Khi con bước vào tuổi teen, nhiều cha mẹ thấy con trở nên khó bảo, không chịu hợp tác. Để có thể đồng hành cùng con, cha mẹ cần có phương pháp phù hợp. Dưới đây là 4 mẹo hay cha mẹ có thể tham khảo từ thạc sĩ giáo dục Nguyễn Thu Hương, Giám đốc Học viện The Zen Parenting Academy.
1. Lắng nghe chủ động
Tuổi teen thường cảm thấy cha mẹ không hiểu hoặc không lắng nghe mình. Vì thế, khi được lắng nghe, con cảm thấy được tôn trọng và dễ mở lòng chia sẻ hơn.
Cách thực hiện:
- Tập trung hoàn toàn: Khi con nói, hãy tạm dừng mọi việc và nhìn vào con. Giao tiếp bằng ánh mắt và gật đầu để thể hiện bạn đang chú ý.
- Phản hồi nhẹ nhàng: Đừng ngắt lời, hãy đáp lại bằng những câu đơn giản như: "Ba/mẹ hiểu rồi. Điều đó khiến con cảm thấy thế nào?”.
- Không phán xét hoặc đưa ra lời khuyên ngay: Đừng vội sửa sai hay đưa ra giải pháp, mà hãy để con diễn đạt hết suy nghĩ. Ví dụ: "Ba/Mẹ hiểu điều này có vẻ khó khăn với con.
- Tóm tắt để xác nhận: Lặp lại ý chính của con để đảm bảo bạn hiểu đúng. Ví dụ: "Vậy ý con là hôm nay ở trường con cảm thấy bị áp lực vì bài kiểm tra, đúng không?".
Lợi ích: Con cảm thấy được thấu hiểu và sẵn sàng chia sẻ nhiều hơn; Tăng cường sự gắn kết và giảm khoảng cách giữa cha mẹ và con.
Ảnh minh họa
2. Tạo động lực cho teen
Tuổi teen dễ mất động lực học tập hoặc tham gia các hoạt động do áp lực từ xã hội và gia đình; vì vậy, cần tạo động lực giúp con vượt qua thử thách và phát triển bản thân.
Cách thực hiện:
- Động lực bên trong: Khuyến khích con đặt mục tiêu cá nhân dựa trên sở thích và đam mê. Ví dụ: "Con có muốn học vẽ vì con yêu thích nghệ thuật không, ba/mẹ tin con sẽ làm tốt”.
Động lực bên ngoài: Công nhận và khen ngợi nỗ lực của con, ngay cả khi kết quả chưa hoàn hảo. Ví dụ: "Ba/Mẹ rất tự hào vì con đã cố gắng làm bài tập khó này”.
- Chia nhỏ mục tiêu: Hỗ trợ con phân chia công việc thành những bước nhỏ dễ đạt được. Ví dụ: "Hôm nay mình hoàn thành phần đầu của bài thuyết trình, ngày mai làm tiếp nhé”.
- Truyền cảm hứng bằng câu chuyện: Chia sẻ về những người đã vượt qua khó khăn để đạt được thành công.
Lợi ích: Con tự tin hơn vào khả năng của mình; học được cách tự tạo động lực thay vì phụ thuộc vào sự thúc ép.
3. Quản lý mâu thuẫn một cách bình tĩnh
Mâu thuẫn là điều không thể tránh khỏi giữa cha mẹ và tuổi teen do sự khác biệt về quan điểm và mong đợi. Vì vậy, quản lý mâu thuẫn một cách bình tĩnh giúp duy trì sự tôn trọng và ngăn ngừa tổn thương cảm xúc.
Cách thực hiện:
- Kiềm chế cảm xúc: Khi xảy ra mâu thuẫn, ba/mẹ hãy hít thở sâu và tránh phản ứng ngay lập tức. Ví dụ: "Ba/Mẹ cần chút thời gian để bình tĩnh trước khi nói chuyện.
- Đặt mình vào vị trí của con: Hãy thử hiểu góc nhìn của con trước khi đưa ra phản hồi. Ví dụ: "Ba/Mẹ hiểu tại sao con cảm thấy bực bội khi ba/mẹ nhắc nhở con nhiều lần”
- Sử dụng ngôn ngữ cực tích: Tránh dùng từ ngữ gây tổn thương. Thay vì nói: "Con thật bướng bỉnh” hãy nói: “Mình hãy cùng tìm cách giải quyết vấn đề này nhé".
- Đồng ý trên những điểm chung: Tìm ra điểm mà cả hai cùng đồng ý. Ví dụ: "Ba/Mẹ và con đều muốn kết quả tốt cho kỳ thi này, phải không?".
Lợi ích: Con học được cách giải quyết xung đột một cách tích cực; Tăng cường sự tôn trọng và hợp tác giữa cha mẹ và con.
4.Xây dựng niềm tin và kết nối
Niềm tin là nền tảng của mối quan hệ bền chặt. Khi con tin tưởng, con sẽ sẵn sàng chia sẻ và tiếp nhận lời khuyên từ cha mẹ.
Cách thực hiện:
- Giữ lời hứa: Nếu đã hứa với con, hãy cố gắng thực hiện để con cảm thấy bạn đáng tin cậy. Ví dụ: Nếu bạn hứa đi xem phim với con, đừng hủy kế hoạch trừ khi thực sự cần thiết.
- Không làm tổn thương lòng tự trọng: Tránh trách mắng hoặc bêu xấu con trước người khác. Điều này dễ làm con cảm thấy xấu hổ và mất niềm tin.
- Tạo thời gian chất lượng: Dành thời gian riêng tư với con để trò chuyện hoặc tham gia hoạt động chung. Ví dụ: Cùng con nấu ăn, đi dạo, hoặc xem phim.
- Tôn trọng lời nói của con: Nếu con chia sẻ điều gì, hãy lắng nghe nghiêm túc và không xem nhẹ cảm xúc của con.
Lợi ích: Con cảm thấy an toàn khi bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc; mối quan hệ gia đình trở nên gắn bó và bền chặt hơn.
