Ở một nơi cách Việt Nam nửa vòng Trái đất, nàng dâu Tây Ninh vẫn mang theo hương vị quê nhà trong từng món ăn, từng cách cư xử, và trong cả hành trình xây dựng một mái ấm nhỏ đong đầy yêu thương.
Giữa thành phố Rio de Janeiro, Brazil sôi động, có một gia đình nhỏ nơi nét Á Đông hòa vào nhịp sống Mỹ Latinh đầy nắng gió. Ở đó, chị Lê Thị Kim Hồng (34 tuổi, quê gốc Long An, nay thuộc tỉnh Tây Ninh) sống cùng người chồng hơn mình 13 tuổi là anh José Lazaro Dias da Silva, và cậu con trai kháu khỉnh Samuel cùng con gái riêng của anh là Angelina.
Để có được hiện tại bình yên, hai vợ chồng đã trải qua hành trình dài nhiều thử thách như kẹt lại nơi xứ người giữa đại dịch, trầm cảm thai kỳ, bất đồng ngôn ngữ, khác biệt văn hóa, con chung – con riêng… Nhưng cũng chính những biến cố ấy khiến tình cảm của họ trở nên bền chặt hơn.
Cơ duyên của anh José và chị Kim Hồng bắt đầu vào đầu năm 2019 qua một tin nhắn trên mạng xã hội. Khi đó, chị Kim Hồng đang làm kế toán cho một công ty Nhật tại Việt Nam, còn anh José sinh sống ở Canada. Vì có bạn chung, anh chủ động nhắn tin làm quen với mục đích “có thêm một người bạn Việt Nam”.
Thời gian đầu, chị Kim Hồng hoàn toàn không để tâm. Một phần vì e ngại lừa đảo trên mạng, phần khác vì mới chia tay bạn trai cũ. Tin nhắn của anh liên tục rơi vào khoảng không. Nhưng anh José không bỏ cuộc. Ngày này qua ngày khác, anh gửi lời chào, hỏi thăm sức khỏe chị.
Cho đến khi một dòng tin nhắn được anh viết bằng tiếng Việt xuất hiện, 9X mới dừng lại và quyết định trả lời. “Trước đây anh từng tới Việt Nam du lịch nhiều lần, từng sang Angola làm thiện nguyện và tiếp xúc với người Việt Nam bên đó rất nhiều, nên có ấn tượng rất tốt với người Việt. Thậm chí, anh còn học tiếng Việt. Đến thời điểm bây giờ, anh vẫn rất yêu Việt Nam, còn muốn đưa cả gia đình về Việt Nam sống”, chị Kim Hồng nói.
Cũng từ dòng tin nhắn đặc biệt đó, hai người mới bắt đầu nói chuyện nhiều. Đặc biệt hơn, khi nghe anh chia sẻ chuyện một mình nuôi con gái nhỏ sau cuộc hôn nhân đổ vỡ, chị lại thấy bóng dáng chính mình trong đó. Bởi thời thơ ấu, chị cũng từng sống xa bố mẹ, thiếu hơi ấm gia đình. “Tôi nghĩ về bé nhiều lắm, đặt mình vào hoàn cảnh của bé nên thương rồi dần mở lòng với anh”, chị nhớ lại.
Dù vậy, chị chưa bao giờ nghĩ mối quan hệ ấy sẽ dẫn tới hôn nhân. Công việc đang ổn định, tương lai rõ ràng, chị không có lý do gì để bỏ hết sang nước ngoài. Mẹ chị thì phản đối vì sợ cảnh “con chung con riêng” và sợ con gái lấy chồng xa sẽ chịu nhiều thiệt thòi.
Nhưng định mệnh đã sắp đặt một hướng khác.
Tháng 9/2019, anh José đề nghị sang Việt Nam gặp chị. Anh muốn gặp mặt cô gái đang nói chuyện mỗi ngày, muốn du lịch Việt Nam, và quan trọng nhất là muốn gặp gia đình chị để chứng minh sự chân thành của mình.
Không ai ngờ rằng chỉ trong vài ngày ở nhà chị, anh đã “chinh phục” toàn bộ gia đình nhà gái. Anh làm mọi việc từ quét nhà, nhặt rau, rửa chén,… thấy ai làm gì cũng lao vào phụ. Anh nói tiếng Việt bập bẹ, lại hòa đồng, uống rượu vui nên các chú bác đều quý mến. “Cho hai đứa cưới đi, còn lý do gì nữa đâu mà không cho cưới. Nó nhiệt tình quá trời’”, các chú các bác nói với mẹ chị.
Và nhờ cuộc gặp đó, mẹ chị không còn phản đối hai người đến với nhau nữa.
Tới đầu tháng 11/2019, chị Hồng sang Brazil để tìm hiểu gia đình chồng tương lai, dự tính nếu thuận lợi sẽ về Việt Nam tổ chức đám cưới. Nhưng ngay lúc ấy, COVID-19 bùng phát. Đường bay đóng lại, visa du lịch 3 tháng của chị hết hạn và chị bị kẹt lại.
Chị nói: “Khi đó visa của tôi chỉ có 3 tháng, xin theo hệ đi du lịch. Tôi tính khi nào chơi hết 3 tháng thì về Việt Nam làm đám cưới, tôi sẽ làm giấy tờ xong rồi qua Brazil định cư. Tôi muốn được qua đây một cách đường đường chính chính, được cưới hỏi đàng hoàng, nhưng ai ngờ đâu dịch bùng lên”.
Chị phải xin gia hạn visa thêm 3 tháng, sống trong tâm trạng thấp thỏm vì không biết khi nào được về. Mẹ chồng tương lai khuyên chị nên sinh con trước, đợi hết dịch rồi tổ chức cưới sau.
“Nghe mẹ chồng gợi ý sinh con trước, tôi sợ lắm. Tôi nghĩ, nhỡ tôi có bầu rồi anh bỏ mình thì sao? Tôi ở bên này có một thân một mình, tiền không đem theo nhiều. Nhưng mẹ chồng thuyết phục nhiều lắm, nói rằng mẹ sẽ đứng ra chịu trách nhiệm, rồi từ từ tôi mới nguôi ngoai và bắt đầu tính tới chuyện sinh con, vì lúc đó tôi cũng 29 tuổi rồi”, chị Kim Hồng kể lại.
Khi có thai, niềm vui đi kèm nỗi lo. Chị bị trầm cảm nặng do áp lực tâm lý, cô đơn, bất đồng văn hóa, bất đồng ngôn ngữ, hạn chế đi lại vì giãn cách xã hội,... “Tôi từng làm trong công ty nước ngoài, giao tiếp rất nhiều, công việc đi tới đi lui nhiều mà giờ phải ngồi đối diện với 4 bức tường mỗi ngày. Bầu ốm nghén nặng, không ăn được gì mà đồ ăn bên này cũng không nuốt nổi vì cứng như đá nên tôi đã bị trầm cảm nặng”, chị nói.
Chưa hết, thời điểm ấy chị còn chưa gần gũi được với con gái riêng của chồng, dẫn tới nhiều hiểu lầm trong gia đình. Thậm chí, có khi anh còn hoài nghi chị đánh con gái riêng của mình vì thấy bé khóc.
May mắn là anh José luôn kiên nhẫn, biết lắng nghe. Anh luôn ở bên cạnh chị Kim Hồng, nấu ăn, dọn dẹp, chăm sóc chị, cũng như cùng chị tìm cách kết nối mối quan hệ với con riêng.
Khi sinh con, 9X trong tình trạng khó sinh, “một chân bước qua cửa tử”. Nhưng sau sinh, thử thách còn lớn hơn vì chị có nguy cơ phải về nước một mình do vướng mắc giấy tờ, trong khi con trai phải ở lại Brazil. Hai vợ chồng chạy đôn đáo suốt một thời gian mới giải quyết xong.
Đến năm 2022, khi dịch ổn định, ông xã chị Kim Hồng mua vé cho hai mẹ con về Việt Nam thăm gia đình, rồi cùng nhau tổ chức đám cưới sau 2 năm sóng gió.
Trong hôn nhân, anh José là người giữ tiền. Tiền lương của anh dùng để chi tiêu cho gia đình từ tiền xe, tiền bảo hiểm, học phí của con, ăn uống,… Còn tiền chị làm ra thì anh tôn trọng để chị tự chủ.
“Anh tự chi tiêu nhưng chi bao nhiêu, tiêu cái gì là tôi biết hết vì hai vợ chồng dùng thẻ chung. Còn tiền của tôi làm ra lại là của riêng tôi, anh không động vào. Nhiều khi anh bảo tôi giữ tiền nhưng tôi nhất quyết không, vì tôi từng làm kế toán, tôi biết người giữ tiền mới là người mệt, người cực nhất. Vì thế, anh hay trêu tôi: ‘Em thật ghê gớm’”, chị Kim Hồng cười.
Về chuyện nhà cửa, anh luôn chủ động làm việc nhà, chăm con, phụ giúp tất cả mọi thứ. Chị kinh doanh đồ ăn Việt Nam tại nhà, anh còn phụ đóng gói, dán tem và thậm chí đi giao hàng.
Tất nhiên, bất đồng văn hóa và quan điểm nuôi dạy con khiến hai người có lúc mâu thuẫn. Nhưng cả hai thống nhất không đánh con, dù chỉ đánh bằng tay một cái vào mông, thay vào đó là dạy dỗ bằng lời nói.
Gia đình chồng chị có truyền thống 4 đời làm giáo viên. Bố mẹ chồng có 3 người con ruột và nhận nuôi thêm 3 người con, tất cả đều làm nghề giáo. Cháu chồng cũng theo nghề này, chỉ riêng ông xã chị là làm kinh doanh. Chị không hề biết điều này cho đến ngày Nhà giáo Brazil, khi thấy mọi người gửi lời chúc trong nhóm chat gia đình, chị mới ngạc nhiên.
Và, một trong những điều khiến chị Hồng cảm thấy may mắn nhất khi làm dâu nơi đất khách chính là mẹ chồng – người phụ nữ mà chị dành sự kính trọng từ tận đáy lòng. Theo lời kể của chị Kim Hồng, mẹ chồng là người rất hiền, rất nhân hậu và chưa một lần nặng lời với ai.
Thời điểm chị mang thai và bị trầm cảm nặng, chị từng cư xử không đúng mực, thậm chí có lúc không đáp lời mẹ hoặc trả lời cộc cằn làm tổn thương mẹ chồng. Nhưng bà chưa bao giờ trách móc. Bà im lặng, chịu đựng, rồi hôm sau lại sang thăm con dâu như chưa có chuyện gì.
“Mẹ giặt từng cái áo, từng cái quần cho tôi. Nhà mẹ cách nhà tôi mấy trăm mét, mẹ hơn 70 tuổi, tiểu đường nặng, sức khỏe yếu nhưng ngày nào cũng lặn lội qua. Có hôm còn té ngoài đường.
Mẹ tuy không sinh ra tôi nhưng đối xử với tôi không khác gì mẹ ruột. Ngày đó tôi bị trầm cảm nặng, có những lần làm mẹ tổn thương nhưng mẹ chưa bao giờ phản ứng lại với tôi. Cho dù tôi như thế nào đi chăng nữa, mẹ vẫn thương tôi, ôm tôi”, chị nghẹn ngào khi nhớ lại.
Vì thấy có lỗi và thương mẹ, số tiền đầu tiên kiếm được ở Brazil, chị dành tặng mẹ chồng thay vì gửi về cho mẹ đẻ. Ngoài ra, mỗi dịp lễ lớn của Brazil hay của Việt Nam, chị đều tụ họp gia đình và tự tay nấu món Việt cho gia đình chồng, giới thiệu văn hóa Việt Nam. “Mẹ thích ăn loại rau củ gì ở Việt Nam, tôi tự tay trồng. Mẹ thích ăn món Việt gì, tôi tự tay nấu”, nàng dâu Việt nói.
Chị còn học được từ mẹ chồng sống bao dung, vị tha và đó cũng là một trong những chìa khóa giúp chị gần gũi với con chồng, giúp cuộc hôn nhân đa văn hóa của chị bền vững. “Cuộc hôn nhân của tôi được như hiện tại một phần là nhờ mẹ chồng. Tôi học được cách sống của mẹ chồng rất nhiều.
Nhiều khi tôi nghĩ, sao mẹ chồng một thân một mình nuôi 3 người con ruột và 3 người con nuôi tốt như vậy, mà mẹ cũng chưa bao giờ giận ai bao giờ. Có khi tôi giận mẹ chồng, không thèm trả lời mẹ mà mẹ cũng chưa bao giờ giận mình. Vậy tại sao chỉ vì một chuyện nhỏ nhặt mà tôi phải giận, phải buồn con chồng? Hiện tại, tôi và con riêng của chồng đã hiểu nhau và không còn khoảng cách nữa, thậm chí mẹ ruột bé còn tin tưởng giao bé cho tôi”, chị Kim Hồng nói.
Còn giữa hai vợ chồng, chị Kim Hồng cho rằng, hạ cái tôi xuống và chịu lắng nghe từ hai phía chính là yếu tố quan trọng nhất để giữ lửa hôn nhân. “Sau khi đổ vỡ, anh cũng sợ kết hôn lần 2, anh cũng sợ vợ bỏ mình về Việt Nam, anh sợ xung đột vì bất đồng văn hóa. Còn tôi thời gian đầu cũng có những lúc muốn buông. Từ người có công việc ổn định, kiếm ra tiền rồi qua Brazil phải sống nhờ chồng, bất đồng ngôn ngữ nên chưa hiểu mẹ chồng và con chồng…
Nhiều cái khó khăn với tôi lắm, nhưng sau đó hai vợ chồng đã ngồi lại nói chuyện với nhau. Vì thế tôi nghĩ, yếu tố để hôn nhân hạnh phúc như hiện tại là hai vợ chồng chịu bỏ cái tôi xuống. Nếu không muốn bỏ cái tôi xuống, ai cũng muốn giành phần thắng về mình thì hôn nhân chắc chắn sẽ đổ vỡ”, 9X cho hay.
Sau tất cả, vợ chồng chị Hồng quyết định không sinh thêm con, mà muốn dồn toàn tâm sức để nuôi dạy hai bé thật tốt. Chị tiếp tục kinh doanh đồ ăn Việt tại nhà, đồng thời ấp ủ ước mơ mở một cửa hàng mang dấu ấn văn hóa Việt giữa lòng Brazil – nơi mỗi món ăn không chỉ ngon mà còn kể câu chuyện quê hương.
