Từ chỗ bị bỏ quên, cá mè giờ thành đặc sản được ưa chuộng vì thịt thơm ngọt, bổ dưỡng. Trên thị trường, cá mè được bán với giá khoảng 60.000 đồng/kg.
Nhắc đến omega-3, người ta thường nghĩ ngay đến cá hồi hay các loại cá biển đắt đỏ. Thực tế, cá mè, đặc biệt là phần mỡ của cá mè, lại là nguồn omega-3 dồi dào không kém. Đây là loài cá vô cùng quen thuộc ở các miền quê, từng có thời gian dài người dân rất ngại ăn loài cá này bởi mùi tanh đặc trưng của nó, khiến cá mè gần như bị bỏ quên, chỉ dùng để nuôi cá lớn khác hoặc xuất khẩu.
Cá mè (còn gọi là liên ngư, bạch cước liên, phường ngư) là loài cá nước ngọt quen thuộc ở Việt Nam. Cá có thân dẹp, vảy trắng mỏng, đầu nhọn và kích thước khá lớn. Cá trưởng thành dài trung bình 35-50cm, nặng 2-5kg, cá lớn có thể nặng hơn tùy loại.
Loài cá này phân bố chủ yếu ở các ao hồ, sông suối, kênh rạch và cả đầm lầy. Điều đặc biệt là chúng thích nghi rất tốt, có thể sinh sống ở nhiều nguồn nước khác nhau. Ở nhiều địa phương, người ta còn kết hợp mô hình trồng lúa, thả cá mè để tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên và tạo thêm thu nhập.
Hiện nay, cá mè có hai loại phổ biến: mè trắng và mè hoa. Chúng có môi trường sống và khẩu phần ăn tương tự nhưng kích cỡ lại khác đáng kể. Mè trắng thường nhỏ hơn, chỉ từ 0,8kg đến 3kg mỗi con. Trong khi đó, mè hoa có thể đạt kích thước “khủng”, thậm chí hơn 20kg, thịt săn chắc và béo nên rất được ưa chuộng.
Trước đây, cá mè từng rơi vào cảnh ế ẩm dù số lượng nhiều. Do có mùi tanh khá nặng nên chúng không được ưa chuộng. Tuy nhiên, với sự phát triển của ẩm thực và sự thay đổi trong nhận thức dinh dưỡng, cá mè dần được nhìn nhận lại. Người tiêu dùng bắt đầu quan tâm hơn khi biết rằng thịt cá mè mềm, ngọt, đặc biệt phần mỡ chứa hàm lượng omega-3 cao, lợi ích không hề kém cạnh những loại cá biển đắt tiền.
Chị Hà (ở Ninh Bình, tiểu thương bán cá nước ngọt nhiều năm) chia sẻ: “Cá mè xưa có đầy nhưng người dân ít ăn lắm vì nó tanh. Gần đây cá mè thành đặc sản nổi tiếng, đặc biệt là mè hoa. Người ta thường mua loại to để hấp bia, làm canh chua hoặc om dưa. Thậm chí nó còn được các nhà hàng, khách sạn đặt mua thường xuyên".
Theo đó, chỉ cần làm sạch kỹ lớp màng đen trong bụng, kết hợp cùng các gia vị như gừng, sả, nghệ hay rượu trắng, cá sẽ bớt tanh rõ rệt. Khi được nấu đúng cách, thịt cá mè lại rất thơm, béo và mềm, xương ít dăm hơn nhiều người nghĩ. Những món nổi bật từ cá mè gồm: cá mè hấp bia, cá mè om dưa, canh chua cá mè, cá mè kho riềng, lẩu cá mè…
Giá cá mè hiện được bán tại chợ dân sinh và chợ mạng khoảng 60.000 – 70.000 đồng/kg, khá “mềm” so với nhiều loại cá đặc sản khác. Nhiều gia đình ưa chuộng cá mè cỡ 4-5kg vì thịt ngọt, ít tanh, nấu món gì cũng hợp. Với nhiều người, món ăn ưa thích là đầu cá mè nấu canh chua.
Hiện nhiều hộ dân đã mở rộng mô hình nuôi cá mè cùng với cá trắm đen, cá chép... để bán ra thị trường. Thời gian nuôi cá mè để bán phụ thuộc vào loại cá, điều kiện nuôi và kích cỡ mong muốn, nhưng thông thường là 6-8 tháng. Khi đó, cá đạt trọng lượng thương phẩm khoảng 2kg/con.
