Chị hiền lành, thân thiện, cởi mở. Ngoài lúc bán hàng, khi rảnh chị thường gọi các trẻ em trong xóm cho kẹo, dạy học khiến tôi dành cho chị nhiều thiện cảm. Tôi thường sang phòng chị chơi mỗi khi rảnh rỗi. Phòng của cô bán rau chứa đầy những sách báo.
Tôi gặp chị tình cờ tại khu chợ tôi sinh sống, trong cái lạnh thấu xương của một buổi sáng mùa đông... Chị là cô bán rau mới thuê trọ gần nơi tôi sinh sống.
Chị tên là Nguyễn Thị Lan Phương. Chị kể, chị có thể trạng yếu, chậm nói từ nhỏ. Đến năm 4 tuổi mới được một bác sĩ thăm khám và cứu chữa, song, chỉ chữa cho chị được phần nào. Chị trở thành người bị tổn thương về giọng nói với một số âm vĩnh viễn. Gia đình chị khó khăn, chị và các chị em phải làm việc, kiếm tiền giúp bố mẹ bằng đủ các thứ nghề như đan nát, kéo vó, bán hàng... Tuy nhiên, không đầu hàng số phận, chị đã nỗ lực học tập và đạt kết quả cao trong hầu hết các cấp học. Chị là hạt nhân duy nhất được cử đi học sinh giỏi văn cấp quận khi còn là học sinh. Chị luôn tự nhủ: “Người bình thường cố một, người khuyết tật phải cố gắng gấp nhiều lần so với họ".
Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, chị từng mong muốn trở thành sinh viên đại học nhưng giấc mơ đó không thành. Không từ bỏ, chị tìm một lối đi khác, bắt đầu làm gia sư cho con của người quen. Từ đó, chị càng nhận ra ý nghĩa của nghề dạy học và đã kiên tri đi theo con đường đó. Chị có một lối đi riêng là không đứng trên không bục giảng nhưng dạy học bằng trái tim.
Chị Nguyễn Thị Lan Phương và các học sinh.
Với nền tảng kiến thức vững chắc, lại là người ham học hỏi, chị đã dạy giúp nhiều em nhỏ. Chị tận tình chỉ bảo cho các em nhỏ từng chút một, không chỉ giúp các em hiểu bài mà còn truyền cho các em tinh thần ham học. Nhờ đó, nhiều em từ chỗ học kém đã vươn lên học tốt, lớn lên trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Chị dạy học với mức phí rất thấp, với những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, chị nhận dạy miễn phí. Để duy trì lớp học, chị làm nhiều việc như nhặt ve chai, bán rau... để có thêm tiền mua sách vở, dụng cụ giảng dạy. Những nỗ lực của chị trong quá trình dạy chữ, luyện trò đã được cộng đồng ghi nhận, gọi chị là “cô giáo không bằng cấp vẫn luyện trò yếu thành giỏi", “Nguyễn Thị Lan Phương, cô giáo khuyết tật vượt lên số phận"...
Năm 2024, chị rất vinh dự là nhân vật chính trong phóng sự Việc tử tế của chương trình Chuyển động 24h trên Đài Truyền hình. Chị còn trở thành nhân vật được một sinh viên chọn viết trong khóa luận của mình với tiêu đề “Cô giáo khuyết tật và hành trình gieo chữ bằng trái tim". Cũng trong năm 2024, chị đã được UBND quận Hai Bà Trưng tặng Bằng khen “Người tốt, việc tốt". Chị còn là nhân vật truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ xung quanh vì đã vượt lên nghịch cảnh, mở cánh cửa tri thức cho nhiều người. Trong lớp học ở căn phòng trọ 10m² nhiều năm qua, chị đã lặng lẽ và kiên trì gieo chữ, bền bỉ thắp lên yêu thương cho nhiều em học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Giờ đây ngoài việc dạy gia sư môn Toán cấp tiểu học và trung học cơ sở, chị Phương còn tham gia sáng tác văn thơ và cũng chạm tới thành công. Những trang viết của chị thấm đẫm tình yêu quê hương đất nước, truyền tải những thông điệp tích cực đến độc giả mọi miền tổ quốc. Em là đồng tác giả tập thơ “Nhật ký FO (Đam Books - 2022), “Chuyện làng quê" (Nhà xuất bản Hội nhà văn - 2022), “Những mùa hoa mận trắng" (Nhà xuất bản Văn học - 2024)... Ngoài ra chị còn nhận được 4 giải thưởng văn học cho các tác phẩm của mình.
Chị thường tâm sự với tôi những triết lí sống mà chị đã thuộc lòng, là kim chỉ nam giúp chị vượt lên nghịch cảnh, chạm tới thành công. Đó là “Con người ta sinh ra không chỉ để tan biến như hạt cát mà còn in dấu trong trái tim người khác" hay "Không quan trọng ta sống bao lâu mà là đã sống như thế nào".
Chị đẹp trong mắt tôi, trong mắt nhiều người. Chị đã sống như một đóa hoa giữa đời thường bằng những đóng góp lặng thầm cho xã hội.
