Hãy nhớ rằng, ưu tiên bản thân không đồng nghĩa với việc ích kỷ. Đừng bao giờ để cảm giác tội lỗi làm lu mờ phán đoán khi sức khỏe của bạn đang bị đe dọa.
1. Khi bạn đang trên bờ vực của tình trạng kiệt sức
Cuộc sống hối hả và bận rộn hàng ngày dễ đẩy chúng ta đến bờ vực của sự kiệt sức. Công việc, gia đình, các mối quan hệ xã hội, mọi thứ đều đòi hỏi một phần năng lượng từ chúng ta. Và thật dễ để rơi vào trạng thái quá tải cũng như làm việc quá sức.
Nhà tâm lý học nổi tiếng thế giới Albert Bandura từng nói: “Để thành công, con người cần có cảm giác tự hiệu quả, cùng nhau vật lộn với sự kiên cường để đối mặt với những trở ngại và cơ hội cần thiết của cuộc sống”.
Nói một cách đơn giản hơn, bạn cần có niềm tin vào khả năng và sức chịu đựng của chính mình để đối mặt với những thách thức của cuộc sống. Nhưng làm sao bạn có thể làm được điều đó nếu bạn liên tục trong tình trạng cạn kiệt năng lượng?
Tình trạng kiệt sức có thể làm mờ đi lý trí, ảnh hưởng đến sức khỏe và các mối quan hệ của bạn. Điều quan trọng là nhận ra khi nào bạn đang tiến gần đến trạng thái này và cho phép bản thân lùi lại để nạp năng lượng. Đừng cảm thấy tội lỗi khi ưu tiên việc tự chăm sóc bản thân. Đây không chỉ là việc bạn muốn đặt mình lên hàng đầu mà là một nhu cầu thiết yếu vì sức khỏe tổng thể của bạn.
2. Khi các giá trị của bạn bị đánh đổi
Tất cả chúng ta đều có những giá trị cốt lõi định hình nên con người và những gì chúng ta đại diện. Chúng là những nguyên tắc hướng dẫn các quyết định và định hình cuộc sống của mình. Nhưng đôi khi, những tình huống nảy sinh thách thức những giá trị này.
Như nhà tâm lý học nổi tiếng Carl Jung từng nói: “Đặc ân lớn nhất của cuộc đời là trở thành con người thật của bạn”.
Trong những tình huống thách thức các giá trị cốt lõi của bạn, hãy nhớ câu nói này và đừng ngại đặt bản thân lên hàng đầu. Sức khỏe tinh thần và lòng tự trọng của bạn quá quan trọng để có thể đánh đổi.
3. Trong một mối quan hệ độc hại
Bạn đã bao giờ thấy mình trong một mối quan hệ mà nó lấy đi năng lượng nhiều hơn là bồi đắp chưa? Một mối quan hệ khiến bạn cảm thấy kiệt sức, bị đánh giá thấp hoặc thậm chí bị thiếu tôn trọng? Tất cả chúng ta đều có thể từng ở trong tình huống đó vào một thời điểm nào đó.
Nhà tâm lý học nổi tiếng Erich Fromm từng nói: “Ai có thể nói rằng một khoảnh khắc hạnh phúc của tình yêu hay niềm vui được hít thở, được đi bộ vào một buổi sáng tươi sáng và ngửi thấy không khí trong lành, không đáng giá hơn tất cả những đau khổ và nỗ lực mà cuộc đời đòi hỏi”.
Đặt bản thân lên hàng đầu và rời đi không phải là điều dễ dàng, nhưng cần thiết. Một ngày nào đó nhìn lại, bạn sẽ thấy đó là một trong những quyết định tốt nhất mà bạn từng đưa ra. Đừng bao giờ cảm thấy tội lỗi khi chọn bản thân thay vì một mối quan hệ cướp đi những điều quý giá này của bạn.
4. Khi bạn không sống thật với chính mình
Sự chân thật là một từ khóa được nhắc đến rất nhiều ngày nay, nhưng nó cũng là một khía cạnh cơ bản của sức khỏe tinh thần. Sống thật với chính mình có nghĩa là trung thực với con người thật của bạn, với niềm tin, giá trị và mong muốn của bạn.
Một nghiên cứu do các nhà tâm lý học tại Đại học Houston thực hiện đã phát hiện ra rằng những người sống chân thật hơn có nhiều cảm xúc tích cực hơn, lòng tự trọng cao hơn và cảm giác hài lòng hơn với cuộc sống.
Tuy nhiên, có những lúc chúng ta cảm thấy buộc phải che giấu con người thật của mình vì sợ bị phán xét hoặc bị từ chối. Chúng ta đeo một chiếc mặt nạ, giả vờ là người khác. Và điều này có thể rất mệt mỏi và gây hại cho lòng tự trọng của chúng ta.
Trong những tình huống như vậy, điều cần thiết là lùi lại và đánh giá lại. Đừng cảm thấy tội lỗi khi chọn là chính mình và ưu tiên hạnh phúc của riêng bạn. Suy cho cùng, bạn không thể rót nước từ một chiếc cốc rỗng.
5. Khi bạn bỏ bê niềm đam mê của mình
Trong cuộc sống hối hả và bận rộn, thật dễ để chúng ta bỏ quên những điều thực sự thắp sáng tâm hồn: Những niềm đam mê. Chúng thường là những điều đầu tiên bị gác lại khi chúng ta phải lo toan công việc, các mối quan hệ và những cam kết khác.
Nếu bạn thấy mình trong tình huống mà niềm đam mê của bạn đã bị gác lại quá lâu, hãy nhớ rằng việc đặt bản thân lên hàng đầu và dành thời gian cho những điều bạn yêu thích không hề ích kỷ. Trên thực tế, điều đó rất cần thiết cho sức khỏe tinh thần và hạnh phúc tổng thể của bạn.
6. Khi việc nói “không” là cần thiết
Chúng ta thường liên tưởng việc nói “không” với sự tiêu cực hoặc thô lỗ. Nhưng trên thực tế, học cách nói “không” có thể là một trong những điều trao quyền nhất mà bạn có thể làm cho chính mình.
Nhà tâm lý học và tác giả nổi tiếng Tiến sĩ Robert Brooks từng nói: “Chúng ta cần nhắc nhở bản thân rằng việc nói “không” cho phép chúng ta nói “có” với những cam kết mà chúng ta coi trọng nhất”.
Hãy nhớ rằng, không sao cả khi bạn nói “không”. Đó không phải ích kỷ mà là về việc tôn trọng nhu cầu và ưu tiên của chính bạn. Đừng bao giờ cảm thấy tội lỗi khi chọn bản thân thay vì một nghĩa vụ không phù hợp với bạn.
7. Khi việc tự chăm sóc trở nên không thể thương lượng
Tự chăm sóc bản thân không chỉ là tắm bồn hay đi spa. Đó là việc chăm sóc sức khỏe tinh thần, cảm xúc và thể chất của bạn. Như nhà tâm lý học nổi tiếng Sigmund Freud đã nói: “Một ngày nào đó, nhìn lại, những năm tháng đấu tranh sẽ trở nên đẹp đẽ nhất đối với bạn”.
Lời của Freud nhắc nhở chúng ta rằng việc tự chăm sóc bản thân trong những lúc khó khăn là điều cần thiết. Bất kể điều gì đang diễn ra, việc dành thời gian cho bản thân không phải là một sự xa xỉ, mà là một nhu cầu thiết yếu. Vì vậy, khi cuộc sống trở nên khó khăn và mức độ căng thẳng tăng cao, đừng cảm thấy tội lỗi khi đặt bản thân lên hàng đầu. Sức khỏe của bạn là điều quan trọng nhất.
