Khởi nghiệp từ lá sen

Lê Thị Thu, sinh năm 1993, sinh ra trong gia đình có truyền thống trồng sen ở xã Vân Đình. Nhiều năm qua, người dân nơi đây chỉ thu hoạch hạt và hoa, còn lá sen bị bỏ phí. Năm 2019, trong một lần đọc tài liệu về công dụng dược liệu của lá sen, chị Thu nảy ra ý tưởng thu gom, phơi khô lá để làm trà.

Bắt đầu từ vài sào ruộng của gia đình, chị Thu tự mày mò cách chọn lá, phơi sấy và bảo quản. Lá sen được hái vào buổi sáng, chọn loại bánh tẻ, phơi dưới nắng to để giữ mùi thơm tự nhiên. Cứ 6-7 kg lá tươi cho ra 1kg lá khô. Trà lá sen sau khi sấy khô, đóng gói có giá bán từ 80.000-100.000 đồng/kg.

Tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, chị Thu vừa tiết kiệm chi phí, vừa giúp nâng cao giá trị cây sen. “Trước đây, người dân chỉ thu hoạch hạt và hoa, lá bỏ đi gây lãng phí. Giờ tận dụng lá sen, thu nhập tăng thêm, môi trường cũng sạch hơn”, chị Thu chia sẻ. Sau một năm thử nghiệm, sản phẩm trà lá sen của chị Thu được thị trường đón nhận. Ngoài tiêu thụ trong vùng, sản phẩm đã có mặt tại một số cửa hàng đặc sản và trên sàn thương mại điện tử. Thấy mô hình mang lại hiệu quả, chị Thu vận động các hộ dân trong xã tham gia thu hái, sơ chế lá sen theo quy trình thống nhất. Từ tổ nhóm nhỏ, mô hình phát triển thành Hợp tác xã Bảo Minh, gồm 5 thành viên, với hoạt động chính là: Trồng sen, chế biến các sản phẩm về sen, buôn bán hạt sen khô, hạt sen tươi, lá sen và các sản phẩm từ lá sen, sản xuất chế biến trà sen túi lọc.

Chị Lê Thị Thu (thứ hai từ trái sang) giới thiệu về sản phẩm trà sen túi lọc.     Ảnh: T.A

Hợp tác xã được chị Thu định hướng theo hướng “xanh và sạch”: Lá sen phơi tự nhiên, không tẩm hương liệu, bao bì thân thiện môi trường. Nhờ cách làm bài bản, sản phẩm được người tiêu dùng tin tưởng, tạo việc làm ổn định cho phụ nữ địa phương với thu nhập trung bình 5–7 triệu đồng/tháng. Không chỉ dừng ở trà lá sen, chị Thu cùng các thành viên còn nghiên cứu phát triển thêm các sản phẩm khác từ sen như trà ướp hoa, bột sen khô, tinh dầu sen… hướng tới đa dạng hóa nguồn thu và nâng cao giá trị chuỗi sản phẩm.

Theo chị Thu, khó khăn lớn nhất khi khởi nghiệp là thiếu vốn và kinh nghiệm. Ban đầu, nhiều người còn nghi ngờ về khả năng tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, nhờ kiên trì học hỏi, cải tiến mẫu mã, quảng bá trên mạng xã hội, sản phẩm dần khẳng định chỗ đứng. “Điều quan trọng là phải thay đổi cách nghĩ. Phụ nữ nông thôn không chỉ giỏi việc nhà mà hoàn toàn có thể làm chủ kinh tế, tạo việc làm cho người khác”, chị Thu nói.

Mô hình của chị Thu hiện được Đảng ủy xã Vân Đình, Hội LHPN xã đánh giá là điểm sáng trong phong trào phụ nữ khởi nghiệp. Từ việc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, mô hình vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa tạo thêm sinh kế cho phụ nữ địa phương. Tại lễ ra mắt Hợp tác xã sản xuất kinh doanh dịch vụ Bảo Minh, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã Vân Đình Bùi Thị Thu Hiền đề nghị: Để HTX hoạt động hiệu quả và từng bước phát triển, MTTQ, Hội LHPN tiếp tục liên kết với Liên minh HTX Hà Nội và các đơn vị quan tâm hỗ trợ về mặt chủ trương, chính sách, đặc biệt là được tiếp cận các chính sách hỗ trợ về vay vốn ưu đãi để mở rộng phát triển sản xuất, kinh doanh giúp HTX sản xuất kinh doanh ngày càng phát triển, khẳng định vai trò người đứng đầu HTX do phụ nữ làm chủ.

Mô hình trà lá sen của hợp tác xã do chị Thu khởi xướng cho thấy tiềm năng của việc liên kết sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi giá trị. Trong đó, vai trò của người phụ nữ được khẳng định rõ: Vừa là người sản xuất, vừa là người tổ chức, quảng bá và kết nối thị trường. “Chúng tôi mong muốn không chỉ dừng ở quy mô nhỏ mà sẽ phát triển thành sản phẩm đặc trưng của địa phương, góp phần xây dựng thương hiệu cho nông sản Hà Nội”, chị Thu chia sẻ.

Từ một ý tưởng nhỏ, mô hình “từ lá sen đến trà sen” đã trở thành câu chuyện truyền cảm hứng về tinh thần sáng tạo, dám nghĩ dám làm của phụ nữ nông thôn. Từ đó, hình thành hợp tác xã do nữ làm chủ - nơi những người phụ nữ cùng nhau khởi nghiệp, tạo việc làm, tăng thu nhập và lan tỏa giá trị kinh tế xanh từ chính quê hương mình.