Giữa miền cát trắng ven biển Thừa Thiên Huế, chợ Vinh Thanh hiện lên như một nhịp sống rộn ràng giữa làng quê yên bình. Không chỉ là nơi giao thương của người dân địa phương, ngôi chợ đặc biệt này còn họp đến ba phiên mỗi ngày, phản ánh rõ nét văn hóa sinh hoạt đặc trưng của một vùng quê vừa giáp biển, vừa kề đầm phá.
Giữa vùng ven biển đầy nắng gió của xã Vinh Thanh (huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế), có một ngôi chợ mang nhịp điệu riêng biệt, sống động và đậm đà bản sắc vùng biển – chợ Vinh Thanh. Không đơn thuần chỉ là nơi mua bán, chợ Vinh Thanh là bức tranh thu nhỏ của đời sống người dân miền biển, nơi hội tụ màu sắc, âm thanh và hương vị đặc trưng không thể trộn lẫn với bất kỳ nơi nào khác.
Ba phiên chợ trong một ngày – nhịp điệu không ngủ
Khác với những chợ quê truyền thống chỉ họp một phiên mỗi ngày, chợ Vinh Thanh họp đến ba phiên, kéo dài từ rạng sáng đến chiều tối. Mỗi phiên lại mang một sắc thái riêng, tạo nên nhịp sinh hoạt dồn dập, sôi động và liên tục.
Phiên đầu tiên bắt đầu từ 1 giờ sáng – khi cả làng còn chìm trong giấc ngủ, thì chợ đã sáng đèn. Người bán, người mua rón rén trong bóng tối, chỉ có tiếng bước chân, tiếng lạch cạch của rổ rá và ánh sáng le lói của đèn pin, đèn dầu. Đây là lúc rau quả tươi nhất, được hái từ tối hôm trước hoặc tờ mờ sáng, nhanh chóng được đưa ra chợ. Những rổ mướp, quả bí, trái dưa, mớ rau xanh mướt còn đọng sương sớm... xếp thành từng đống nhỏ, tỏa ra mùi thơm mộc mạc, ngai ngái của ruộng vườn.
Từ 6 giờ sáng đến 12 giờ trưa là thời điểm phiên chợ thứ hai nhộn nhịp nhất. Người dân trong vùng kéo đến tấp nập, không khí chợ trở nên rộn ràng với tiếng chào mời, mặc cả, tiếng cười nói và cả tiếng còi xe máy lẫn trong âm thanh của sóng gió xa xa từ biển. Đây là lúc các mặt hàng thiết yếu được bày bán đa dạng nhất: từ nhu yếu phẩm, đồ khô đến các sản phẩm địa phương như nước mắm, mắm ruốc, bánh trái…
Phiên chợ thứ ba – từ 1 giờ đến 6 giờ chiều – là phiên chợ mang đậm hơi thở biển cả nhất. Khi tàu thuyền đánh bắt gần bờ cập bến, chợ trở thành nơi quy tụ hải sản tươi sống phong phú bậc nhất trong vùng. Tôm còn nhảy tanh tách, cá óng ánh bạc, mực tươi rói căng tròn... được đổ ra từng mẹt, từng rổ, bày biện dọc các lối đi. Mùi vị của biển lan tỏa khắp khu chợ, quyện trong nắng chiều và tiếng gió từ đầm phá thổi về, tạo nên một không khí rất riêng chỉ có ở Vinh Thanh.
Chợ của người dân – chợ của du khách
Không chỉ là nơi mưu sinh của người dân địa phương, chợ Vinh Thanh đang dần trở thành một điểm đến đầy hấp dẫn đối với du khách yêu thích trải nghiệm văn hóa bản địa và ẩm thực vùng miền. Những món ăn dân dã như cá nướng, mực hấp, canh chua hải sản… được chế biến ngay tại chợ hoặc tại các quán nhỏ bên đường, vừa mộc mạc, vừa đậm vị quê, lại tươi nguyên từ biển.
Đến chợ, du khách có thể ngắm nhìn cảnh mua bán nhộn nhịp, lắng nghe những câu chuyện đời thường của ngư dân sau chuyến biển đêm, hoặc đơn giản là dạo quanh các gian hàng, ngắm từng con cá, con mực vẫn còn đang cựa mình trong rổ.
Ngoài ra, chợ còn bày bán các sản phẩm thủ công và đặc sản địa phương như rượu làng Vinh Thanh được nấu từ men truyền thống, nước mắm đậm đà, mắm ruốc dẻo thơm, sen khô từ đầm sen Vinh Thanh – những món quà quê độc đáo mang hương vị miền biển đậm đà, làm say lòng người mua.
Hướng đến phát triển du lịch bền vững
Nhận thấy tiềm năng đặc biệt từ văn hóa chợ quê kết hợp với du lịch biển và đầm phá, chính quyền địa phương đã có nhiều định hướng quy hoạch phát triển du lịch sinh thái tại Vinh Thanh. Trong đó, chợ Vinh Thanh được xem là một điểm nhấn trong hành trình khám phá đời sống và ẩm thực miền biển.
Một số mô hình homestay, farmstay đang được người dân đầu tư xây dựng, kết hợp với các trải nghiệm như đi chợ sớm, tham gia đánh bắt cá tôm, học nấu ăn với người dân địa phương… nhằm tạo ra những tour du lịch cộng đồng hấp dẫn, thân thiện và mang giá trị bền vững.
Chợ Vinh Thanh, vì thế, không chỉ là nơi giao thương tấp nập mà còn là biểu tượng sống động của đời sống người dân ven biển, là điểm hẹn của ký ức, văn hóa và hương vị quê hương. Với những ai yêu thích khám phá những điều chân chất, mộc mạc và chân thực của đời sống Việt, thì một buổi sáng dạo quanh chợ Vinh Thanh chính là một trải nghiệm không thể bỏ qua.
