Không giống như những món cháo thông thường, cháo se - món ăn đậm chất truyền thống của người Hà Nội mang hương vị rất riêng, đặc biệt khi ăn phải dùng đũa.
Cháo se vốn là món ăn truyền thống của của xã Hạ Mỗ, thuộc huyện Đan Phượng (Hà Nội). Món cháo này rất đặc biệt, từ cách chế biến, hương vị cho tới cách thưởng thức đều khác hoàn toàn so với những loại cháo thông thường. Tương truyền, món cháo se đặc biệt này có nguồn gốc từ thời vua Lý Nam Đế. Ban đầu nấu để cho tướng sĩ ăn, dần dần được mọi người biết đến nhiều hơn và trở thành “đặc sản” của vùng đất Hạ Mỗ.
Món cháo se độc lạ của Hà Nội
Món cháo se có nguyên liệu chính là gạo tẻ xay nhuyễn và nước hầm xương, kèm theo chút thịt băm xào hành phi thơm. Nguyên liệu tuy đơn giản nhưng quy trình chế biến lại đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và công phu. Người dân Hạ Mỗ thường dùng gạo tẻ xay thành bột nước, sau đó cho bột vào túi vải, treo lên để nước chảy bớt. Quá trình này giúp tạo ra một khối bột mềm dẻo, đều màu và mịn màng, trắng tinh.
Nước dùng của cháo se được ninh từ xương hầm trong nhiều giờ, ngoài ra còn có thêm xương đuôi heo để vị ngon và thanh hơn. Nước xương đóng vai trò quan trọng trong món cháo này, không chỉ mang lại vị ngọt tự nhiên mà còn bổ dưỡng. Khi ninh xương, người nấu cần chú ý loại bỏ bọt để giữ cho nước dùng trong suốt, đảm bảo hương vị thơm ngon và màu sắc không bị đục.
Khi nước dùng đã sôi, bếp sẽ được điều chỉnh nhỏ lửa và bột sẽ được se thành từng sợi nhỏ bằng lòng bàn tay, có kích thước tương tự đầu đũa, sau đó lần lượt thả vào nồi nước xương.
Công đoạn chế biến khá cầu kỳ
Giai đoạn khó nhất trong quá trình nấu cháo là khuấy đều tay sao cho các sợi bột không bị nát hoặc vón cục mà vẫn quyện vào nhau trong nồi nước xương. Để tăng độ sánh mịn cho nước dùng, người nấu có thể thêm chút bột năng hoặc bột nếp vào nồi. Cháo se ngon nhất khi được nấu trong xoong gang trên bếp củi với lửa vừa phải để cháo không bị khê.
Khi cháo chín, màu sẽ chuyển sang trắng trong, không còn lõi bột bên trong. Lúc này, người nấu sẽ thêm thịt nạc đã được xào thơm vào nồi và nêm gia vị vừa ăn. Để tăng hương vị, một số người còn rắc thêm hành lá, hạt tiêu hoặc lạc vừng rang lên bát cháo.
Món cháo se này đặc biệt thơm ngon khi thưởng thức vào những ngày đông lạnh với từng sợi cháo dẻo mềm, vị ngọt thanh từ nước xương và chút béo bùi của lạc vừng. Tất cả những hương vị đó hòa quyện vào nhau tạo nên một trải nghiệm ẩm thực ấm áp, đậm chất dân dã của người Hà thành.
Món cháo se hợp khách ở chỗ, ăn nóng cũng ngon, mà khi để nguội, cháo dẻo và đặc hơn ăn cũng rất thú vị. Topping của cháo có thịt, vừng và các loại gia vị nêm nếm vừa miệng. Với phần sợi se đặc trưng, món cháo này ăn bằng đũa là rất thích hợp. Thực khách dùng đũa gắp từng sợi bột se, cảm nhận sự mềm dẻo, thấm vị ngọt đậm đà của xương hầm nhừ.
Món cháo này ăn bằng đũa mới ngon
Đặc biệt, không ít người xem lớp cháo cháy dưới đáy nồi mới là “cực phẩm”. Phần cháy màu vàng nhạt, rất dẻo và thơm. Thực khách ăn lớp cháo cháy phải tấm tắc khen ngon, càng trông mong nồi cháo nhanh hết để được nếm thêm.
Hiện nay, món cháo se này không phải là món ăn quá phổ biến. Để thưởng thức món này thì bạn có thể về làng Hạ Mỗ - Đan Phượng. Tại đây có rất nhiều quán cháo bình dân với hương vị đúng điệu nhất để bạn lựa chọn. Trong khu vực nội thành, bạn có thể tìm quán Cháo Se Nghệ Nhân để thưởng thức món ăn cháo dùng đũa đặc biệt này.
