Món cháo “độc dược” nhưng rất tốt cho sức khỏe chỉ có ở Tuyên Quang, chế biến gần 9 tiếng mới ra lò

Thảo Anh
Chia sẻ

Đây là món ăn đặc sản ở vùng núi cao Tuyên Quang, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến chế biến đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, kỳ công, đặc biệt là phải “khử độc”. 

Vùng núi Tuyên Quang không chỉ nổi tiếng với khung cảnh thiên nhiên kỳ vĩ, nhiều điểm check-in đẹp ngỡ ngàng mà còn hấp dẫn du khách bởi nền ẩm thực độc đáo, có nhiều món ăn độc nhất vô nhị. Thực khách từng đến vùng đất này còn truyền tai nhau một món ngon lạ lùng từ cái tên đến cách chế biến, thưởng thức. Đó chính là cháo ấu tẩu. 

Món cháo “độc dược” nhưng rất tốt cho sức khỏe chỉ có ở Tuyên Quang, chế biến gần 9 tiếng mới ra lò - 1

Cháo ấu tẩu, món cháo đặc biệt nên thử 

Món cháo này ban đầu là món ăn giải cảm của người Mông, nhưng lâu dần trở thành đặc sản được nhiều thực khách yêu thích. Sở dĩ món ăn có tên là cháo ấu tẩu bởi nó được chế biến từ gạo nương và chân giò lợn, nấu cùng củ ấu tẩu và tạo thành món ăn độc đáo.

Củ ấu tẩu (hay còn gọi là ô đầu, phụ tử) thường có ở các tỉnh phía Bắc nước ta, chủ yếu mọc ở vùng núi cao, khí hậu lạnh. Theo y học, ấu tẩu có vị cay tê, tính nóng nên thường được dùng để chữa bệnh như ngâm đem ngâm, làm rượu xoa bóp chân, chữa đau nhức hoặc giải cảm,...

Tuy nhiên, củ ấu tẩu rất độc, cũng là một vị thuốc quý đứng thứ 4 trong "tứ đại danh dược" (sâm, nhung, quế, phụ), sau khi bào chế cẩn thận. Bởi vậy, loại củ này đòi hỏi quá trình sơ chế kỳ công và tốn nhiều thời gian.  

Món cháo “độc dược” nhưng rất tốt cho sức khỏe chỉ có ở Tuyên Quang, chế biến gần 9 tiếng mới ra lò - 2

Củ ấu tẩu 

Cũng bởi tính độc dược có trong củ ấu tẩu mà người địa phương còn gọi món ăn này là "cháo độc dược". Để “hóa giải” độc dược trong củ ấu tẩu và chế biến nên món cháo bổ dưỡng, người ta phải sơ chế sạch loại củ này bằng cách bỏ vỏ, ngâm trong nước gạo một đêm rồi ninh 4-5 tiếng cho mềm nhừ, bở tơi và tán nhuyễn thành hỗn hợp bột sền sệt.

Sau đó, tiếp tục nấu hỗn hợp củ ấu tẩu với gạo tẻ và nước hầm xương từ chân giò lợn, thêm tí gạo nếp cho đặc sánh, dậy mùi thơm. Để cháo nhừ và sánh nhuyễn, người ta đun cháo chừng 2-3 tiếng trên lửa nhỏ liu riu, lúc nào cũng bốc hơi sùng sục.

Để biết cháo đã ăn được hay chưa, người nấu sẽ nếm thử một lượng nhỏ, nếu cảm nhận đầu lưỡi tê cứng... thì có nghĩa là ấu tẩu chưa hết độc, chưa thể ăn. Chỉ khi không thấy tê đầu lưỡi tức là cháo đã chín, có thể thưởng thức.

Món cháo “độc dược” nhưng rất tốt cho sức khỏe chỉ có ở Tuyên Quang, chế biến gần 9 tiếng mới ra lò - 3

Món cháo được chế biến rất cầu kỳ kỹ lưỡng 

Như vậy, để có một bát cháo ấu tẩu thơm ngon đặc biệt, người ta phải hầm cháo suốt 8-9 tiếng, tạo nên thứ đặc sản tốt cho sức khỏe nức tiếng vùng địa đầu Tổ quốc. 

Món cháo này ngon và bổ dưỡng nhất khi thưởng thức lúc còn nóng hổi, ăn kèm thịt băm, các loại rau thơm, tiêu hoặc măng chua. Bên cạnh vị bùi, béo ngậy và dễ nhận ra bát cháo hơi đắng, lạ miệng. 

Khi ăn, múc cháo ra bát, đập thêm trứng gà tươi và cho một số loại rau thơm như hành, tía tô vào trộn đều. Cháo ấu tẩu nấu xong có màu nâu đậm, trông tựa như bát cháo lòng của người miền xuôi nhưng ăn bùi, béo, hơi đắng nhẹ và dậy mùi thơm đặc trưng.

Món cháo “độc dược” nhưng rất tốt cho sức khỏe chỉ có ở Tuyên Quang, chế biến gần 9 tiếng mới ra lò - 4

Cháo ấu tẩu phải biết cách ăn mới ngon 

Ai chưa quen sẽ thấy món cháo ấu tẩu khó ăn, vị đắng như tam thất. Nhưng thực khách ăn nhiều lần lại cảm nhận được cái đắng hòa cùng miếng ấu tẩu bùi, dẻo, quyện với vị ngọt thanh của nước xương ninh và mùi thơm ngậy của trứng gà.

Cháo ấu tẩu có quanh năm nhưng đặc biệt chỉ bán vào buổi tối. Bởi theo kinh nghiệm lâu năm của người địa phương, món cháo này phát huy tác dụng tốt nhất vào giấc ngủ đêm. Mỗi bát cháo ấu tẩu có giá khoảng từ 30.000 - 40.000 đồng, rất hợp lý để ai cũng có thể thưởng thức.

Chia sẻ

Thảo Anh

Tin cùng chuyên mục

Học sinh phổ thông mở trại hè cho các em nhỏ

Học sinh phổ thông mở trại hè cho các em nhỏ

Học Trại hè khoa học Science Camp là hoạt động thường niên dành cho các em nhỏ từ 6-13 tuổi được tổ chức bởi Society of Open Science (SOS), câu lạc bộ khoa học lớn nhất của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam. Qua các mùa hoạt động, trại hè đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều gia đình mỗi năm.

Những tấm gương bình dị tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc

Những tấm gương bình dị tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc

Những năm qua, phong trào bảo vệ an ninh tổ quốc của thành phố Hà Nội đã phát triển rực rỡ với nhiều kết quả nổi bật. Hàng trăm những mô hình, cách làm hay đảm bảo an ninh trật tự, xuất hiện nhiều tấm gương điển hình tiên tiến trong phong trào bảo vệ an ninh tổ quốc, cùng lực lượng công an chung tay giữ gìn sự bình yên của Thủ đô.

Tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân

Tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân

Ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, 126 xã, phường mới hình thành sau sắp xếp tại Hà Nội chính thức vận hành theo mô hình chính quyền 2 cấp. Thái độ phấn khởi và thuận lợi khi đến làm thủ tục hành chính tại xã, phường mới của Nhân dân đã cho thấy sự tận tâm, trách nhiệm của các cán bộ công chức làm việc tại bộ máy chính quyền mới trong phục vụ Nhân dân.

Cô gái Việt được vinh danh trong Forbes 30 Under 30 châu Á

Cô gái Việt được vinh danh trong Forbes 30 Under 30 châu Á

Tạp chí Forbes Asia vừa công bố danh sách 30 Under 30 châu Á năm 2025, vinh danh 30 cá nhân dưới 30 tuổi có ảnh hưởng nổi bật trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương trên 10 lĩnh vực khác nhau. Trong danh sách năm nay, Jenny Huỳnh (tên thật là Huỳnh Việt Hoàng Vy) là một trong hai đại diện đến từ Việt Nam, được xướng tên ở hạng mục Truyền thông, Tiếp thị và Nội dung số.

Hà Nội nỗ lực nâng cao chất lượng dân số

Hà Nội nỗ lực nâng cao chất lượng dân số

Duy trì vững chắc mức sinh thay thế; giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh; nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; chú trọng giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, chất lượng dân số… là những mục tiêu mà Hà Nội nỗ lực thực hiện trong thời gian qua.

Quyền lợi và trách nhiệm trong vấn đề sinh sản

Quyền lợi và trách nhiệm trong vấn đề sinh sản

Ngày Dân số Thế giới 11/7 năm nay có chủ đề:“Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi”. Đây là thông điệp chính thức được Văn phòng Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam công bố và được Bộ Y tế đưa vào Kế hoạch truyền thông dân số nhằm đẩy mạnh nhận thức cộng đồng về vai trò, quyền lợi và trách nhiệm trong vấn đề sinh sản.