Loại đặc sản này có tiền chưa chắc đã mua được vì sự khan hiếm, khó tìm.
Không chỉ gắn liền với hình ảnh đồng quê Việt Nam, chim cu gáy (còn được biết đến với các tên gọi như cu cườm, cu đất) từ lâu đã trở thành một trong những đặc sản được giới sành ăn săn tìm. Loài chim này có bộ lông nâu xám pha ánh xanh đặc trưng, điểm nhấn là vòng lông trắng đen trên cổ trông như chuỗi cườm, tạo nên vẻ đẹp dung dị mà vẫn rất cuốn hút. So với nhiều loài chim nhỏ khác, cu gáy sở hữu thân hình chắc khỏe, lớp thịt dày và thơm - ưu điểm khiến nó trở thành nguyên liệu lý tưởng cho những món ăn mang đậm phong vị nông thôn.
Thịt cu gáy có vị ngọt đậm, thớ thịt vừa mềm vừa săn, không bị bở như bồ câu công nghiệp và cũng không quá mạnh như chim sẻ. Khi được nướng trên bếp than, lớp da chuyển sang màu vàng giòn nhẹ, toả ra mùi thơm béo quyện cùng riềng, sả hay lá móc mật - thứ hương dễ khiến thực khách chỉ cần đi ngang cũng đủ nao lòng. Chính vì vậy, cu gáy nướng than hoa trở thành món “tủ” ở nhiều quán nhậu quê, thường được thưởng thức cùng muối tiêu chanh hoặc tương ớt cay nồng.
Ngoài món nướng, cu gáy còn được chế biến thành nhiều món bổ dưỡng như hầm thuốc bắc - cách nấu giúp giữ trọn vị ngọt của thịt, đồng thời tăng hiệu quả bồi bổ. Đây là lựa chọn quen thuộc tại các nhà hàng chuyên đặc sản, nhất là vào mùa lạnh hoặc khi cần tẩm bổ cho người ốm. Mỗi món từ chim cu gáy mang một sắc thái riêng, vừa mộc mạc lại vẫn đậm chất tinh tế. Trong Đông y, thịt cu gáy được xem là có tác dụng hỗ trợ tiêu hoá, bổ thận và nuôi dưỡng tạng phủ.
Tuy nhiên, để có được món cu gáy chuẩn vị không hề đơn giản. Loài này không xuất hiện phổ biến ngoài thị trường, đặc biệt là cu gáy rừng - loại được giới sành ăn đánh giá cao - thường có giá đắt gấp nhiều lần so với chim nuôi. Chính sự hiếm hoi ấy càng khiến giá trị ẩm thực của cu gáy trở nên đặc biệt.
Với những ai yêu hương vị đồng nội đích thực, chỉ cần một đĩa cu gáy dù không nhiều cũng đủ cảm nhận cái hồn của thôn quê: vị ngọt tinh túy trong từng thớ thịt, mùi khói than hòa cùng chút cay tê nơi đầu lưỡi, tất cả tạo nên trải nghiệm khó quên.
Dưới đây là 2 món ăn bổ dưỡng từ chim cu gáy, các bạn hãy tham khảo nhé:
1. Chim cu hầm nhừ
Nguyên liệu:
1 con chim cu sạch
1 củ hành tím, băm nhuyễn
2-3 tép tỏi, băm nhỏ
1 miếng gừng nhỏ, thái lát
3-5 quả ớt tươi (tùy khẩu vị)
3-4 tai mộc nhĩ, ngâm nở và thái nhỏ
1 thìa cà phê muối
1 thìa cà phê đường
1 thìa cà phê tiêu xay
1-2 thìa nước mắm
1-2 thìa dầu ăn
1 lít nước
Cách làm:
Sơ chế chim cu:
Rửa sạch chim cu, loại bỏ lông và nội tạng.
Ngâm chim cu trong nước muối pha loãng khoảng 30 phút để loại bỏ mùi hôi. Sau đó rửa lại một lần nữa và để ráo.
Luộc sơ chim cu:
Đun sôi khoảng 1 lít nước. Cho chim cu vào nồi, luộc 3–5 phút để loại bỏ bọt và cặn bẩn.
Vớt chim cu ra, để nước luộc nguội và hớt bỏ phần dầu phía trên.
Hầm chim cu:
Cho nước luộc chim cu trở lại nồi, thêm hành tím, tỏi, gừng, ớt, mộc nhĩ, muối, đường, nước mắm và dầu ăn.
Đặt nồi lên bếp, hầm lửa nhỏ trong 2-3 giờ, thỉnh thoảng kiểm tra nước, thêm nước nếu cần.
Hầm đến khi thịt chim mềm, thấm đều gia vị.
Tắt bếp, rắc tiêu lên mặt và dùng nóng.
Lưu ý: Món chim cu hầm nhừ này không chỉ thơm ngon, bổ dưỡng mà còn được dùng hỗ trợ điều trị một số bệnh lý như sốt rét lâu ngày, giúp bồi bổ cơ thể.
2. Chim cu gáy nướng thơm lừng
Nguyên liệu:
- 1kg chim cu gáy (có thể thay bằng các loại chim rừng khác).
- 20g rau răm.
- 2 củ hành tím khô.
- 3 củ tỏi - 1 trái ớt hiểm nhỏ - 1 nhánh gừng tươi (cỡ đốt ngón tay) - 80ml rượu trắng - 2 muỗng hạt nêm - 3 muỗng sa tế tôm (loại đóng chai) - 1 muỗng nước mắm - 1 muỗng muối - 2 muỗng mật ong (có thể thay 1 muỗng đường) - 7 muỗng dầu ăn hoặc dầu hào (ưu tiên dầu hào).
Cách làm:
Sơ chế chim:
Chim mua về làm sạch lông theo 1 trong 2 cách:
- Hơ trực tiếp qua lửa nhỏ để loại bỏ lông tơ.
- Nhúng nhanh vào nước nóng khoảng 80°C rồi vặt lông.
Mổ bỏ nội tạng (có thể giữ lòng để xào kèm rau), loại bỏ mỏ và chân. Thoa đều rượu trắng lên da chim, rửa lại bằng nước sạch để khử mùi và làm thịt thơm hơn.
Chuẩn bị nước ướp:
- Băm nhuyễn hành tím, tỏi, gừng và ớt, sau đó ép lấy nước cốt.
- Trộn nước cốt cùng 2 muỗng hạt nêm, 1 muỗng muối, 1 muỗng nước mắm và 3 muỗng sa tế tôm, tạo thành hỗn hợp ướp.
Ướp chim:
- Đổ hỗn hợp nước ướp lên chim, trộn đều để gia vị thấm vào thịt.
- Ướp khoảng 30 phút cho ngấm đều.
Nướng lần 1:
- Chuẩn bị bếp than hồng, để than bớt khói. Trộn thêm 2 muỗng dầu hào vào chim đã ướp. Xiên chim vào que hoặc đặt trên vỉ, nướng lửa nhỏ đến khi chim chín tái, lật đều tay để tránh cháy.
Nướng lần 2 với mật ong:
- Pha 2 muỗng mật ong với 5 muỗng dầu ăn hoặc dầu hào.
- Khi thịt chim đã se mặt, phết đều hỗn hợp mật ong lên da, tiếp tục nướng đến khi da vàng óng, xém nhẹ và dậy mùi thơm.
Trình bày và thưởng thức:
- Gắp chim ra đĩa, rắc rau răm hoặc các loại rau thơm yêu thích.
- Dùng kèm muối ớt tắc hoặc muối tiêu chanh để tăng hương vị.
