"Cô Nhàn" NSND Ngọc Lan bật mí những kỷ niệm không thể quên về tác phẩm kinh điển Lửa Trung Tuyến.
Sản xuất năm 1961, Lửa Trung Tuyến là tác phẩm điện ảnh đề tài chiến tranh của Việt Nam, do Phạm Văn Khoa và Lê Minh Hiền đồng đạo diễn, Nguyễn Hồng Sến quay phim. Bộ phim được chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn Văn Dân, với sự tham gia của dàn diễn viên gồm Lưu Xuân Thư, Ngọc Lan, Ngô Nam, Hồ Kiểng…
Mới đây, NSND Ngọc Lan đã có mặt tại chương trình Cine 7 - Ký Ức Phim Việt để chia sẻ những kỷ niệm về bộ phim Lửa Trung Tuyến.
Câu chuyện xoay quanh Dũng - một trung đội trưởng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiến đấu. Nhưng cấp trên bất ngờ thuyên chuyển anh về hỗ trợ dân công vận chuyển đạn dược. Dũng nhận nhiệm vụ, nhưng trong lòng luôn ấp ủ mong muốn được ra tiền tuyến.
Tại đây, Dũng gặp Nhàn (do NSND Ngọc Lan thủ vai) là 1 nữ dân công vận tải đạn đầy nhiệt huyết, hóm hỉnh và nhí nhảnh. Dù công việc vất vả, đôi môi cô luôn nở nụ cười lạc quan, yêu đời.
Trong 1 lần cứu kho đạn bốc cháy, Nhàn đã không ngại lao vào biển lửa. Chính giây phút ấy đã khiến Dũng nhận ra câu trả lời. mà bấy lâu anh tìm kiếm.
Nhân vật Nhàn trong Lửa Trung Tuyến - nét tính cách hiếm có của điện ảnh Cách mạng Việt Nam
Trong suốt tiến trình phát triển của điện ảnh cách mạng Việt Nam, những nhân vật nữ thường gắn với hình ảnh kiên cường, chịu thương chịu khó. Thế nhưng, với Nhàn, bộ phim Lửa Trung Tuyến đã mang đến một sắc thái rất khác: một cô gái dân công vừa hồn nhiên, nhí nhảnh, vừa duyên dáng, ngọt ngào, lại không hề mất đi sự can trường, dũng cảm khi đối diện với hiểm nguy.
Có mặt trong trường quay của Cine 7 - Ký Ức Phim Việt, NSND Ngọc Lan bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xoay quanh bộ phim Lửa Trung Tuyến và vai diễn Nhàn do bà thủ vai. Năm ấy, nữ nghệ sĩ mới 18 tuổi, đang theo học năm nhất tại Trường Điện ảnh Việt Nam.
NSND Ngọc Lan bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xoay quanh bộ phim Lửa Trung Tuyến và vai diễn Nhàn do bà thủ vai.
“Đóng vai này có mấy người thử chứ không phải mỗi mình tôi. Hôm đoàn làm phim mang bản nháp của tôi về cho ông Tố Hữu xem. Ông Tố Hữu bảo đây mới chính là cô Nhàn. Tôi sung sướng quá. Từ đó tôi miệt mài với vai đấy” - NSND Ngọc Lan bồi hồi nhớ lại cơ duyên đến với vai diễn đặc biệt này.
Để thực hiện những cảnh quay vác đạn một cách chân thật nhất, NSND Ngọc Lan bật mí, khi ấy những thùng đạo cụ được xếp gạch bên trong rất nặng, bởi vậy đã có những sự cố diễn ra trong quá trình quay phim. Cụ thể, thùng đạn do bà vác đã va vào 1 thành viên đoàn làm phim và khiến anh bị thương. Đó cũng là kỉ niệm mà nữ nghệ sĩ mãi mãi không thể quên.
Cảnh phim trong Lửa Trung Tuyến.
Cũng có mặt tại Cine7 - Ký Ức Phim Việt, NSƯT Vũ Xuân Hưng – con trai ông Vũ Năng An, chủ nhiệm phim Lửa Trung Tuyến đã có những chia sẻ về nhân vật Nhàn. Ông cho rằng, vai diễn Nhàn - một vai diễn vừa chân thật vừa sinh động, mang màu sắc hồn nhiên và nghịch ngợm như vậy là điều cực kỳ hiếm hoi trong điện ảnh Việt Nam thời bấy giờ.
Theo ông, nghệ thuật quan trọng nhất chính là tính chân thực và khả năng lay động trái tim người xem. Và chính ở vai Nhàn, NSND Ngọc Lan đã đạt đến cả 2 yếu tố ấy: vừa tự nhiên, vừa giàu sức biểu cảm, khiến khán giả cảm thấy như nhân vật bước ra từ đời sống thực chứ không chỉ tồn tại trong màn ảnh.
NSND Ngọc Lan khiến khán giả cảm thấy như nhân vật bước ra từ đời sống thực chứ không chỉ tồn tại trong màn ảnh.
NSND Ngọc Lan đứng trên ruộng toàn đỉa, ngã từ nóc nhà khi quay Lửa Trung Tuyến
Để hoàn thành một tác phẩm “đi cùng năm tháng”, đoàn phim phải đối mặt với muôn vàn khó khăn. Bối cảnh được lựa chọn ở các tỉnh miền núi phía Bắc, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của mùa đông.
Có những phân đoạn, diễn viên phải vác những thùng nặng, lội qua dòng nước lạnh giá khi nhiệt độ chỉ khoảng 4 - 5 độ C. Đoàn phim thậm chí còn phải sử dụng thêm vòi phun nước công suất lớn để tạo mưa nhân tạo, biến cảnh quay trở thành một thử thách thực sự với sức chịu đựng của con người.
Cảnh Nhàn đứng dưới ruộng chải tóc.
Bên cạnh đó, cảnh Nhàn đứng dưới ruộng chải tóc tưởng chừng lãng mạn cũng ẩn chứa nỗi ám ảnh không kém. Ngay dưới mặt ruộng mà NSND Ngọc Lan đứng là vô số đỉa, khiến bà vô cùng sợ hãi. Thế nhưng, khi ánh đèn máy quay bật sáng, tiếng hô “bắt đầu” của đạo diễn vang lên, bà ngay lập tức nhập vai, nở nụ cười tươi tắn, để rồi khán giả chỉ còn nhớ đến hình ảnh thơ mộng của nhân vật chứ không hề hay biết câu chuyện đằng sau.
Đỉnh điểm thử thách nằm ở cảnh cháy kho đạn – phân đoạn cao trào của bộ phim. Chia sẻ về cảnh này, NSND Ngọc Lan vẫn nhớ như in: đây là cảnh quay chỉ có thể thực hiện duy nhất một lần, bởi sau khi lửa bùng lên, toàn bộ bối cảnh sẽ bị phá hủy. Đặc biệt, chi tiết Nhàn trèo lên nóc nhà dập lửa rồi ngã xuống đất là một trong những cảnh quay nguy hiểm nhất.
Cảnh cháy kho đạn chỉ có thể thực hiện duy nhất một lần.
Phía dưới, chỉ có bốn người cầm một tấm chăn chờ sẵn để “hứng”, nữ diễn viên phải ngã sao cho vào đúng chính giữa tấm chăn ấy. Một sơ suất nhỏ cũng có thể khiến tai nạn xảy ra ngay lập tức. Thế nhưng, bằng bản lĩnh và sự tập trung tuyệt đối, cảnh quay ấy đã được NSND Ngọc Lan hoàn thành trọn vẹn ngay trong một đúp, để lại dấu ấn khó phai trong lịch sử điện ảnh Việt Nam.
Mối duyên cho chuyện tình hơn nửa thế kỷ
Bộ phim Lửa Trung Tuyến đã đoạt giải Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 2 vào năm 1973 và nhận được Bằng khen tại Liên hoan phim Quốc tế Moskva lần thứ 2 vào năm 1961. Chính giải thưởng Quốc tế đặc biệt này đã đưa NSND Ngọc Lan đến Matxcơva, tham gia Liên hoan phim Quốc tế.
Tại đây, bà đã gặp NSND Ngô Mạnh Lân - lúc bấy giờ đang là lưu học sinh tại trường Đại học điện ảnh VGIK. Ông được phân công làm phiên dịch cho bà trong suốt chuyến đi.
Cuộc gặp gỡ ở Moskva đã mở ra khởi đầu cho một chuyện tình đẹp giữa NSND Ngọc Lan và NSND Ngô Mạnh Lân.
Dù trước đó 2 người chưa từng gặp nhau nhưng Ngô Mạnh Lân đã có cảm tình đặc biệt với nhân vật Nhàn mà NSND Ngọc Lan thể hiện trên màn ảnh. Cuộc gặp gỡ ở Moskva đã mở ra khởi đầu cho một chuyện tình đẹp, để rồi sau này, cặp đôi nên duyên vợ chồng, gắn bó bền chặt suốt hơn nửa thế kỷ.
NSND Ngọc Lan ở tuổi 84: Từng đau khổ vì sự ra đi của chồng, nay tìm thấy niềm vui trong thơ ca, tận hưởng cuộc sống an yên tuổi già
NSND Ngọc Lan (tên đầy đủ là Phan Thị Ngọc lan, sinh năm 1941) là gương mặt gạo cội của điện ảnh Việt Nam. Nhắc đến nữ nghệ sĩ, khán giả nhớ ngay tới những vai diễn của bà trong các tác phẩm kinh điển như cô Nhàn trong phim Lửa Trung Tuyến, Y Mai trong Lửa Rừng, vợ bí thư đảng ủy trong phim Biển Gọi, người phụ trách bến phà trong phim Một Chiến Công,…
Ngoài ra, NSND Ngọc Lan còn thường được khán giả truyền hình nhớ tới với hình tượng người bà, người mẹ trong các bộ phim dài tập như Nơi Ẩn Nấp Bình Yên, Bánh Đúc Có Xương, 11 Tháng 5 Ngày…
NSND Ngọc Lan là gương mặt gạo cội của điện ảnh Việt Nam.
Được biết, từ khi còn nhỏ, NSND Ngọc Lan đã bộc lộ năng khiếu nghệ thuật với khả năng ca hát, diễn kịch, ngâm thơ. Sau khi xem bộ phim Chung Một Dòng Sông của đạo diễn Phạm Kỳ Nam, bà đã ôm mộng trở thành một diễn viên.
Và rồi ước mơ ấy đã trở thành hiện thực khi năm 1959, trường Điện ảnh Việt Nam (tiền thân của trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội) thành lập. Nghệ sĩ Ngọc Lan đã trở thành học viên khóa đầu tiên của ngôi trường này.
Xuyên suốt sự nghiệp diễn xuất, bà đã có cho mình gia tài gồm 50 vai diễn lớn nhỏ. NSND Ngọc Lan từng chia sẻ, bà dành tình yêu sâu sắc cho nghiệp diễn không chỉ bởi niềm đam mê mà còn vì nghề này đã đem đến cho bà hạnh phúc viên mãn bên người bạn đời – NSND Ngô Mạnh Lân. Hai vợ chồng nghệ sĩ đã gắn bó với nhau hơn 60 năm, sinh ra 4 người con giỏi giang, hiếu thảo.
Hai vợ chồng nghệ sĩ đã gắn bó với nhau hơn 60 năm, sinh ra 4 người con giỏi giang, hiếu thảo.
Năm 2021, NSND Ngô Mạnh Lân qua đời, để lại cho vợ nỗi nhớ khôn nguôi. Chồng nữ nghệ sĩ mất vào giai đoạn bà đang đóng phim giờ vàng 11 Tháng 5 Ngày. Dù rất đau khổ, NSND Ngọc Lan vẫn cố gắng tập trung tư tưởng để thuộc lời và diễn xuất cho tròn vai, nhưng trên đường về nhà lại không kìm được nước mắt.
“Khi quay xong lên xe ra về, đi dọc đường tôi khóc nức nở. Mọi khi tôi đi làm về muộn, ông nhà tôi lại ra mở cửa cho tôi rồi vồn vã hỏi thăm. Mọi ngày, mở cửa ra bao giờ ông nhà tôi cũng hỏi: 'Sao hôm nay em về muộn thế?', 'Em đã ăn uống gì chưa?'… Bây giờ về thì làm gì có ai.” – NSND Ngọc Lan chia sẻ.
NSND Ngọc Lan tìm thấy niềm vui trong thơ ca.
Ở tuổi 84, khi người chồng thân yêu không còn trên đời, NSND Ngọc Lan gửi những cảm xúc tha thiết của mình vào thơ ca. Mỗi ngày, bà đều làm thơ - những vần thơ đong đầy rung cảm trước thiên nhiên, con người. và đặc biệt là nỗi nhớ dành cho người bạn đời đã khuất. Nhiều nhạc sĩ như Đỗ Hồng Quân, Đức Trịnh, Tuấn Phương… đã cảm nhận được sự đồng điệu với các tác phẩm của NSND Ngọc Lan và quyết định phổ nhạc thơ của bà.
Nữ nghệ sĩ từng tâm sự, khi lắng nghe những bài thơ của mình được âm nhạc “cất cánh”, bà thấy trái tim xao động, thi ca quyện hòa đã cho bà những giây phút bình yên, lãng mạn và đầy cảm xúc trước cuộc sống. Hiện tại, ngoài sáng tác thơ, NSND Ngọc Lan hằng ngày viết nhật ký, xem thời sự, đọc sách và tận hưởng những tháng ngày an yên bên con cháu.
