Bí quyết của những gia đình nuôi con nhàn tênh: Không quát mắng, không làm thay, chỉ cần 3 điều cốt lõi.
Nhiều gia đình trong trạng thái, người mẹ tất tả đuổi theo con từng bữa ăn, người bố mới chơi với con được mười phút đã than mệt, cả nhà rối loạn mỗi khi đứa trẻ bật khóc.
Nhưng cũng có những gia đình trong trạng thái thong thả, trẻ tự xúc ăn, tự lên giường ngủ đúng giờ, bố mẹ vẫn có thời gian xem một bộ phim yêu thích, tập thể dục, thậm chí hẹn bạn bè cà phê cuối tuần.
Điều gì tạo nên sự khác biệt lớn đến vậy, khi ai trong chúng ta cũng đều đang nuôi dạy con? Thực tế, không vì con nhà người ta ngoan hơn, cũng không phải vì bố mẹ nhà người ta giỏi giang hơn, mà bởi họ đã âm thầm làm đúng ba điều cốt lõi. Không phải lý thuyết cao siêu, chỉ là những thói quen rất đời thường, nhưng đủ để thay đổi toàn bộ nhịp điệu của một gia đình.
Trao lại cho trẻ trách nhiệm của mình
Chị Lin được nhiều người ngưỡng mộ vì nuôi dạy con nhàn mà hiệu quả. Con gái chị mới 3 tuổi đã có thể tự đi tất, gấp quần áo, tự ăn, ăn xong biết đặt bát vào bồn rửa, trước khi ra ngoài còn tự mang ba lô và kiểm tra xem mình đã mang theo bình nước hay chưa.
Khi hỏi bí quyết, chị cười hiền: “Lúc đầu tôi cũng sốt ruột lắm, sợ con làm chậm thì lạnh, sợ gấp quần áo không ngay ngắn. Nhưng rồi tôi nhận ra, mình càng bớt làm thay, con lại càng khéo léo hơn.”
Có lần, khi dạy con đi tất, chị hướng dẫn rất chậm rãi: “Con kéo tất ra, rồi xỏ chân vào.” Bé loay hoay ba lần vẫn không xong, mắt rưng rưng sắp khóc. Nếu là nhiều bố mẹ khác, có lẽ đã đưa tay làm hộ cho nhanh. Nhưng chị Lin chỉ ngồi xuống bên cạnh và nhẹ nhàng nói: “Mẹ đợi con nhé, mình thử lại lần nữa, từ từ thôi.” Đến lần thứ tư, bé tự đi được chiếc tất, gương mặt sáng rỡ, sung sướng giơ chân lên khoe chiến thắng.
Từ đó, chị kiên nhẫn để con tự vứt rác, lau bàn, dọn đồ chơi. Dù chưa làm thật gọn gàng, chị vẫn chỉ động viên: “Hôm nay con đã tốt hơn hôm qua rồi.”
Nhiều bố mẹ lại thường nghĩ: “Con còn nhỏ, làm sao làm nổi”, vì vậy làm thay con mọi việc, từ ăn uống, mặc đồ đến dọn dẹp. Lâu dần, con ngày càng phụ thuộc, bố mẹ trở nên mệt mỏi, sau đó lại trách con không biết tự lập. Nhưng thật ra, vấn đề nằm ở việc bố mẹ không trao cho con cơ hội rèn năng lực.
Bởi sự trưởng thành của đứa trẻ luôn bắt đầu từ những việc rất nhỏ: tự xỏ đôi tất, cất món đồ chơi, dọn phần việc của mình.
Đặt ra quy tắc trước khi trẻ 10 tuổi
Trước kia, anh Kai là người "nóng tính" trong việc nuôi dạy con. Bất cứ khi nào con trai xem TV quá lâu, anh liền quát: “Đừng xem nữa, tắt TV ngay đi!”
Khi đồ chơi bị vứt tung khắp nhà, anh lại lớn tiếng: “Nhặt ngay lên! Không thì bố vứt hết bây giờ!”
Kết quả đứa trẻ hoặc khóc òa chống đối, hoặc miễn cưỡng nghe lời trong chốc lát, sau đó lại tiếp tục lặp lại như cũ. Mọi nỗ lực kiểm soát khiến cả hai bố con thêm mệt mỏi.
Sau đó, Kai thay đổi cách tiếp cận. Anh không còn ra lệnh, mà cùng con thống nhất trước thỏa thuận ba điểm, những quy tắc đơn giản mà cả hai đều đồng thuận.
Khi đến giờ xem TV, Kai nhẹ nhàng nói: “Mỗi ngày con được xem 20 phút nhé. Khi chuông báo thức reo thì mình tắt.” Con trai gật đầu. Đến khi chuông vang lên, Kai nhắc: “Chuông reo rồi.” Không cần quát mắng, cậu bé tự tay tắt TV, bởi đó là quy ước giữa hai bố con, không phải mệnh lệnh áp đặt.
Với việc dọn đồ chơi cũng vậy. Kai nói trước: “Chơi xong thì con cất đồ vào hộp. Nếu quên, lần sau mình sẽ không lấy đồ chơi mới ra nữa.” Ban đầu con còn quên, Kai chỉ nhắc: “Quy tắc của mình là gì nhỉ?” Vài lần sau, đứa trẻ tự giác dọn dẹp, không cần bị thúc ép.
Các quy tắc cần đơn giản, rõ ràng và nhất quán: như rửa tay trước khi ăn, cất đồ chơi sau khi chơi, không dùng điện thoại trước khi ngủ. Trẻ càng dễ hiểu, càng dễ thực hiện.
Đừng xem việc chăm sóc trẻ là công việc của một người
Không khó để bắt gặp hình ảnh nhiều người mẹ tất bật từ sáng sớm: 6 giờ thức dậy nấu ăn, gọi con dậy, đưa đến trường rồi vội vã đi làm. Chiều tối lại tất tả đón con, lo bữa cơm, kèm học, chơi cùng, dỗ ngủ… đến 11 giờ đêm mới ngả lưng. Trong khi đó, không ít ông bố vẫn bận rộn với công việc bên ngoài hoặc chìm trong chiếc điện thoại sau giờ làm.
Thực tế, những gia đình nuôi dạy con trong tâm thế nhẹ nhàng thường có một điểm chung: người bố hiện diện đúng nghĩa, ông bà biết giữ ranh giới phù hợp. Việc chăm sóc con không dồn lên vai một người, mà được chia sẻ một cách tự nhiên.
Như gia đình Xiaomin. Bố đưa con đi học, mẹ chuẩn bị bữa sáng. Buổi tối, mẹ đọc truyện cùng con, bố rửa bát, lau nhà. Cuối tuần, cả nhà cùng nhau ra công viên, bố chơi bóng với con, mẹ trải thảm dã ngoại. Mỗi người một việc, không ai cảm thấy mình là người “hy sinh” nhiều hơn.
Xiaomin từng chia sẻ: “Trước đây tôi nghĩ chăm con là việc của mẹ nên ôm hết mọi thứ. Kết quả là tôi kiệt sức, tóc rụng, tinh thần căng thẳng và vợ chồng cãi nhau liên miên. Chỉ đến khi chia sẻ lại vai trò, tôi mới hiểu: gánh nặng khi được san sẻ thì tự nhiên nhẹ đi rất nhiều.”
Chăm sóc con cái nên có sự đồng hành của cả gia đình. Bố chủ động vào cuộc, ông bà tôn trọng không gian của con cái. Đôi khi, chỉ một việc nhỏ như đổ rác giúp mẹ, rửa bát, hay đưa một ly nước cũng đủ khiến người mẹ cảm thấy mình không đơn độc. Sự “nhàn” trong nuôi dạy con thực chất là kết quả của việc biết chậm lại, chia đều và buông đúng chỗ.
