Các chuyên gia khuyên rằng, bố mẹ nên ít thuyết giảng và hành động làm gương nhiều hơn trong việc giáo dục trẻ.
Trong hành trình nuôi dạy con, nhiều bố mẹ gặp chung một nỗi băn khoăn: càng cố giải thích, giảng giải hay nhấn mạnh nguyên tắc, dường như con càng… không nghe. Những lời dạy bảo nghiêm túc đôi khi chỉ lướt qua, thậm chí còn khiến các em phản kháng hoặc làm ngược lại vì cảm thấy bị áp đặt.
Thực tế, trong giáo dục, sức mạnh lớn không nằm ở lời nói, mà từ hành động và cách bố mẹ làm gương hàng ngày. Khi bố mẹ bớt thuyết giảng và tăng cường làm gương bằng chính thái độ sống, trẻ dễ tiếp nhận và thay đổi hơn nhiều.
Các chuyên gia gợi ý ba bước giúp bố mẹ xây dựng mô hình nuôi dạy mới, nhẹ nhàng, tôn trọng và hiệu quả hơn, để việc dạy con không còn là cuộc chiến mệt mỏi.
Dẫn dắt bằng hành động và nêu gương tốt
Trẻ em giống như những tờ giấy trắng, bố mẹ là những nét bút đầu tiên định hình cách con nhìn thế giới. Vì vậy, cách hiệu quả nhất để dạy con không phải nói nhiều, mà là làm gương.
Nếu muốn con yêu thích đọc sách, bố mẹ hạn chế nhắc nhở hay cấm con xem điện thoại, hãy để con nhìn thấy bố mẹ mở sách mỗi ngày, say mê đọc và trân trọng tri thức. Trong một khoảng thời gian cố định cùng con ngồi đọc, mỗi người một cuốn sách, hạt giống yêu sách sẽ tự nhiên nảy mầm trong trẻ.
Tương tự, nếu mong con sống trung thực và đáng tin cậy, bố mẹ nên giữ lời trước tiên. Mọi lời hứa với con, dù nhỏ đều cần được thực hiện một cách nghiêm túc. Và trong những trường hợp bất khả kháng, việc thẳng thắn xin lỗi, giải thích lý do chính là bài học làm gương tốt cho con.
Khi trẻ lớn lên trong bầu không khí nhất quán giữa lời nói và hành động, sẽ dần hình thành phẩm chất chính trực, biết trân trọng sự thật và đáng tin cậy trong mọi mối quan hệ. Vì vậy, nhiều người tin rằng, bố mẹ sống thế nào, con cái sẽ trở thành như thế.
Dùng hành động thay vì lời nói để giải quyết các vấn đề thực tế
Khi trẻ gặp khó khăn, thay vì thuyết giảng dài dòng, bố mẹ nên đồng hành bằng hành động thực tế. Chẳng hạn, khi trẻ vô tình làm hỏng đồ chơi và òa khóc vì tiếc, việc nói “Khóc có ích gì? Lần sau phải cẩn thận hơn” khiến trẻ cảm thấy bị trách móc.
Điều quan trọng hơn là bố mẹ hãy bình tĩnh ngồi xuống cùng con, xem đồ chơi hỏng ở đâu, có thể sửa được phần nào và cùng con thực hiện từng bước nhỏ. Trong quá trình đó, trẻ vừa được trấn an cảm xúc, học cách đối diện và xử lý vấn đề bằng hành động thay vì than phiền.
Tương tự, khi trẻ loay hoay mãi mà không tự mặc được quần áo, bố mẹ đừng vội giải thích quá nhiều bằng lời. Hãy làm mẫu một lần thật chậm rãi để con quan sát, sau đó hướng dẫn thử lại theo nhịp độ của mình. Mỗi lần con làm được thêm một chút, hãy nhẹ nhàng khen ngợi và hỗ trợ khi cần. Chính sự kiên nhẫn này giúp trẻ nhanh chóng nắm vững kỹ năng và hình thành thói quen chủ động học hỏi.
Những khoảnh khắc đồng hành giản dị dạy trẻ hiểu rằng sai lầm có thể sửa, vấn đề có thể giải quyết, và nỗ lực luôn mang lại tiến bộ.
Thể hiện tình cảm bằng hành động và gắng kết mối quan trong gia đình
Mối quan hệ bố mẹ - con cái hòa thuận là nền tảng của việc giáo dục trẻ.
Bố mẹ nên để trẻ cảm nhận được tình yêu thương thông qua hành động. Hãy ôm con mỗi ngày, cảm nhận tình yêu thương và sự quan tâm của bạn. Một cái ôm là một ngôn ngữ thầm lặng, truyền tải tình yêu thương, khiến trẻ cảm thấy an toàn và hạnh phúc. Khi trẻ gặp khó khăn hoặc cảm thấy bị đối xử bất công, cái ôm có thể tiếp thêm sức mạnh và lòng can đảm, giúp trẻ hồi phục.
Bố mẹ cũng có thể làm những điều thú vị với con, chẳng hạn như làm đồ thủ công, chơi trò chơi hoặc nấu ăn cùng nhau. Trong những hoạt động chung này, bố mẹ và con cái có thể giao tiếp và hợp tác, tăng cường sự hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau.
Ví dụ, khi cùng nhau làm đồ thủ công, bố mẹ có thể thảo luận các bước với con, khuyến khích sử dụng trí tưởng tượng và sự sáng tạo. Trong quá trình này, trẻ học các kỹ năng thủ công, trải nghiệm niềm vui khi làm việc cùng bố mẹ.
Giáo dục con cái là một hành trình dài dài. Vì vậy, hãy bắt đầu từ việc làm gương, giải quyết các vấn đề, truyền tải thực tế thông qua hành động. Bằng cách nắm vững ba mẹo giáo dục, bố mẹ mẹ có thể mở ra một mô hình nuôi dạy con mới, không phải lo lắng, cho phép con phát triển mạnh trong một môi trường tràn đầy tình yêu thương và năng lượng tích cực.
Và quan trọng hơn, trẻ cần cảm nhận rằng dù thế giới ngoài kia có phức tạp đến đâu, thì gia đình vẫn luôn là nơi an toàn nhất để quay về. Khi bố mẹ duy trì được sự hòa thuận, nhẹ nhàng và tôn trọng lẫn nhau, trẻ sẽ học được cách yêu thương, thấu hiểu và đối xử tử tế với người khác. Một gia đình ấm áp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ, hình thành niềm tin sâu sắc rằng mình xứng đáng được yêu thương.
