng cái tên mỹ miều "hồng lòng đỏ trứng gà".
Sự hiếm hoi và khác lạ khiến hồng da tre có giá bán cao hơn hẳn nhiều loại trái cây mùa thu khác. Mỗi cân hồng thường dao động từ 90.000 – 120.000 đồng, tương ứng 5–7 quả.
Riêng những quả được thu hái từ cây cổ thụ, to tròn chỉ 3–4 quả đã nặng tới 1kg, lại có vị ngọt đậm đặc trưng, thường được bán với giá khoảng 170.000 đồng/kg. Dù giá khá “chát”, hồng da tre vẫn luôn trong tình trạng "cháy hàng" mỗi khi vào vụ, trở thành món quà biếu sang trọng được nhiều người tìm mua.
Hồng da tre có vị ngọt thanh, dịu nhẹ, không gắt. Khi chín mềm, thịt quả dẻo, mọng nước, tan nơi đầu lưỡi. Hương thơm thoang thoảng, tự nhiên, gợi cảm giác mát lành, dễ chịu. Ăn một lần sẽ nhớ mãi vị ngon đặc trưng, đậm đà của núi rừng.
Để bảo quản hồng da tre, người dân thường bọc từng quả bằng giấy báo, cho vào ngăn mát tủ lạnh rồi ăn dần. Mỗi lần lấy ra, lớp vỏ trong suốt dần hiện rõ, thịt quả vẫn giữ được độ mềm dẻo, ngọt mát, hấp dẫn cả trẻ nhỏ lẫn người lớn.
Người Thái Nguyên còn truyền lại kinh nghiệm nhận biết hồng chín bằng cách đặt quả chúc đầu xuống, để phần đáy vốn chín trước không bị dập và giúp quả chín đều. Sau vài ngày, từ màu xanh đục, hồng sẽ chuyển dần sang vàng úa, vỏ trong veo, đó chính là lúc thưởng thức trọn vẹn hương vị của loại quả này.
Có thể nói, hồng da tre Thái Nguyên là món quà mà thiên nhiên ưu ái ban tặng, vừa hiếm vừa ngon, vừa gắn bó với ký ức mùa thu của bao thế hệ. Thứ quả nhỏ bé ấy chứa đựng sự tinh tế của đất trời, để mỗi thìa hồng được xúc lên đều mang theo dư vị ngọt lành, thanh mát, như thể đang được nếm thử món quà của các vị thần.
