Gợi ý cách chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 đầy đủ nhất mà đơn giản, dễ thực hiện, ai cũng làm được

*Bài viết chỉ mang tính chiêm nghiệm, tham khảo.

Rằm tháng Bảy âm lịch (15/7 âm) là một trong những ngày lễ lớn của người Việt, còn được gọi là Tết Trung Nguyên hay lễ Vu Lan -mùa báo hiếu. Lễ Vu Lan bắt nguồn từ Phật giáo, gắn liền với câu chuyện Bồ Tát Mục Kiều Liên cứu mẹ thoát khỏi cảnh đói khát nơi địa ngục. Cũng trong dịp này, dân gian còn tổ chức lễ cúng cô hồn (hay còn gọi là lễ cúng chúng sinh, xá tội vong nhân).

Tuy cùng diễn ra vào ngày rằm, nhưng hai lễ này có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Cúng Vu Lan là dịp tưởng nhớ tổ tiên, báo hiếu với ông bà cha mẹ nhiều đời. Trong khi đó, lễ cúng cô hồn hướng đến việc bố thí, làm phúc cho những vong linh không nơi nương tựa, không ai thờ cúng.

Năm 2025, Rằm tháng Bảy rơi vào thứ Bảy, ngày 6/9 Dương lịch. Việc trùng vào cuối tuần giúp nhiều gia đình có thêm thời gian để chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 chu đáo. Một số nhà còn sắp xếp lễ cúng sớm, từ ngày 11 âm lịch trở đi, tùy vào điều kiện và quỹ thời gian.

Một mâm cỗ chay cúng Rằm tháng 7 (Ảnh: Trần Nha Trang).

Trong truyền thống, mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 thường bao gồm ba phần: Mâm lễ cúng gia tiên, mâm cúng Phật và mâm cúng chúng sinh. Mỗi mâm lại mang ý nghĩa riêng, thể hiện tấm lòng hiếu kính, tri ân và tinh thần nhân ái của gia chủ. Dưới đây là cách chuẩn bị cho từng mâm cỗ, các bạn có thể tham khảo nhé!

Mâm cỗ cúng Rằm tháng 7: Cúng gia tiên, thần linh

Theo chuyên gia phong thủy Song Hà, khi làm mâm cỗ cúng Rằm tháng 7, gia chủ nên lựa chọn thực đơn theo mùa cho tươi ngon. Thời điểm này tuy đã bước sang mùa thu nhưng tiết trời còn khá nóng, nên lựa chọn đồ ăn có vị mát, tính hàn.

Mâm cúng gia tiên thường là mâm cỗ mặn, kèm theo hương hoa, đèn nến, tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép...

Các gia đình có thể làm một mâm cơm mặn với đủ các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho,… và đồ vàng mã theo nhu cầu sinh thời của người đã khuất.

Mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 có thể chuẩn bị nguyên liệu theo mùa cho tươi ngon.

Ngoài ra, gia đình có thể chuẩn bị mâm cỗ chay hoặc mặn tùy ý. Nếu là cỗ chay, hãy lựa chọn nhiều món chay thanh đạm, màu sắc đẹp mắt, sắp xếp đầy đủ để dâng tổ tiên.

Mâm cỗ cúng Rằm tháng 7: Mâm cúng Phật

Gia đình nào có bàn thờ Phật thường chuẩn bị thêm một mâm lễ. Đây là dịp lễ lớn của Phật tử, gắn với ý nghĩa Vu Lan báo hiếu.

Mâm cúng Phật gồm hoa tươi (sen, huệ, mẫu đơn…), ngũ quả và một mâm cỗ chay đơn giản như giò chay, nem chay, rau củ xào, canh chay… Dù là món chay gì, gia chủ chỉ cần gì nhớ, quan trọng nhất vẫn là lòng thành kính.

Thời gian cúng Phật thường vào ban ngày.

Các món chay ngon cho mâm cỗ cúng Phật rằm tháng 7 (Ảnh: Phạm Thu Hiền).

3. Mâm cúng chúng sinh (cúng cô hồn)

Theo chuyên gia phong thủy Song Hà, lễ cúng cô hồn được tổ chức vào buổi chiều tối ngày 14/7 hoặc 15/7 Âm lịch. Bởi vì người ta quan niệm, đây là thời gian những vong linh trên đường trở về địa ngục nên cũng là lúc cúng cô hồn chuẩn nhất. Mọi việc cúng phải được hoàn tất vào ngày 15/7.

Chuyên gia Song Hà chia sẻ, theo dân gian, mâm cúng cô hồn chỉ nên chuẩn bị các món đồ chay để các cô hồn không phát sinh lòng tham. Một mâm lễ cúng cô hồn điển hình gồm có quần áo chúng sinh được gỡ ra thành từng món, rải xuống dưới mâm, một ít tiền vàng cũng làm như vậy, vài chén cháo trắng loãng, cốc gạo trộn lẫn với muối (cốc này sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong), một ít bỏng gạo và kẹo bánh các loại, ngô, khoai, sắn luộc rồi cắt thành khúc nhỏ...

Mâm cúng cô hồn bao gồm:

- Muối gạo (1 đĩa): sẽ được rắc ra vỉa hè ngã ba ngã tư đường hoặc sân trước nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong;

- Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ), hay là cơm vắt: 3 vắt.

- 12 cục đường thẻ.

- Hoa quả (5 loại 5 màu).

- Giấy áo, giấy tiền vàng bạc.

- Bắp rang, khoai lang, ngô, sắn luộc...

- Mía (để nguyên vỏ và chặt từng khúc nhỏ độ 15 cm).

- Bánh, kẹo, tiền mặt (tiền thật, các loại mệnh giá thấp ).

- Nước: 3 ly nhỏ, 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.

Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...). Khi rải tiền vàng ra mâm, để 4 hướng Đông 3, Tây 7, Nam 9, Bắc 1, mỗi hướng tương ứng với 3-7-9-1 nén hương (nén nhang).

Lưu ý: Bày lễ và cúng chúng sinh ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà chứ không cúng trong nhà. Gia chủ có thể đọc các bài văn cúng hoặc khấn nôm theo tâm nguyện. Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối được vãi ra sân, đường, gia chủ cần nhớ phải đốt vàng mã khi hương còn đang cháy. Ngoài ra, nếu gia chủ không biết cúng chúng sinh thì không nên thực hiện lễ cúng này.