Ranh giới giữa chia sẻ lành mạnh và chia sẻ quá mức phụ thuộc vào bối cảnh, độ thân thiết của mối quan hệ và sự tự nhận thức. Những người có ranh giới thông tin lành mạnh thường có mối quan hệ tốt hơn và cuộc sống hạnh phúc hơn.
1. Chi tiết thu nhập và tài chính cá nhân
Tiết lộ chính xác thu nhập hoặc thành tựu tài chính bạn đạt được sẽ dễ dàng khơi dậy sự so sánh tiêu cực. Nghiên cứu cho thấy những so sánh tài chính gây ra cảm giác tự ti, oán giận và thậm chí tội lỗi. Nó cũng có thể làm thay đổi động lực quyền lực và kỳ vọng trong các mối quan hệ.
Tiền không chỉ đại diện cho những con số mà còn là giá trị được nhận thức, địa vị và thậm chí là giá trị đạo đức trong nhiều bối cảnh văn hóa. Việc tiết lộ chi tiết tài chính của bạn có thể gây tổn hại tình bạn và tạo ra rào cản trong gia đình. Thay vì tiết lộ con số cụ thể, bạn có thể thảo luận về các nguyên tắc tài chính chung hoặc đưa ra lời khuyên khi được hỏi.
2. Lời khuyên không được yêu cầu
Khi ai đó chia sẻ vấn đề, chúng ta thường muốn giúp đỡ bằng cách đưa ra giải pháp. Tuy nhiên, người nhận có thể coi đó là sự phán xét khả năng của họ. Khi bạn gửi đi thông điệp "Tôi biết rõ hơn bạn", điều này có thể gây tổn thương.
Lắng nghe tích cực mang lại sự hỗ trợ ý nghĩa hơn nhiều. Nếu ai đó thực sự cần lời khuyên của bạn, họ sẽ hỏi bạn trực tiếp. Nếu không, chỉ cần xác nhận cảm xúc của họ và khẳng định khả năng xử lý thách thức của họ. Điều này sẽ có lợi hơn cho cả sức khỏe tinh thần của họ và mối quan hệ của bạn.
3. Toàn bộ lịch sử tình cảm với đối tác hiện tại
Khi bạn chia sẻ quá nhiều chi tiết về những mối tình trước, đặc biệt là những điều tiêu cực, điều này có thể gây ra những hậu quả không mong muốn. Người hiện tại dễ so sánh bản thân với người cũ, gây ra sự bất an hoặc tạo ra những tiêu chuẩn không thực tế.
Thêm vào đó, việc tiết lộ những chi tiết tiêu cực về quá khứ của bạn có thể đặc biệt gây tổn hại đến những mối quan hệ đang chớm nở. Chúng có thể gieo mầm nghi ngờ về khả năng phán đoán hoặc khả năng duy trì các mối quan hệ lành mạnh của bạn.
Ấn tượng ban đầu rất quan trọng. Nếu bạn cần chia sẻ, hãy chia sẻ dần dần khi lòng tin đôi bên phát triển và tập trung vào những bài học bạn đã học được thay vì kể lể từng chi tiết. Cách tiếp cận này vừa tôn trọng những kinh nghiệm trong quá khứ và mối quan hệ hiện tại, vừa không làm gánh nặng cho các mối quan hệ mới.
4. Suy nghĩ phán xét về ngoại hình người khác
Việc đưa ra những nhận xét mang tính phê phán về cân nặng, cách lựa chọn trang phục hoặc đặc điểm ngoại hình của một người có vẻ vô hại khi chia sẻ riêng tư, nhưng tâm lý học lại cho thấy điều ngược lại. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sự đồng cảm và kết nối của chúng ta theo thời gian.
Hơn nữa, nó có thể ảnh hưởng đến đối tượng của bạn, ngay cả khi họ không phải là những người bạn đang chỉ trích. Ví dụ, trẻ em và thanh thiếu niên nghe người lớn nói tiêu cực về đặc điểm ngoại hình của người khác có thể tiếp thu những bình luận này, phát triển nhận thức quá mức về đặc điểm ngoại hình có thể kéo dài trong suốt tuổi trưởng thành. Hãy cố gắng thay thế những suy nghĩ tiêu cực bằng những suy nghĩ tích cực để phát triển sự linh hoạt tâm lý và trân trọng những điều thực sự quan trọng.
5. Những ước mơ hoặc mục tiêu ở giai đoạn đầu
Sự hào hứng với những khát vọng mới thường thôi thúc chúng ta chia sẻ nhiều hơn. Tuy nhiên, việc tiết lộ mục tiêu quá sớm có thể làm giảm động lực thực hiện. Não bộ có thể coi việc tiết lộ như sự hoàn thành một phần, mang lại một chút dopamine và làm giảm nhu cầu hành động thực tế.
Hơn nữa, những ý kiến từ bên ngoài trong giai đoạn đầu có thể làm sai lệch quá trình suy nghĩ trực quan của chúng ta. Vì vậy, hãy giữ kín những giấc mơ ban đầu cho đến khi chúng có nền tảng vững chắc. Sau đó, bạn có thể chia sẻ chọn lọc với những người mang lại sự hỗ trợ và trách nhiệm giải trình.
6. Hành động tử tế bạn thực hiện
Giúp đỡ người khác là điều tốt, nhưng việc khoe về những hành động đó có thể làm thay đổi bản chất của chúng. Lòng vị tha chân chính có thể biến thành "làm màu", khiến mọi người cho rằng chúng ta thực hiện hành động tử tế đó là để cho người khác thấy. Bạn càng nhận được nhiều lời khen ngợi cho việc làm tốt của mình thì điều đó càng trở thành trọng tâm đối với bạn, thay vì bản thân hành động đó.
Hơn nữa, việc công khai hành động tốt có thể bị coi là khoe khoang đạo đức, làm giảm uy tín và sự chân thật của bạn. Lòng tốt tự nó đã là phần thưởng. Sự hài lòng thầm lặng khi đóng góp tích cực mang lại hạnh phúc bền vững hơn là sự công nhận xã hội.
7. Trải nghiệm đau thương trước khi tạo dựng được lòng tin
Chia sẻ về những vết thương có thể mang lại sự chữa lành, nhưng thời điểm và bối cảnh rất quan trọng. Việc tiết lộ quá sớm dễ tạo ra sự tổn thương mà không có sự bảo vệ cần thiết.
Khi bạn chia sẻ những trải nghiệm đau đớn mà chưa tạo dựng được lòng tin, điều đó có thể gây nguy hiểm về mặt cảm xúc và thể chất. Người nghe có thể phản ứng không phù hợp hoặc lợi dụng sự tổn thương của bạn. Hơn nữa, việc này có thể gây cho người nghe sự khó chịu và thậm chí gây hại.
Vì vậy, hãy chờ đến khi đôi bên có sự đồng cảm, ranh giới tôn trọng và sự trưởng thành cảm xúc. Hãy cân nhắc bắt đầu bằng những phác thảo chung và hỏi xem người nghe có sẵn sàng lắng nghe hay không.
8. Ý kiến tiêu cực mạnh mẽ về lựa chọn cuộc sống của người khác
Thật khó để chứng kiến người thân đưa ra những quyết định mà bạn không đồng tình. Tuy nhiên, những chỉ trích mạnh mẽ hiếm khi mang lại thay đổi tích cực. Thay vào đó, nó tạo ra sự phòng thủ và củng cố những hành vi hiện tại.
Nguyên tắc tâm lý về "phản kháng" giải thích tại sao mọi người thường kiên quyết hơn với những lựa chọn bị chỉ trích. Sự đe dọa đến quyền tự chủ chỉ khiến họ muốn hành động để khôi phục lại sự tự do của mình.
Vì vậy, thay vì phán xét, hãy thể hiện sự đồng cảm, ngay cả với những lựa chọn mà bạn sẽ không đưa ra. Điều này tạo không gian cho sự ảnh hưởng chân thành khi thực sự cần thiết.
