Trí tuệ cảm xúc có 5 khía cạnh chính: tự nhận thức, tự điều chỉnh, kỹ năng xã hội, sự đồng cảm và động lực. Những thay đổi dưới đây sẽ giúp bạn tăng cường trí thông minh về cảm xúc.
Bạn có biết phẩm chất nào đóng vai trò lớn nhất trong thành công của một người không? Đó không phải là chỉ số thông minh IQ, cũng không phải sự quyết tâm hay may mắn mà là trí tuệ cảm xúc EQ.
Kỹ năng này không chỉ được đánh giá cao ở nơi làm việc mà còn trong các mối quan hệ. Những người thông minh về mặt cảm xúc có lợi thế hơn vì phẩm chất này khiến họ có quyền lực, làm việc hiệu quả hơn trong cuộc sống và đồng cảm hơn với mọi người.
Những thói quen dưới đây sẽ giúp bạn trau dồi trí tuệ cảm xúc của mình:
1. Thực hành chánh niệm và tự suy ngẫm
Đầu tiên, hãy bắt đầu với thành phần cốt lõi của trí tuệ cảm xúc là sự tự nhận thức. Mọi nỗ lực cải thiện bản thân đều bắt đầu bằng việc hiểu rõ chính mình. Suy cho cùng, sao bạn có thể thay đổi điều gì đó nếu bạn không biết phải thay đổi điều gì?
Chánh niệm đơn giản có nghĩa là bạn điều chỉnh những gì đang xảy ra trong thời điểm hiện tại thay vì đắm chìm trong quá khứ hoặc lo lắng về tương lai. Hãy chú ý đến suy nghĩ, cảm xúc và cảm giác cơ thể của bạn mà không phán xét. Đây cũng là một phần của việc phát triển trực giác.
Cùng với đó, tự suy ngẫm giúp bạn nhìn nhận thế giới nội tâm của mình. Ghi nhật ký có thể là hoạt động rất hữu ích. Hãy tự hỏi bản thân những câu như: Giá trị của bạn là gì? Điều gì mang lại cho bạn niềm vui? Đâu là thứ khiến bạn sợ? Hãy để tất cả được trình bày trên trang giấy mà không phán xét chúng. Càng hiểu rõ bản thân, bạn càng có thể đưa ra những quyết định phù hợp với mình hơn.
2. Xác định những gì bạn đang cảm thấy
Tự phản ánh giúp chúng ta sàng lọc những gì chúng ta thực sự cảm thấy để hòa hợp hơn với cảm xúc của mình và từ đó tìm ra điều bạn thực sự cần.
Ví dụ: Bạn thường xuyên cảm thấy cáu kỉnh và khó chịu mỗi khi ở bên bạn đời của mình. Ban đầu, bạn cho rằng đó là do những căng thẳng từ công việc nhưng khi lùi lại một bước và thực sự lắng nghe cảm xúc của mình, bạn biết gốc rễ của vấn đề là bạn cảm thấy bị bỏ rơi trong mối quan hệ của mình.
3. Hiểu điều gì thúc đẩy bạn
Khi bạn biết điều gì khiến bạn quan tâm, cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa hơn theo cấp số nhân. Bạn sẽ giải quyết các nhiệm vụ dễ dàng hơn hoặc tìm ra cách để vượt qua nhanh chóng hơn.
Hiểu được điều gì thúc đẩy bạn là một phần quan trọng trong việc xây dựng trí tuệ cảm xúc. Ban đầu bạn tìm hiểu lý do tại sao mình lại phản ứng theo cách vẫn làm trong các tình huống khác nhau và sau đó là quản lý cảm xúc của bạn và rộng hơn là cuộc sống của bạn.
4. Hiểu điều gì kích thích bạn
Nói về việc quản lý cảm xúc không thể bỏ qua các yếu tố kích hoạt cảm xúc của bạn. Tất cả chúng ta đều có những yếu tố kích hoạt khác nhau và người biết rõ yếu tố của mình là gì sẽ có lợi thế hơn khi có sự chuẩn bị trước. Họ có thể nghĩ ra chiến lược cho những thời điểm bản thân cảm thấy bị kích động và quản lý phản ứng của mình. Đó là sự khác biệt giữa một người ngồi trong xe chửi bới về tình trạng giao thông và một người hít thở thật sâu rồi bật một vài bản nhạc thư giãn trong lúc chờ đợi.
5. Tạm dừng trước khi nói
Nếu bạn là kiểu người luôn thốt ra câu trả lời mà không cần suy nghĩ thì đã đến lúc bạn phải nhận thức rõ hơn về điều đó. Muốn phát triển trí tuệ cảm xúc, bạn phải cẩn thận hơn với lời nói của bản thân.
Trí tuệ cảm xúc liên quan đến việc hiểu, quản lý cảm xúc của bạn và một phần trong đó là biết khi nào nên nói và khi nào nên tạm dừng cũng như tác động của lời nói và hành động của bạn tới người khác.
Hãy dành cho mình một chút thời gian trước khi trả lời. Khoảng thời gian này cho bạn cơ hội suy nghĩ xem lời nói của mình có thể ảnh hưởng đến người khác như thế nào.
6. Lắng nghe tích cực
Chúng ta đều lắng nghe nhưng nhiều người lắng nghe là để trả lời. Trong đầu họ đã chuẩn bị cho câu tiếp theo trong khi người kia đang nói. Suy cho cùng, họ vẫn là tập trung vào bản thân. Đó là một sự khác biệt quan trọng.
Trong khi đó, người nghe tích cực lắng nghe để hiểu. Trọng tâm của họ là vào người nói thay vì bản thân. Họ thực sự muốn biết suy nghĩ và quan điểm của người nói là gì. Điều này khiến họ kết nối với người khác tốt hơn.
7. Giao tiếp rõ ràng
Giao tiếp rõ ràng và thể hiện sự tôn trọng giúp chúng ta trở nên thông minh hơn về mặt cảm xúc. Khi bạn là người giao tiếp hiệu quả, mọi người sẽ đều thích đi cùng và làm việc với bạn.
8. Làm điều tốt đẹp cho ai đó
Một phần quan trọng khác của trí tuệ cảm xúc là sự đồng cảm. Đối với một số người, sự đồng cảm đến một cách tự nhiên trong khi với những người khác, nó cần được phát triển. Hãy đơn giản là mang cho đồng nghiệp của bạn một tách cà phê, dành cho ai đó một lời khen chân thành hay tận tình chỉ cho người già cách sử dụng internet…
Những thay đổi đơn giản này sẽ giúp bạn:
Quan sát tốt hơn và phản ứng nhanh hơn với cảm xúc của người khác.
Thoát khỏi suy nghĩ của riêng mình và hiểu nhiều hơn về thế giới này.
Nghĩ về những điều tốt đẹp chúng ta có thể làm cho thế giới, ngay cả trong những lúc chúng ta cảm thấy vô giá trị.
Nhận ra chúng ta đã có bao nhiêu và có thể chia sẻ bao nhiêu
9. Thực hành lòng biết ơn
Theo tạp chí Forbes: “Việc nuôi dưỡng tư duy biết ơn cho phép bạn dễ dàng chuyển từ thành kiến tiêu cực đã được phát triển theo thời gian trong não sang kiểm tra xem điều gì tốt đẹp đang diễn ra trong cuộc sống, giá trị nào củng cố các quyết định của bạn và điểm mạnh nào cho phép bạn phát huy hết khả năng của mình. Lòng biết ơn kích hoạt cảm giác dễ chịu thay vì hormone gây căng thẳng, giúp bạn duy trì cảm xúc ổn định.”
10. Ăn ngon, ngủ ngon và vận động
Và cuối cùng, hãy làm mọi thứ bạn cần để có sức khỏe tốt nhất. Những điều trên sẽ mất đi ý nghĩa khi bạn thường xuyên mệt mỏi vì thiếu ngủ, thiếu dinh dưỡng và lười vận động.
Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bỏ bữa, thiếu ngủ hoặc tránh tập thể dục, đã đến lúc bạn nên suy nghĩ lại và thay đổi. Hãy bắt đầu từ một vài việc nhỏ, quan trọng là bạn kiên định với nó.
