Sau 2 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hoạt động của các xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội diễn ra thông suốt, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người dân. Thực tiễn cho thấy, mô hình này đã góp phần đưa cấp ủy đảng, chính quyền cùng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở đến gần dân hơn, gắn bó mật thiết hơn với đời sống nhân dân.
Vì nhân dân phục vụ
Phường Tùng Thiện được thành lập trên cơ sở sáp nhập nhiều xã, phường thuộc thị xã Sơn Tây. Ngay trong những ngày đầu tháng 9, khi hoàn lưu cơn bão số 5 chưa dứt, bão số 6 lại ập đến khiến mực nước sông Tích dâng nhanh. Có thời điểm, Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự thành phố Hà Nội phát lệnh báo động lũ cấp III. Nước tràn qua đê giáp Tích Giang, đe dọa ngập khoảng 40ha hoa và cây cảnh tại địa bàn Trung Sơn Trầm, phường Tùng Thiện.
Trước tình thế khẩn cấp, Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ phường Tùng Thiện đã huy động gần 200 cán bộ, chiến sĩ, lực lượng cơ sở và nhân dân, khẩn trương vận chuyển hàng nghìn bao tải cát, bạt dứa, cùng xe cơ giới để đắp đê, chống lũ xuyên đêm. Không chỉ ứng cứu tại điểm xung yếu, lực lượng địa phương còn phối hợp cùng bà con nông dân thu hoạch lúa ở cánh đồng Văn Khê - Xuân Sơn, giảm thiểu thiệt hại do mưa lũ. MTTQ phường chia thành nhiều đoàn, đến tận từng hộ dân bị ngập nặng để “tiếp tế”, trao quà và động viên. Trong gian khó, tinh thần đoàn kết, sẻ chia càng được nhân lên. Nhiều người dân xúc động trước sự đồng hành kịp thời của chính quyền, đoàn thể và dân quân, coi đó là nguồn động viên lớn để vững vàng vượt qua thiên tai.
Hình ảnh cán bộ, chiến sĩ và người dân cùng thu hoạch trên cánh đồng ngập nước, những chuyến xe chở đầy bao lúa vàng óng rời đồng trước cơn mưa mới, đã trở thành minh chứng sinh động cho phương châm “vì nhân dân phục vụ”. Chính quyền phường không chỉ bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản, mà còn giúp ổn định cuộc sống, giảm nhẹ tác động thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp.
Sự hỗ trợ kịp thời từ phía chính quyền phường Tùng Thiện đã tiếp thêm niềm tin, giúp bà con vững vàng vượt qua khó khăn do mưa lũ gây ra.
Song song với công tác phòng chống thiên tai, các địa phương cũng tích cực triển khai nhiệm vụ chuyển đổi số. Thực hiện Chỉ thị số 11 của UBND thành phố Hà Nội về “45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số”, đoàn viên, thanh niên Thủ đô đã trở thành lực lượng nòng cốt. Tại xã Xuân Mai, hình ảnh màu áo xanh tình nguyện với máy tính xách tay, điện thoại thông minh, kiên nhẫn hướng dẫn người dân từng thao tác trên màn hình đã trở nên quen thuộc. 38 đoàn viên được chia thành nhiều nhóm nhỏ, đến từng ngõ, gõ cửa từng nhà, hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Công việc ấy không chỉ là hướng dẫn thủ tục, mà còn là lắng nghe, giải thích, tháo gỡ băn khoăn, tạo sự yên tâm cho nhân dân. Bạn Nguyễn Thị Toàn, đoàn viên xã Xuân Mai, chia sẻ: “Tham gia tổ lưu động chuyển đổi số, chúng tôi vừa hỗ trợ, vừa học hỏi. Ban đầu nhiều bác cao tuổi e ngại, nhưng khi được hướng dẫn tận tình, các bác bắt đầu hào hứng sử dụng điện thoại để làm thủ tục, tra cứu thông tin. Đó là lúc tôi thấy rõ ý nghĩa của việc số hóa”.
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, Bí thư Đoàn xã Xuân Mai Nguyễn Bá Phước nhấn mạnh: “Chúng tôi coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, không chỉ gói gọn trong chiến dịch. Mục tiêu là giúp người dân tiếp cận công nghệ một cách đơn giản, tiết kiệm thời gian, giảm việc phải đến trụ sở xã, từ đó tạo sự hài lòng với chính quyền địa phương”.
Tương tự, ở xã Phú Nghĩa, phong trào “bình dân học vụ số” được triển khai qua ba mô hình: Tổ lưu động, đại sứ số và gia đình số. Mỗi tuần, đoàn viên phối hợp cùng trưởng thôn đến từng hộ dân, mang theo thiết bị di động, kết nối internet, giúp người dân thực hiện thủ tục trực tuyến ngay tại nhà.
Đoàn viên Lê Thu Hồng kể, tại địa phương có bác hơn 60 tuổi, sức khỏe yếu, ngại đi xa. Lực lượng đoàn viên thanh niên đến tận nhà, giúp bác hoàn tất hồ sơ nhận trợ cấp xã hội chỉ trong 20 phút. Bác vui lắm, nói từ nay đỡ mất công đi lại và chờ đợi. Không chỉ hỗ trợ người cao tuổi hay người khuyết tật, đoàn viên thanh niên còn hướng dẫn cả những người trẻ ít tiếp cận công nghệ, kiên nhẫn giải thích từng bước cho đến khi người dân có thể tự thao tác.
Tại xã Hồng Vân, chính quyền địa phương đã thành lập 38 tổ chuyển đổi số cộng đồng, trực tiếp về tận các khu dân cư, nhà văn hóa, thậm chí đến từng hộ gia đình để hỗ trợ người dân. Theo Phó Chủ tịch UBND xã Uông Đình Hưng, gần 200 thành viên trong các tổ công tác sẽ duy trì hoạt động liên tục, kể cả cuối tuần, với tinh thần không để bất kỳ người dân nào bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số.
Người dân Hồng Vân không chỉ thấy rõ sự thay đổi trong cách làm việc của chính quyền, mà còn cảm nhận được sự quan tâm gần gũi, thiết thực qua việc “đem dịch vụ đến tận cửa nhà”. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là minh chứng cho tinh thần chính quyền đồng hành cùng nhân dân, biến chuyển đổi số thành “cây cầu” gắn kết công nghệ với cộng đồng, giúp người dân tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng, thuận tiện và hiệu quả hơn.
Đoàn viên thanh niên tình nguyện hướng dẫn người dân làm các thủ tục hành chính.
Chính quyền hiện diện ở bất cứ đâu dân cần
Minh Châu - xã đảo duy nhất của Thủ đô từng được coi là điểm khó khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Nhưng chính từ thách thức đó, tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức càng được khẳng định. Hình ảnh những cán bộ phải vượt quãng đường hàng chục cây số mỗi ngày để đến xã làm việc không chỉ cho thấy sự tận tụy, mà còn phản ánh một nguyên tắc cốt lõi: Chính quyền phải hiện diện ở nơi người dân cần, dù ở bất cứ đâu.
Trước đây, người dân Minh Châu phải đi phà hoặc vòng qua địa phương khác để làm thủ tục hành chính, mất nhiều thời gian và công sức. Giờ đây, với mô hình hai cấp, mọi thủ tục được giải quyết ngay tại cơ sở. Người dân không còn phải “đi tìm chính quyền”, mà được phục vụ ngay tại nơi mình sinh sống. Đây là bước chuyển biến quan trọng, khẳng định định hướng cải cách hành chính của Hà Nội là đặt người dân vào vị trí trung tâm, coi sự hài lòng của nhân dân là thước đo hiệu quả hoạt động.
Giống như Minh Châu, phường Tây Tựu có địa bàn rộng, dân số đông tuy nhiên khi đi vào hoạt động, bộ máy chính quyền mới cũng sớm bắt nhịp, ổn định và đi vào vận hành thông suốt. Không chỉ xử lý khối lượng hồ sơ hành chính lớn, phường còn từng bước số hóa nhiều dịch vụ công, tạo thuận lợi tối đa cho người dân. Những phản hồi tích cực từ người dân, từ việc được hướng dẫn tận tình cho đến những chi tiết nhỏ như chỗ ngồi, trà bánh miễn phí, đều cho thấy sự thay đổi trong tư duy phục vụ: Chính quyền không còn “quản lý” nhân dân, mà đồng hành và phục vụ nhân dân.
Theo ông Nguyễn Đức Ngọc, Chánh Văn phòng HĐND và UBND phường Tây Tựu, chính sự đồng bộ, chuyên nghiệp ngay từ những ngày đầu đã giúp bộ máy nhanh chóng thích ứng. Quan trọng hơn, nó khẳng định tính đúng đắn của chủ trương xây dựng mô hình chính quyền hai cấp, khi tất cả đều hướng đến mục tiêu cuối cùng: Vì lợi ích và sự hài lòng của người dân.
Tương tự, ở phường Xuân Đỉnh, phường Hai Bà Trưng… đây là những địa bàn đông dân cư, mô hình mới tiếp tục chứng minh hiệu quả. Hàng chục đến hàng trăm hồ sơ được xử lý mỗi ngày, nhiều thủ tục được rút ngắn thời gian, tỷ lệ giải quyết ngay trong ngày đạt 100%. Sự thay đổi này không chỉ làm người dân yên tâm, phấn khởi, mà còn củng cố niềm tin vào một nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch.
Có thể khẳng định, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp không chỉ là sắp xếp lại bộ máy, mà quan trọng hơn là thay đổi cách tư duy và phương thức phục vụ. Chính quyền gần dân hơn, nhân dân tin tưởng hơn, đó chính là nền tảng để xây dựng một Thủ đô văn minh, hiện đại, nơi mỗi quyết sách đều xuất phát từ lợi ích của người dân và quay trở lại phục vụ người dân. Hơn hết, các địa phương trên địa bàn Hà Nội đã cho thấy tinh thần chủ động và quyết tâm cao trong thực hiện Kết luận 183-KL/TƯ của Bộ Chính trị, Ban Bí thư: Chuyển mạnh cấp cơ sở sang chủ động nắm, điều hành kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh.
Các cấp ủy, chính quyền cơ sở không chỉ tập trung giải quyết thủ tục hành chính, mà còn chủ động xây dựng các chương trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, gắn cải cách hành chính với cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. Đây là những bước đi cụ thể để hiện thực hóa tinh thần “chính quyền kiến tạo phát triển”, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo hiệu quả hoạt động.