Từ nhiều nhiệm kỳ qua, Hà Nội kiên định quan điểm phát triển: Lấy con người làm trung tâm, lấy giáo dục làm then chốt. Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố tiếp tục đặt giáo dục ở vị trí “quốc sách hàng đầu”, coi đây là lựa chọn chiến lược để xây dựng Thủ đô Hà Nội văn minh, hiện đại, nghĩa tình và hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới.
“Trái ngọt” nhờ ưu tiên đầu tư cho giáo dục
Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Thủ đô duy trì quy mô giáo dục hàng đầu, chất lượng giáo dục mũi nhọn vượt trội, thể hiện qua số lượng học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế. Hà Nội được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học mức độ 3, là một trong 4 tỉnh, thành phố đạt chuẩn phổ cập THCS mức độ 3 và xóa mù chữ mức độ 2. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT được giữ vững và nâng cao hàng năm, phản ánh chất lượng giáo dục toàn diện, bền vững.
Phương pháp dạy học, thi cử, kiểm tra, đánh giá được đổi mới, đạt nhiều chuyển biến tích cực, tạo môi trường học tập sáng tạo, hiện đại. Thành phố đẩy mạnh đầu tư xây dựng trường công lập đạt chuẩn quốc gia, dự kiến năm 2025 đạt tỷ lệ trên 81%, hoàn thành mục tiêu 80-85%; công nhận 23 trường chất lượng cao, đồng thời đang hoàn thiện thủ tục đầu tư xây dựng 7 trường phổ thông nhiều cấp học tiên tiến, hiện đại, đáp ứng yêu cầu giáo dục toàn diện, hội nhập quốc tế.
Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương, trong nhiệm kỳ qua, Hà Nội là địa phương có quy mô về giáo dục lớn nhất cả nước. Hệ thống giáo dục từ mầm non đến phổ thông đa dạng về loại hình, phù hợp với địa bàn dân cư. Quy mô, mạng lưới trường học cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trên địa bàn Thành phố. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học trong các trường học được đầu tư theo hướng chuẩn hóa, đồng bộ, hiện đại. Nhiều công trình xây dựng mới và một số công trình trọng điểm được tập trung đầu tư theo hướng chuẩn hóa, hiện đại và đã đi vào sử dụng có hiệu quả.
Học sinh Hà Nội xếp thứ 2 toàn đoàn tại kỳ thi Olympic Toán và Khoa học quốc tế năm 2024.
Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên của Hà Nội ngày càng được tăng cường, có bước phát triển cả về số lượng và chất lượng với cơ cấu giáo viên tương đối đảm bảo.
Giáo dục mầm non Hà Nội không ngừng duy trì và nâng cao chất lượng, đặc biệt là phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, đồng thời từng bước chuẩn bị điều kiện tiến tới phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi.
Công tác phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3 được hoàn thành từ năm 2017. Việc dạy - học 2 buổi/ngày thực hiện tốt.
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã chỉ đạo thực hiện tốt việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông ở các cấp học. Công tác phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 3 được hoàn thành từ năm 2021. Tại các kỳ thi học sinh giỏi Thành phố, quốc gia và quốc tế, Hà Nội có số học sinh đạt thành tích xuất sắc, luôn là đơn vị dẫn đầu toàn quốc về học sinh giỏi quốc gia.
Bên cạnh đó, các trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn Thành phố không ngừng đổi mới, sáng tạo, xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả mô hình trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên. Triển khai có hiệu quả Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”.
Bên cạnh kết quả đạt được, Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế về phát triển khoa học- công nghệ, giáo dục - đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Thành phố trong nhiệm kỳ qua. Trong đó, có thể kể tới cơ sở vật chất giáo dục, đặc biệt tại khu vực đô thị hóa nhanh, chậm được cải thiện, chưa đáp ứng nhu cầu xã hội. Tỷ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia tuy đạt kế hoạch nhưng chưa đáp ứng thực tiễn. Chất lượng đào tạo nghề, nhất là cho lao động nông thôn chưa theo kịp thị trường lao động. Chính sách thu hút, sử dụng nhân tài chưa tạo động lực để giữ chân và phát huy tâm huyết, trí tuệ của các chuyên gia đầu ngành.
Bước đột phá trong nhiệm kỳ tới
Xác định giáo dục luôn ở vị trí “quốc sách hàng đầu”, Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố đã nêu bật một trong ba đột phá phát triển Thủ đô nhiệm kỳ 2025-2030 là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cùng với đó, giáo dục chất lượng cao cũng được đưa vào một trong 5 nhiệm vụ trọng tâm mà Hà Nội cần đẩy mạnh thực hiện.
Cụ thể hơn, trong 5 lĩnh vực cần ưu tiên thực hiện nhiệm kỳ 2025 - 2030, Thành phố sẽ tập trung đầu tư, xây dựng khu vực phía Tây Thành phố (khu vực Hòa Lạc) trở thành trung tâm nghiên cứu, giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao tầm cỡ quốc tế. Giữ vị thế “đầu tàu” cả nước về chất lượng giáo dục; phát triển đội ngũ nhà giáo; chuyển mạnh quá trình giáo dục hướng tới giá trị chân - thiện - mỹ cho học sinh; trang bị cho học sinh những kiến thức, kỹ năng và phẩm chất để trở thành công dân toàn cầu; hoàn thiện hệ thống giáo dục thông minh; xây dựng trường học văn hóa; triển khai đồng bộ các giải pháp tăng cường nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung quy hoạch mạng lưới trường học, xây dựng trường liên cấp hiện đại, khuyến khích áp dụng mô hình giáo dục mới như giáo dục sáng tạo, giáo dục STEM,...
Học sinh Hà Nội hào hứng trải nghiệm công nghệ AI và chip bán dẫn tại Ngày hội STEAM 2025
Giải pháp được đưa ra là tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo và đào tạo nghề theo hướng tiếp cận nhanh với trình độ tiên tiến của khu vực, thế giới; trọng tâm là hiện đại hóa và thay đổi phương thức giáo dục, đào tạo. Thành phố sẽ nhân rộng mô hình giáo dục thông minh sử dụng trí tuệ nhân tạo; quan tâm thực hiện công tác giáo dục đạo đức, hoàn thiện kĩ năng sống; nâng cao năng lực ngoại ngữ của học sinh, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; phát triển nghệ thuật trong nhà trường, phấn đấu học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông có thể chơi được ít nhất một loại nhạc cụ; phổ cập phương thức giáo dục tích hợp khoa học, kỹ thuật, công nghệ, nghệ thuật, toán học (STEM) và nghiên cứu khoa học trong trường phổ thông; phát triển toàn diện học sinh về “đức- trí - thể - mỹ”; triển khai chính sách hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh (trước mắt là học sinh tiểu học). Xây dựng Thủ đô Hà Nội thực sự là trung tâm lớn, tiêu biểu của cả nước về giáo dục, đào tạo chất lượng cao, thích ứng với quá trình chuyển đổi số quốc gia, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế. Xây dựng Thành phố học tập toàn cầu theo tinh thần Nghị quyết 23-NQ/TU ngày 16/11/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy (khóa XVII).
Cùng với đó, chất lượng giáo dục được bảo đảm toàn diện, kết hợp đào tạo năng lực nhận thức, tư duy sáng tạo với giáo dục phẩm chất, nhân cách của người học. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trường, lớp theo hướng đồng bộ, hiện đại, hướng đến nền giáo dục tiên tiến, hiện đại theo chuẩn quốc tế.
Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục và đào tạo, đổi mới cơ chế và mô hình quản lý, vận hành các cơ sở giáo dục và đào tạo công lập; sắp xếp, tổ chức lại cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, hiệu quả, có phân tầng chất lượng. Tăng cường hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp. Xây dựng Hà Nội thành trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới sáng tạo. Xây dựng chiến lược thu hút, sử dụng nhân tài, phát triển nhân lực chất lượng cao và nhân tài công nghệ…
Tất cả những định hướng, mục tiêu và giải pháp nêu trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố đã cho thấy sự quyết tâm đặt giáo dục vào vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển Thủ đô. Với truyền thống hiếu học ngàn năm, với quyết sách sáng suốt của Đảng bộ, Hà Nội hoàn toàn có cơ sở để khẳng định vị thế là trung tâm giáo dục - đào tạo chất lượng cao của cả nước, từng bước vươn tầm khu vực và quốc tế.
Văn kiện Đại hội không chỉ là kim chỉ nam hành động, mà còn là niềm tin và khát vọng để Thủ đô kiến tạo nên những thế hệ công dân ưu tú - những người sẽ góp phần dựng xây một Hà Nội văn minh, hiện đại, nghĩa tình và giàu bản sắc.
