Nếu xưa người dân Việt ít biết loại quả này hoặc không bao giờ hái về ăn thì gần đây đã trở thành đặc sản được nhiều người săn lùng.
Ở nước ta có một loại cây mà người dân thường dùng hạt ép lấy tinh dầu xào nấu thay cho mỡ lợn đó là cây đài hái (hay còn gọi là cây mỡ lợn, mướp rừng, bí rừng…). Chúng là loại cây mọc hoang ở các khu rừng nguyên sinh, không thấy ở đồng bằng. Thời gian trước có một số nhà nghiên cứu đã tìm cách đưa loài cây này về đồng bằng nhân giống nhưng nhận thấy khả năng sinh trưởng phát triển không tốt bằng môi trường tự nhiên.
Thoạt nhìn chính ta sẽ nhận thấy cây này có hình dáng rất giống cây gấc, với dạng cây thân dây leo có tua cuốn, lá sẻ hình chân chim làm 3 thùy. Quả đài hái hình cầu, quả to có thể to bằng đầu người. Hạt đài hát rất tot, có thể to như hạt mít, hạt nhẹ và thường nổi trên mặt nước, có chứa lượng tinh dầu rất lớn, nên được người dân sưa kia ép lấy dầu để ăn và dùng để thắp đèn.
Ở nước ta có một loại cây mà người dân thường dùng hạt ép lấy tinh dầu xào nấu thay cho mỡ lợn đó là cây đài hái (hay còn gọi là cây mỡ lợn, mướp rừng, bí rừng…).
Cây đài hái xuất hiện nhiều ở các khu vực rừng nguyên sinh, ít hoặc không thấy ở vùng đồng bằng. Chúng phân bố chủ yếu tại các tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và một số tỉnh miền núi khác. Người ta thường thu hoạch quả của cây đài hái vào tháng 11 và 12 cho đến 1-2 năm sau mới được thu hoạch tiếp. Lá và hạt của cây đài hái được thu hái về làm thuốc hoặc thực phẩm khác.
Hạt của cây đài hái được dùng để ép lấy dầu do tỷ lệ dầu trong hạt rất cao từ 60-65%. Dầu hạt đài hái có màu vàng nhạt, không mùi không vị, có thể sử dụng thay thế mỡ lợn. Nếu để lâu dầu sẽ tự tách thành hai lớp. Đối với hạt sống khi ăn có thể cảm thấy đắng, nguyên nhân có thể do một ancaloit hoặc một glucozit,...
Nếu xưa người dân Việt ít biết loại quả này hoặc không bao giờ hái về ăn thì gần đây đã trở thành đặc sản được nhiều người săn lùng. Sở dĩ vậy vì người ta tin rằng hạt của quả khi ép ra cho lượng mỡ rất tốt cho sức khoẻ, có thể dùng trong các món nấu, xào…
Hạt có thể ép thành dầu mỡ.
Từ đó người dân ở vùng núi đã hái loại quả này để bán ở chợ với giá 120.000 đồng/kg, phục vụ khách du lịch. Ngoài ra người đồng bào còn ép thành dầu mỡ để bán.
Không chỉ dùng để chế biến các món ăn ngon, chúng còn vô cùng tốt cho sức khoẻ như:
- Thân, lá có tác dụng chống viêm – dân gian thường dùng làm thuốc điều trị loét mũi. Cách dùng: Lấy thân, lá cây đài hái ép lấy nước, sau đó đem lọc qua một lớp vải sạch, lấy nước này nhỏ vào mũi
- Tại indonesia người dân tại đây có một phương pháp rất hay để phục hồi vóc dáng cho chị em phụ nữ sau khi sinh nở. Đó là khoảng 1 tháng sau khi sinh, người ta lấy dầu hạt đài hái thoa vào bụng chị em phụ nữ sau sinh, với mục đích giúp chị em lấy lại vóc dáng và giảm những ảnh hưởng do quá trình mang thai .
- Hạt đài hái tác dụng nhuận tràng, sưng vú. Cách dùng: Hạt ép lấy dầu thay mỡ động vật xào nấu hàng ngày, nếu bị sưng vú dùng dầu đài hái kết hợp trộn với dầu dừa và than đốt từ lá địa liền bôi ngoài da.
