Trong kỷ nguyên mới, phụ nữ Việt Nam đóng vai trò quan trọng, không chỉ là nguồn nhân lực then chốt mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển toàn diện của dân tộc. Để thực hiện tốt vai trò và sứ mệnh quan trọng của mình, phụ nữ cần chủ động nâng cao năng lực, tăng cường sự tự chủ và tự tin, nâng cao trình độ trong các lĩnh vực để thích ứng với những thay đổi trong kỷ nguyên mới.
Bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới
Trong bối cảnh Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - kỷ nguyên phát triển vì một Việt Nam giàu có và thịnh vượng, bình đẳng giới càng trở nên cần thiết. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng thời đại ngày nay là cơ hội "ngàn năm có một" để Việt Nam bứt phá, khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Tư tưởng này khơi dậy ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết và phát huy sức mạnh nội lực của toàn dân, đồng thời tiếp thu các tinh hoa của thời đại. Việc phát huy sức mạnh nội lực toàn dân, khơi dậy ý chí tự lực, tự chủ, tự tin, tự cường, tự hào dân tộc - chính là phát huy yếu tố con người - xem người dân là yếu tố trọng tâm, cốt lõi, là động lực, là tác nhân của sự phát triển. Trong khi đó, con người chính là yếu tố giới.
Để đạt được bình đẳng giới và phát triển bền vững cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy và thúc đẩy hành động của người dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Định hướng phát triển bền vững và toàn diện trong kỷ nguyên mới xoay quanh việc kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường, và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Trong đó, ưu tiên đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, và nâng cao năng suất lao động (phát triển bền vững về kinh tế); tạo nền tảng phát triển công bằng, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau (phát triển bền vững về xã hội); xây dựng nền kinh tế xanh, tuần hoàn và thân thiện với môi trường (phát triển bền vững về môi trường).
Hội LHPN Việt Nam tổ chức cuộc thi Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động Hội giúp nâng cao kiến thức kỹ năng công tác Hội.
Phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong kỷ nguyên mới, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và đổi mới sáng tạo, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực như công nghệ, khởi nghiệp, khoa học, và quản lý. Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đòi hỏi một xã hội công bằng và bình đẳng, và phụ nữ chính là lực lượng tiên phong trong việc phá vỡ những rào cản giới, đấu tranh cho quyền lợi của chính mình và của cộng đồng, từ việc đòi quyền bình đẳng trong công việc đến tham gia các hoạt động xã hội và chính trị.
Phụ nữ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc không chỉ là lực lượng lao động, mà còn là những người kiến tạo và thay đổi xã hội; góp phần quan trọng vào việc xây dựng một xã hội công bằng, phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.
Nhiều cơ hội và thách thức
Việt Nam đã “nội luật hóa” tinh thần không phân biệt đối xử và bình đẳng giới vào Hiến pháp và luật pháp về quyền con người, được quy định trong điều 2a của CEDAW. Điều 16 Hiến pháp 2013 nhấn mạnh rằng mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa và xã hội. Quy định này khẳng định bình đẳng là một trong những nền tảng cơ bản của pháp luật Việt Nam, bao gồm bình đẳng giới. Điều này bảo đảm quyền và nghĩa vụ của mọi công dân được thực hiện không có sự phân biệt đối xử theo giới, từ đó thúc đẩy tiến bộ và công bằng xã hội. Điều 26 Hiến pháp 2013 khẳng định công dân nam, nữ bình đẳng về mọi mặt. Nhà nước có chính sách đảm bảo quyền và cơ hội bình đẳng giới. Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình trong xã hội.
Bên cạnh Luật Bình đẳng giới, các luật pháp về quyền con người Việt Nam như Luật Hôn nhân Gia đình, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Phòng chống mua bán người, Bộ luật lao động là cơ sở pháp lý quan trọng thúc đẩy việc hiện thực hóa các quy định về bình đẳng giới, bảo vệ quyền con người và nhân phẩm con người. Bên cạnh đó, thì sự phát triển của công nghệ không chỉ là cơ hội mà còn là công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy bình đẳng giới.
Bên cạnh những cơ hội, trong kỷ nguyên mới nhiều thách thức đối với thúc đẩy bình đẳng giới cần được lưu tâm giải quyết, bao gồm khoảng cách giới về công nghệ số, định kiến giới trong ngành công nghệ và rủi ro mất an toàn cho phụ nữ trong không gian mạng… Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc UNICEP (2023), trung bình trên 32 quốc gia và vùng lãnh thổ, cơ hội tiếp cận kỹ năng số ở trẻ em gái ít hơn 35% so với trẻ em trai cùng độ tuổi. Tại Việt Nam, mặc dù đã có sự khuyến khích phụ nữ tham gia vào các ngành STEM, nhưng các chương trình học vẫn chưa đủ mạnh mẽ và thiếu sự định hướng đúng đắn để thu hút nữ sinh vào các ngành công nghệ thông tin. Khi ngành công nghệ thiếu sự tham gia của phụ nữ sẽ hạn chế khả năng đổi mới sáng tạo trong việc phát triển các sản phẩm công nghệ số phù hợp với nhu cầu của mọi người dùng, dẫn đến sự không đồng đều trong quá trình phát triển công nghệ. Do ít tham gia vào lĩnh vực khoa học công nghệ nên tỷ lệ lãnh đạo quản lý là nữ trong lĩnh vực này cũng hạn chế, ảnh hưởng tới tiếng nói và vai trò ra quyết định, quyền định đoạt của nữ giới.
Nam giới cùng vào cuộc với phụ nữ trong thực hiện công việc gia đình
Cần xây dựng chiến lược toàn diện thúc đẩy bình đẳng giới
Để giải quyết các thách thức đối với bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới, cần một chiến lược toàn diện với các hành động cụ thể. Nhà nước cần xây dựng một chiến lược toàn diện và triển khai đồng bộ các biện pháp pháp lý, giáo dục, công nghệ, và chính sách hỗ trợ kinh tế. Cần tăng cường thực thi, giám sát và đánh giá pháp luật về bình đẳng giới, chính sách, pháp luật về quyền con người. Cụ thể hóa và thực thi các biện pháp chống phân biệt đối xử theo giới, phân biệt đối xử và quấy rối trong công việc. Nhà nước cần yêu cầu các trường học từ cấp tiểu học đến đại học phải tích hợp các nội dung giáo dục về bình đẳng giới, bao gồm quyền của phụ nữ, vai trò của nam giới trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, và phá vỡ các định kiến giới trong giáo dục. Nhà nước cần thúc đẩy các chương trình giúp phụ nữ, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, tiếp cận công nghệ thông tin và kỹ năng số. Đồng thời, thiết lập các quỹ đầu tư hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ và sáng tạo. Ngoài ra, cần phát triển các mạng lưới hỗ trợ doanh nghiệp nữ, giúp họ kết nối với các nguồn tài nguyên, người kèm cặp, và nhà đầu tư…
Hội LHPN Việt Nam giữ vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, giải quyết các thách thức đối với bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, đào tạo, hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi của phụ nữ, Hội không chỉ thúc đẩy sự tiến bộ của phụ nữ mà còn góp phần xây dựng một xã hội phát triển bền vững, công bằng và hòa nhập. Hội cần xây dựng các chương trình truyền thông sáng tạo, các chiến dịch tuyên truyền về bình đẳng giới, nhấn mạnh vai trò của phụ nữ trong xã hội hiện đại.
Bình đẳng giới không chỉ là trách nhiệm của phụ nữ mà cần sự tham gia chủ động của nam giới và cộng đồng. Trong kỷ nguyên mới, vai trò của nam giới và cộng đồng càng trở nên quan trọng để cùng giải quyết các rào cản giới và xây dựng một xã hội công bằng, tiến bộ. Nam giới cần hỗ trợ, khuyến khích phụ nữ tham gia vào các lĩnh vực mà họ chưa được đại diện đầy đủ như lãnh đạo, khoa học công nghệ. Có ý thức hỗ trợ phụ nữ trong gia đình, tại nơi làm việc và bên ngoài xã hội. Cùng phụ nữ đấu tranh chống lại bạo lực trên cơ sở giới, xóa bỏ các rào cản giới, xóa bỏ các định kiến giới.