Giữa lòng Thủ đô ngàn năm văn hiến, nơi những con phố cổ in dấu thời gian và những công trình hiện đại vươn mình, vẫn có những con người lặng lẽ đi qua từng ngày với trái tim chan chứa tình yêu Hà Nội. Họ không ồn ào, không xuất hiện trên những trang tin lớn, nhưng bằng sự tận tụy, kiên nhẫn và lòng nhân ái, họ đã góp phần gìn giữ và bồi đắp những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.
Năm 2023, Nguyễn Tiến Huy thay mặt nhóm Hà Nội xanh nhận giải thưởng Tình nguyện Quốc gia.
Những bông hoa thầm lặng
Gần một thập kỷ nay, tại Bệnh viện Đa khoa Sơn Tây, hình ảnh cựu chiến binh Phạm Anh Tuấn cùng vợ lặng lẽ tất bật với nồi cháo từ thiện đã trở thành quen thuộc. Với bệnh nhân nghèo, những bát cháo nóng hổi không chỉ giúp xua đi cái đói, mà còn là hơi ấm sẻ chia, là nguồn động viên để họ thêm nghị lực vượt qua bệnh tật.
Ông Tuấn nhập ngũ năm 1980, từng là người lính Sư đoàn 323 ở biên cương Quảng Ninh. Mang trong mình phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, khi trở về đời thường, ông vẫn kiên định với tinh thần sống vì cộng đồng. Năm 2015, chứng kiến sự vất vả của người thân và nhiều bệnh nhân trong bệnh viện, ông đã nảy ra ý tưởng nấu cháo từ thiện. Người bạn đời của ông Tuấn là bà Nguyễn Thị Thành đã đồng lòng sẻ chia. Từ đó, sáng thứ 4 và thứ 6 nào cũng vậy, đôi vợ chồng lại chợ búa, nổi lửa, ninh cháo với tất cả sự tận tâm, như nấu cho chính gia đình mình.
Việc thiện không dừng lại ở nồi cháo. Vào dịp lễ, Tết, Trung thu hay ngày Quốc tế thiếu nhi, ông bà lại dành dụm tiền lương hưu ít ỏi để mua bánh, đèn lồng hay những món quà nhỏ gửi tặng bệnh nhân. Ông còn sắm thêm 20 chiếc giường gấp đặt tại bệnh viện, cho người nhà bệnh nhân mượn miễn phí. Những việc làm ấy âm thầm, bền bỉ, nhưng đã để lại dấu ấn đậm sâu trong lòng cộng đồng.
Cũng từ phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, câu chuyện của cựu chiến binh Nguyễn Văn Tiền, nguyên Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận, Chi hội trưởng Chi hội Cựu chiến binh thôn Đồng Chằm, xã Đông Xuân, huyện Quốc Oai (nay là xã Yên Xuân, Hà Nội) đã trở thành tấm gương sáng trong phong trào xây dựng nông thôn mới.
Tháng 2/1985, ông Tiền lên đường làm nghĩa vụ quốc tế tại Lào. Trở về quê hương năm 1987, ông nhanh chóng hòa mình vào công việc địa phương, gương mẫu chấp hành và vận động bà con thực hiện tốt các chủ trương, chính sách. Ở cương vị Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận, Chi hội trưởng Cựu chiến binh thôn Đồng Chằm, ông được người dân tín nhiệm bởi sự tận tâm và uy tín.
Cựu chiến binh Phạm Anh Tuấn trao quà từ thiện cho các bệnh nhi tại Bệnh viện đa khoa Sơn Tây.
Đặc biệt, khi xã triển khai làm đường giao thông nông thôn cuối năm 2021, đầu năm 2022, ông đã tự nguyện hiến 150m² đất thổ cư để mở đường. Với giá trị khoảng 900 triệu đồng, một con số không nhỏ với điều kiện kinh tế nông thôn thì ông vẫn sẵn sàng gương mẫu đi đầu. Không chỉ thế, ông còn vận động nhiều hộ dân khác hiến thêm đất, giúp mở rộng đường, chỉnh sửa góc cua, đảm bảo an toàn cho người đi lại.
Hơn 10 năm qua, với sự kiên trì, ông Tiền cùng lãnh đạo thôn, xã đã vận động được 15 hộ dân hiến hơn 5.200m² đất để mở đường giao thông, xây kênh mương phục vụ sản xuất. Những đóng góp ấy góp phần đưa Đồng Chằm trở thành thôn văn hóa, địa phương đạt nhiều thành tích nổi bật. Bản thân ông nhiều lần được biểu dương, khen thưởng, trở thành điểm sáng trong phong trào học tập và làm theo Bác.
Gieo việc tử tế giữa đời thường
Hà Nội – thành phố ngàn năm văn hiến không chỉ đẹp bởi những công trình, di tích hay nhịp sống hiện đại, mà còn bởi những người bình dị đang ngày ngày âm thầm cống hiến. Tôi biết đến Nguyễn Tiến Huy sinh năm 1995, chủ nhiệm nhóm Hà Nội Xanh vào những ngày Hà Nội trải qua đợt nắng nóng đỉnh điểm, tháng 2/2023. Khi ấy, dưới chân cầu Am, Huy cùng hơn chục bạn trẻ lội xuống dòng nước đen kịt ngập ngụa rác thải. Mùi xú uế nồng nặc khiến nhiều người chẳng dám đến gần, nhưng họ vẫn kiên nhẫn vớt từng mảng túi nilon, chai nhựa, kim tiêm… trả lại màu xanh cho dòng chảy.
Sinh ra tại một làng quê thuần nông tỉnh Hải Dương (nay là Hải Phòng), Huy lần đầu đặt chân đến Hà Nội năm 2013. Thuê trọ ven sông Tô Lịch, mỗi chiều, anh phải sống cùng mùi hôi thối bốc lên. Nghe người già kể “ngày xưa Tô Lịch còn trong xanh như sông quê”, Huy day dứt và tự nhủ: “Phải làm gì đó để thay đổi”. Anh rủ bạn bè lập nhóm đi vớt rác.
Nhóm Hà Nội xanh với các hoạt động bảo vệ môi trường Thủ đô.
Bước chân đầu tiên xuống dòng nước, Huy vẫn nhớ rõ cảm giác mùi xú uế xộc thẳng vào mũi, dù đã đeo hai lớp khẩu trang. Sau ba tiếng đồng hồ, nhóm vớt được 100kg rác. “Chúng tôi vừa kiệt sức, vừa hạnh phúc”, Huy kể.
Từ những buổi đầu ngẫu hứng, Hà Nội Xanh dần lớn mạnh, đến nay quy tụ hơn 1.000 tình nguyện viên nhiều lứa tuổi, nghề nghiệp, chung một tình yêu với môi trường. Mỗi đợt dọn, nhóm xử lý từ 10–30 tấn rác, có khi phải đối diện rác nguy hiểm như kim tiêm, mảnh thủy tinh.
Năm 2023, những nỗ lực ấy được ghi nhận khi Hà Nội Xanh vinh dự nhận Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia, một phần thưởng cho sức trẻ, nhiệt huyết và trách nhiệm với môi trường sống của Thủ đô.
Giữa lòng Hà Nội, nơi phố Triều Khúc nhộn nhịp, còn có một tiệm giặt nhỏ mang tên “Giặt là sẻ chia”. Không biển hiệu sặc sỡ, không quảng cáo rầm rộ, chỉ có tiếng máy giặt quay đều và những bàn tay khuyết tật cặm cụi làm việc. Ở đó, mỗi chiếc áo được giặt sạch, là phẳng, gấp gọn không chỉ là dịch vụ, mà còn là minh chứng cho nghị lực và niềm tin.
Trong số những nhân viên ở đây có chị Trần Thị Hoàn (1993, Hà Tĩnh). Căn bệnh thoái hóa xương từng đẩy chị đến bờ vực tuyệt vọng, tưởng như cả đời gắn với giường bệnh. Nhưng rồi, khát khao tự chủ và sống có ích đã đưa chị đến với “Giặt là sẻ chia”. Ban đầu rụt rè, e ngại, nhưng trong môi trường không có phán xét, chỉ có sự kiên nhẫn và thương yêu, chị đã dần tự tin, đứng vững trên đôi chân yếu ớt của mình.
Người sáng lập mô hình này là anh Đỗ Văn Hiểu. Anh không phải doanh nhân giàu có, cũng không phải nhà hoạt động xã hội chuyên nghiệp. Anh chỉ nhận mình là người trao cơ hội cho những mảnh đời khiếm khuyết. Anh Hiểu kể, ít năm trước anh nhận ra rằng người khuyết tật không cần sự thương hại chóng vánh, mà cần một cơ hội thật sự để làm lại cuộc đời. Bởi vậy, từ tiệm giặt nhỏ mở năm 2020, đến nay “Giặt là sẻ chia” đã phát triển thành 5 cơ sở và sắp khai trương cơ sở thứ 6. Điều đặc biệt là ở nơi này, không ai bị coi là gánh nặng. Sự khác biệt được nhìn nhận bằng niềm tin và sự đồng hành. Mỗi chiếc áo ra khỏi tiệm đều chất chứa một thông điệp: Người khuyết tật có thể sống độc lập, có thể cống hiến và xứng đáng được tôn trọng như bất kỳ ai.
Từ những cựu chiến binh thầm lặng cống hiến, những bạn trẻ không ngại dấn thân vào dòng nước đen để cứu lấy môi trường, đến tiệm giặt nhỏ nơi nghị lực của người khuyết tật thắp sáng niềm tin, tất cả họ đều gặp nhau ở điểm chung đó là tình yêu Hà Nội.
