Bố mẹ là những người thầy đầu tiên và quan trọng nhất trong cuộc đời con.
Nhiều bậc bố mẹ kỳ vọng con mình sẽ thành công, chăm chỉ và có tương lai tốt đẹp, nhưng bản thân trì trệ trong cuộc sống.
Bố mẹ thường nói nhiều về tầm quan trọng của việc học, nỗ lực và kỷ luật… nhưng không thể hiện những điều đó bằng hành động.
Thực tế cho thấy, sự vắng mặt của hình mẫu tốt sẽ khó nuôi dạy con trưởng thành lành mạnh. Ngược lại, những bậc bố mẹ khéo léo thường thể hiện qua những hành động nhỏ, kiên trì mỗi ngày, để con nhìn và học theo.
Bố mẹ thông minh thường có ba phẩm chất đặc biệt, chỉ cần sở hữu một trong số đó đã trở thành người thầy thầm lặng tốt nhất đối với con.
Làm gương bằng hành động và dạy lòng hiếu thảo qua lời nói và việc làm
Bố mẹ thấu hiểu biết rằng con cái học về lòng hiếu thảo từ những gì trẻ nhìn thấy mỗi ngày. Ví dụ, xoa bóp nhẹ cho đôi vai nhức mỏi của ông bà, hành động gắp thức ăn cho người lớn tuổi trước bữa cơm... những chi tiết tưởng nhỏ ấy âm thầm hình thành nhân cách của trẻ.
Ngược lại, nếu bố mẹ tỏ ra lạnh nhạt, khó chịu hay bỏ bê ông bà nhưng lại yêu cầu con mình lớn lên phải hiếu thảo, sự mâu thuẫn này khiến trẻ bối rối và mất phương hướng về giá trị đạo đức.
Mỗi sáng, một người mẹ đều chuẩn bị ly nước ấm cho mẹ chồng bị viêm khớp để bà uống thuốc đúng giờ. Cô con gái 6 tuổi đứng nhìn trong những ngày đầu, rồi một buổi sáng, bé chủ động nhắc bà: “Bà ơi, đến giờ uống thuốc rồi!” Đó chính là sức mạnh của sự giáo dục bằng hành động, lặng lẽ nhưng sâu sắc hơn bất kỳ lời dạy dỗ nào.
Bố mẹ thấu hiểu biết rằng con cái học về lòng hiếu thảo từ những gì trẻ nhìn thấy mỗi ngày.
Hệ lụy lớn nhất đối với việc nuôi dưỡng lòng hiếu thảo chính là biến nó thành hình thức. Nếu gia đình chỉ tỏ ra quan tâm trong những ngày lễ tết, còn thường ngày không có sự sẻ chia hay tôn trọng, trẻ rất khó hình thành được sự hiếu nghĩa chân thành.
Thái độ của bố mẹ đối với ông bà quyết định cách trẻ sẽ đối xử với mình trong tương lai, tạo nên khuôn mẫu được truyền qua nhiều thế hệ. Khi nghe bố mẹ nói chuyện với người lớn tuổi bằng giọng nhẹ nhàng, trẻ học được sự tôn kính. Khi được chứng kiến sự tận tâm, trẻ sẽ hiểu thế nào là trách nhiệm gia đình.
Trong xã hội hiện đại, cảnh ba thế hệ chung sống không còn phổ biến. Nhưng bản chất của lòng hiếu thảo thì không thay đổi. Dù trẻ trưởng thành và sống xa nhà, những cuộc gọi hỏi thăm, sự quan tâm chân thành, hay việc dành thời gian cho gia đình vẫn là biểu hiện trọn vẹn của hiếu nghĩa. Bố mẹ khéo léo dùng chính cuộc sống của mình để cho con thấy rằng hiếu thảo là điều tự nhiên, đẹp đẽ.
Tôn trọng mong muốn và không can thiệp một cách ép buộc
Những bậc bố mẹ thông minh hiểu rằng, muốn con trưởng thành đúng với bản chất, cần phải học cách buông bỏ sự kiểm soát và trao cho con khoảng không gian đủ rộng để khám phá.
Thế nhưng, trong thực tế, nhiều phụ huynh sử dụng lý do “vì tương lai của con” để tước đi quyền được lựa chọn và trải nghiệm của trẻ.
Trong hành trình trưởng thành, việc cho phép trẻ mắc lỗi trong phạm vi an toàn có giá trị hơn rất nhiều so với việc bảo vệ quá mức. Bởi chỉ khi được phép sai, sẽ học được cách phân tích, phán đoán và chịu trách nhiệm cho lựa chọn của mình.
Trong hành trình trưởng thành, việc cho phép trẻ mắc lỗi trong phạm vi an toàn có giá trị hơn rất nhiều so với việc bảo vệ quá mức.
Hỗ trợ khi con gặp khó khăn
Cuộc sống vốn đầy những biến động, và hành trình trưởng thành của trẻ lại càng nhiều thử thách. Trong những lúc ấy, bố mẹ chính là điểm tựa vững chắc, “kim chỉ nam” giúp con tìm hướng đi khi bối rối.
Sự hỗ trợ này không phải là nuông chiều vô điều kiện, cũng không phải thay con giải quyết mọi khó khăn, mà là sự bảo vệ có nguyên tắc và có giới hạn rõ ràng. Bố mẹ đứng phía sau quan sát, đồng hành, nhưng vẫn để con có không gian để tự trải nghiệm, tự chịu trách nhiệm và tự học cách đứng dậy.
Trẻ lớn lên trong sự hỗ trợ đúng cách sẽ hình thành nội lực mạnh mẽ, biết giữ bình tĩnh trước thử thách. Trẻ hiểu rằng dù có một nơi an toàn để trở về.
Khi bố mẹ bày tỏ tình yêu thương khéo léo, trẻ nhận được sự chăm sóc, sự kiên trì, lòng can đảm và khả năng tự lập. Tình yêu ấy giúp con đủ tự tin để bước ra đối diện thế giới rộng lớn bằng chính năng lực của mình.
Cuộc sống vốn đầy những biến động, và hành trình trưởng thành của trẻ lại càng nhiều thử thách.
