Trong guồng quay hối hả của đô thị hiện đại, giữa lòng Thủ đô Hà Nội vẫn âm thầm tồn tại những lớp học nhỏ bé, giản dị. Đó không chỉ là nơi truyền dạy tri thức, mà còn là không gian chan chứa yêu thương, lòng bao dung và tinh thần tử tế - những điều làm nên chiều sâu nhân văn cho xã hội.
D Free Learning - lớp học của những người trẻ biết cho đi
Khởi nguồn từ năm 2019, D Free Learning là một dự án phi lợi nhuận được sáng lập bởi những người trẻ tâm huyết tại Hà Nội. Với tinh thần “ai cũng có thể học, ai cũng có thể dạy”, dự án ban đầu tổ chức các lớp hoàn toàn miễn phí, sau này chỉ thu một khoản phí tượng trưng “bằng một bát phở” để duy trì hoạt động.
Điều đặc biệt ở D Free Learning chính là sự đa dạng và linh hoạt. Học viên ở đây không giới hạn tuổi tác hay trình độ - có bạn sinh viên nghèo, người đi làm muốn phát triển bản thân, thậm chí là những người từng mất phương hướng trong cuộc sống. Họ tìm đến lớp học với hy vọng được tiếp cận tri thức trong một không gian không phán xét, không áp lực.
Lực lượng giảng dạy ở đây cũng rất đặc biệt: Giáo viên về hưu, sinh viên năm cuối, nhân viên văn phòng, kỹ sư, chuyên gia… tất cả đều giảng dạy trên tinh thần thiện nguyện, không nhận thù lao. Họ không chỉ truyền đạt kiến thức về ngoại ngữ, kỹ năng mềm, công nghệ, lập trình… mà còn tạo nên một cộng đồng học tập gắn bó, chia sẻ.
Bà giáo Côi trong một buổi dạy học.
Là một học viên của lớp, bạn Nguyễn Thị Thắm (23 tuổi) chia sẻ: “Lớp học dịu dàng mang đến cho mình cảm giác rất nhẹ nhàng. Mỗi buổi học không chỉ là bài giảng mà là sự đồng hành, quan tâm và truyền cảm hứng.”
Không dừng lại ở Thủ đô, D Free Learning còn tổ chức các hoạt động thiện nguyện tại Hà Giang, gây quỹ bằng nhiều hình thức sáng tạo như workshop, bán đồ handmade, tổ chức chạy bộ gây quỹ… Dự án cũng mở rộng sang các lớp online để tiếp cận người học từ xa.
Tính đến năm 2024, dự án đã tổ chức được 8 khóa học, với hơn 30 người dạy và hàng trăm học viên. Tất cả đều mang chung một niềm tin: Học là để sống tốt hơn và học trong không gian của sự tử tế sẽ giúp người ta chữa lành chính mình.
Lớp học của bà giáo Côi - hơn ba thập kỷ gieo chữ và tình thương
Cách trung tâm Hà Nội không xa, tại nhà Văn hóa khu dân cư số 2, phường Tân Mai, quận Hoàng Mai, (nay là phường Hoàng Mai, TP Hà Nội) có một lớp học đặc biệt đã tồn tại suốt hơn 30 năm. Người thầy duy nhất ở đây là bà Nguyễn Thị Côi, năm nay đã 84 tuổi, nguyên là hiệu trưởng một trường tiểu học.
Bắt đầu từ năm 1994, bà Côi mở lớp học miễn phí cho trẻ em lang thang, thiểu năng trí tuệ, trẻ mồ côi, trẻ có hoàn cảnh đặc biệt. Lớp học của bà không có bảng điểm, không kiểm tra, không đánh giá, chỉ có tình thương và sự kiên nhẫn.
Hiện tại, lớp có gần 20 học sinh, độ tuổi từ 10 đến 42. Mỗi người một hoàn cảnh, một khả năng tiếp thu khác nhau. Vì vậy, bà Côi phải soạn giáo án riêng cho từng em, dạy theo tốc độ tiếp thu của mỗi người. Có em mất cả tháng chỉ để học một bài hát, có em phải luyện đi luyện lại một con chữ suốt cả buổi.
Bà còn chuẩn bị sẵn tủ thuốc y tế tại lớp, tự tay chăm sóc khi học trò ốm đau. “Dù mệt đến đâu, cứ gặp các cháu là tôi như khỏe lại. Dạy chúng nó học, tôi cũng được học lại cách làm người, cách kiên nhẫn và bao dung”, bà chia sẻ.
Các học viên CLB Tiếng Anh của Lớp học Dịu dàng.
Học trò của bà không chỉ biết đọc, biết viết mà còn học được cách yêu thương, tôn trọng lẫn nhau. Nhiều người trong số họ sau này đã học nghề, có công việc ổn định, sống tự lập, thậm chí có người còn thi đỗ đại học.
Bà Côi không cần thù lao, không cần vinh danh. Điều duy nhất bà mong là những học trò từng bất hạnh của mình sẽ có một cuộc đời tử tế hơn.
Lớp tiếng Anh của các “cụ ông, cụ bà”
Khi nhiều người cho rằng học là việc của tuổi trẻ, thì tại một căn hộ tập thể nhỏ ở phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, vẫn có một lớp học tiếng Anh đặc biệt được tổ chức đều đặn suốt hơn 5 năm qua. Học viên ở đây đều là những người đã ngoài 60 tuổi, thậm chí có cụ gần 90.
Lớp học diễn ra mỗi chiều thứ Tư, với sự tham gia của 14 học viên (13 cụ bà, 1 cụ ông). Họ đến lớp bằng tất cả sự háo hức và tôn trọng tri thức, dù việc học với người lớn tuổi không hề dễ dàng. Có cụ phải lặp lại một từ tiếng Anh hàng chục lần mới nhớ, có buổi học chỉ để ôn lại cách phát âm một câu đơn giản.
Người đứng lớp là cô Phùng Thị Hải Yến, 32 tuổi, hiện là nhân viên văn phòng. Sau giờ làm việc, cô đều đặn đến dạy miễn phí cho các cụ. “Dạy lớp này, tôi học được nhiều thứ: Sự kiên nhẫn, nghị lực, và niềm vui từ những điều nhỏ bé,” cô Yến chia sẻ.
Không khí lớp học vô cùng ấm áp, gần gũi. Các cụ không chỉ học tiếng Anh mà còn kể chuyện đời, chia sẻ kinh nghiệm sống, giúp nhau vượt qua tuổi già cô đơn. Với họ, lớp học không chỉ là nơi học chữ mà còn là nơi giữ tinh thần trẻ trung, giữ cho bản thân sự linh hoạt và trí tuệ.
Các cụ bà trao đổi cùng nhau ôn tập từ vựng tại lớp tiếng Anh “cao niên”.
Cụ ông Nguyễn Xuân Thu (77 tuổi) nói: “Tôi học không phải để thi lấy điểm, mà để giữ cho đầu óc không lụi tàn. Lớp học này giúp tôi thấy mình vẫn còn giá trị.”
Tuy khác nhau về đối tượng học, người giảng dạy, cách thức tổ chức, nhưng ba lớp học trên đều có một điểm chung: Xuất phát từ lòng nhân ái và niềm tin vào sự tiến bộ của con người. Họ không dùng thước đo thành tích hay bảng điểm, mà lấy sự chuyển hóa của người học làm mục tiêu.
Giữa một xã hội vẫn còn nhiều áp lực thành tích, phân tầng giàu nghèo, ba lớp học ấy nhắc nhở chúng ta rằng: Giáo dục không phải là đặc quyền, mà là quyền cơ bản của con người. Và dạy học - nếu xuất phát từ trái tim - có thể làm nên những điều kỳ diệu.
Không cần lớp học hoành tráng, bảng thông minh hay giáo án kỹ thuật số, những người thầy trong ba câu chuyện trên đã và đang thay đổi cuộc đời của hàng trăm con người bằng chính sự tử tế và kiên định của mình. Họ cho thấy rằng: bất kể bạn là ai, bao nhiêu tuổi, bạn đều có quyền được học và được sống một cuộc đời có ý nghĩa. Và chỉ cần một người sẵn sàng cho đi, thế giới sẽ luôn có những lớp học tử tế - lặng lẽ nhưng đầy ánh sáng - giữa lòng Hà Nội yêu thương.
